balab
Dołączył: 20 Gru 2010
Posty: 8
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/5
|
Wysłany: Pon 21:17, 28 Lut 2011 Temat postu: debbo kaip |
|
|
dobbo kaip, czyli język debbo
Pomysł narodził się podczas czytania (jak można się domyślić) bardzo interesującej i wciągającej książki ;) Jest to jedynie pierwotny zarys pomysłu.
Spółgłoski:
dh - ð
th - θ
h - dźwięczne h
q - q
v - v
x - ks
ng - ŋ
b, ch, d, f, g, j, k, l, m, n, p, r, s, t, z jak w polskim.
Samogłoski
a - a
e - e
o - o
Dyftongi i zbitki
ai – aa
ei – ee
oi – oo
nng – n(ŋ)g
Nie istnieją duże litery alfabetu.
Podwojone samogłoski i spółgłoski czytane są jako 2 osobne dźwięki, nie zaś poprzez ich wzdłużenie.
i tak np. debbo kaip [debbo kaap], a nie [deb:o ka:p]
Szyk zdania jest dość dowolny, przeważa jednak SOV.
Język działa na zasadzie dodawania odpowiednich partykuł do słów, czy to w postaci przyrostków, czy też przedrostków. Dodawane partykuły są jednak oddzielane w pisowni myślnikiem, ponieważ nie „zlały” się one jeszcze w pełni w jedno z wyrazem i są traktowane przez native’ów jako złożenie, nie zaś jako jednolity twór. Z tego też powodu nie następują żadnego rodzaju współoddziaływania wyraz – partykuła.
Rzeczownik
dzieli się na 10 klas: ludzką, boską, zwierząt domowych, dzikich zwierząt, roślin, drzew, pokarmu, narzędzi, wyższej klasy społecznej oraz pozostałych rzeczy. Nie są one wskazywane w żaden sposób morfologicznie przez rzeczowniki.
Odmienia się przez trzy liczby poprzez przyjęcie odpowiednich przyrostków do tematu:
l. poj. -ø-
l. podwójna - ta-
l. mn. - sa -
Rzeczowniki przyjmują również odpowiednie przyrostki zgodnie z funkcją jaką pełnią w zdaniu (w tym także przyimki), i tak np.:
przyr. podmiotu –dor
przyr. podmiotu zd. neg. –pon
przyr. dop. bliż. – qam
przyr. dop. dalsz. – thek
przyr. ergatywny –onga
przyr. rozkazu – zet
przyr. zwrotny – sat
przyr. wzajemny – rai
przyr. illatywny –loi
Przymiotnik
Stoi zawsze w postpozycji za rzeczownikiem, który określa. Zgadza się z nim pod kątem klasy i przyjmuje odpowiednio przedrostki:
kl. ludzkiej – zai
kl. boskiej –fon
kl. zwierząt dom. –gat
kl. dzikich zwierząt –get
kl. roślin –mai
kl. drzew –mas
kl. pokarmu –tto
kl. narzędzi –lep
wyższej kl. społecznej –dhoi
pozostałe –ø
Przysłówek
tworzony poprzez przedrostek -aam
Stopniowanie poprzez dodanie do przymiotnika przyrostka/ przedrostka stopnia, a następnie klasy rzeczownika:
przyr. st. wyższ. –hel
przyr. st. najwyższ. –rro
przedrostek. st. niewystarczającego –eit
przedr. st. nadmiernego –lom
Rzeczownik do którego porównujemy podmiot zdania (nie zależnie od stopnia) przyjmuje przyrostek –fra. I tak np.
tom-dor lokka-hel-zai pjotr-fra kain –Tom jest wyższy od Piotra,
tom-dor lokka-rro-zai part-sa-fra kain – Tom jest najwyższy wśród kolegów,
pjotr-dor lokka-eit-zai kain – Piotr nie jest wystarczająco wysoki.
Czasownik
Nie odmienia się przez osoby, ani strony, ponieważ tę informację wyraża podmiot zdania.
Istnieją dwa czasy: przeszły –geng oraz nie-przeszły –jao. Oprócz tego może przyjąc przyr. aczasowy punktowy –epo, wyrażający krótkotrwałość, orientację ku zakończeniu czynności, bądź dokonaność i przyr. stanu –loe, wyrażający bierny stan w jakim się znajduje podmiot.
Istnieją tryby: możliwości – doi, który wyraża możliwość, ale także może być stosowany w funkcji czasu przyszłego, warunku – dde, życzenia, -qeb, niemożliwości/zakazu –kai, obowiązku, powiątpiewania –chol
Bezokolicznik przyjmuje przedrostek sapp-. Bezokolicznik występuje zawsze w postpozycji za czasownikiem głównym.
Występują 3 imiesłowy: czynny teraźniejszy –bei, bierny przeszły –rot, uprzedni –sal.
Okresy warunkowy:
1) ogólnych prawd: tryb warunk. nie-przeszł. + tryb orzek. nie-przeszł.
Jeśli chodzę na imprezy, spotykam kolegów. – tair-dor homne-loi gottai, tair-dor part-sa-qam gem.
2) możliwy: tryb warunk. nie-przeszł. + tryb możliw. nie-przeszł.
Jeśli pójdę na imprezę, spotkam kolegów. – tair-dor homne-loi gottai-dde, tair-dor part-sa-qam gem-doi.
3) przypuszczający: tryb warunk. nie-przeszł. + tryb możliw. przeszły
Jeśli bym poszedł na imprezę (jutro), spotkałbym kolegów. –tair-dor homne-loi gottai-dde, tair-dor part-sa-qam gem-geng-doi.
4) niemożliwy: tryb warunk. przeszły + tryb niemożliwości przeszły
Jeślibym poszedł na imprezę (wczoraj, na którą nie poszedłem), spotkałbym kolegów. – tair-dor homne-loi gottai-geng-dde, tair-dor part-sa-qam gem-geng-kai.
Zaimki osobowe:
l.poj.
ja – tair
ty – cher
on, ona – sar
ono – sor
l. pdw.
my in. – tair-ta
my ex. – deir-ta
wy – cher-ta
oni, one – sar-ta
one (n.) – sor-ta
l. mn.
my in. – tair-sa
my ex. – deir-sa
wy – cher-sa
oni, one – sar-sa
one (n.) – sor-sa
Post został pochwalony 0 razy
|
|