Conlanger

Constantine Frank Hawkman · Gość

Hu Ui Ta Ma
ㄏㄨㄨㄐㄊㄚㄇㄚ
(bo każdy jeden to Hu Ui , a świat to jedna wielka Hu Ui Nya)

Co to jest Hu Ui Ta Ma [xu.uj.ta.ma] – język wywołujący dziwne uśmieszki i ochotę na mówienie słów bardzo nieprzyzwoitych, to poniektórzy już odrobinkę się orientują. Jednakże nie byłbym sobą, gdybym i tych wiadomości nie zdewaluował na pohybel wszystkim, a zwłaszcza samemu sobie poprzez niemal całkowitą re-definicję podłoża rozwojowo-kulturowego dawnego mego projektu Hujtamskiej (učujtumuskiej) Rodziny Językowej. Ta familia przestała po prostu istnieć ku strapieniu osób nawołujących do zatrzymywania tzw. linguistic extinction. Powód (a potrzeba jakiegoś? )już sami sobie dobierzcie.

Hu Ui Ta Ma to język sztuczny nieposiadający bardziej kompleksowych w sensie morfologicznym słów, a jedynie morfemy o części znaczenia danego słowa. Zajmują one tylko jedną sylabę i nieważne jest, czy jest to sylaba zamknięta, czy też otwarta. Grupa tych pół-słów ustawionych obok siebie daje właściwe znaczenie, odpowiednik słowa w bardziej „zaawansowanych” językach np. aglutynacyjnych, czy fleksyjnych. Dla porządku i wyjaśnienia przeanalizujmy sobie morfemy nazwy tego języka:
Hu – Wielkość, wspaniałość, szlachetność – uniwersalny superlatyw
Ui – osoba, człowiek
Ta – liczba mnoga dla obiektów ożywionych tej samej klasy/typu
Ma – cecha, tworzy coś na kształt przymiotnika, dosłownie „coś”, ang. quality bearer

Hu Ui Ta Ma – coś (język) zajefajnych ludzi

Już widzę, jak niektórych wręcz skręca z ciekawości, jak u licha tworzy się te dziwne słowo-podobne skupiska sylab. Przejdę zatem do opisania technik słowotwórstwa w moim nowym tworze.

Każdy morfem, zwany dalej także „sylabą znaczeniową”, jak już uprzednio stwierdziłem ma tylko część znaczenia „słowa” właściwego. Ale tu nie kończą się niespodziewanki. Rozwijasz i rozwijasz ten papier, a tu coraz ciekawsze prezenty wypadają. Jednym z nich jest fakt, że słowa w zależności od położenia przed lub po wyrazie mają różne znaczenie, a niektóre nawet i inną rolę gramatyczną.

Wcześniej już poznaliśmy tę niezwykle towarzyską i sympatyczną sylabę znaczeniową „ma”. Jest naprawdę w dechę, nie sądzicie? Otóż w słowie „Zhu Mau” (dosł. „coś złego”, „zły”) ma znaczenie nieco przymiotnikowe, ale już w „Ma Zhu” oznacza po prostu samą cechę, zjawisko (w tym przypadku „zło”). Dziwne? Przyzwyczajcie się zawczasu...

Drugą zaś niespodzianką jest „kopnięta harmonia samogłoskowa”. Czemu kopnięta? Ano dlatego, że nie podlegają jej wszystkie morfemy, gdyż dotyka jedynie wszystkich sylab posiadających samogłoskę „a” stojących bezpośrednio za sylabą z samogłoską „u”. Dotyczy to wszystkich sylab spełniających warunek, aż do wystąpienia sylaby niepodlegającej harmonii.

Żeby to lepiej objaśnić odwołam się do przykładu. Mamy poznane wcześniej morfemy : Zhu, Ui, Ta Ma. Teraz coś z nich sklećmy.
Moglibyśmy otrzymać „Zhu Ma Ta Ui”, jednakże naprawdę otrzymamy: „Zhu Mau Tau Ui” ze względu na harmonię. Możemy też otrzymać : „Zhu Mau Ui Ta”. Proszę zauważyć, że zmiana nie zaszła w tym przypadku indukcyjnie, gdyż zatrzymała się na niepodlegającej harmonii cząstce „Ui”.

Trzecią (i czwartą) istnienie form, które różnią się w zależności od płci mówiącego – czasem po prostu mężczyzna (lub kobieta) ma w sylabie inną samogłoskę, czasem możliwość użycia dodatkowej spółgłoski...

Piąte jest zagadnienie klasyfikacji „rzeczowników”. Nie mają rodzaju, dzielą się na ożywione i te nieożywione. Ożywione z kolei są zależne od przynależności do grupy. Koncept przynależności jest zresztą w całym języku Hu Ui Ta Ma niezwykle rozbudowany i nieco niezrozumiały dla naszego jewropejskiego sposobu pojmowania. O czym zatem decyduje ta przynależność do grupy? Decyduje ona o wielu rzeczach przy odmianie gramatycznej, najbardziej zaś o formę liczby mnogiej „słowa”. Grupy sylab znaczeniowych określających obiekt, o którym możemy powiedzieć, że „jest nasz, tylko naszej grupy” albo „jest ich, nie (lub nie całkiem) naszej grupy”. Takie dajmy na to „Hu Ui Ta” to same swojaki, nasi kumple, przyjaciele z łowów. Świadczy o tym morfem „Ta” określający grupę takich samych pod względem przynależności do grupy obiektów ożywionych. Ale już takie „Hu Ui Nya” to skupisko większej ilości „Hu Ui”, gdzie nie wszyscy są „nasi” - trudno wszak, by „kongres” wodzów plemion (własc. Znaczenie tegoż „słowa”) połączonych paktami zawierał tylko wodzów jednego plemienia, o ile to nie jest debata stoczniowców z Tuskiem... Po czym poznać, że grupa obiektów jest mieszana lub obca nam pod względem przynależności, albo nawet ożywienia? Znowu po sylabie znaczeniowej – w tym przypadku jest to sylaba „Nya” grupująca też obiekty nieożywione.

No i w końcu zagadnienie szóste, czyli przynależność i jej wpływy. Opiszę je już niedługo!

Kwadracik

Ciekawe. Chyba dość unikalne, choć przypomina mi trochę dwa conlangi których nazw za cholerę nie pamiętam. W pierwszym znaczenie wynikało ze zbitek kilku podstawowych morfemów (coś jak Sona, ale nie to), drugi był językiem-parodią gdzie wszystkie samogłoski w słowie miały być takie same a np. słowo "piwo" (beer) pochodziło od "być" (be-) i morfemu wykonawcy ("-er").

Dynozaur

Ja też wiem, jak jest pies po tabasarańsku...