Conlanger

Cyryl i Metody

Język aldorejski albo aldorean przynależy do tego samego fikcyjnego świata, co publikowane przeze mnie klasyczny eirski i irathejski. Jest on z nimi dość odlegle spokrewniony, należy bowiem do tej samej wielkiej rodziny darańskiej, ale w jej obrębie – do innej gałęzi czy podrodziny, mianowicie rantejskiej. Cała podrodzina rantejska pozostaje, wskutek długotrwałego sąsiedztwa, pod pewnym wpływem innej, niespokrewnionej, grupy języków ahothańskich.
Aldorejski wywodzi się ze starorantejskiego i jest językiem wielkiej i starożytnej cywilizacji Aldoru; językiem kanonu torianizmu (miejscowej nieteistycznej religii), klasycznej literatury, filozofii i nauki; wywodzi się od niego cała gałąź języków nowozachodniorantejskich. Jak nietrudno się domyślić, jego rolę w świecie Irathei można porównać do tej, jaką odgrywała łacina w Europie albo sanskryt w części Azji.
Język ten tworzę od stosunkowo niedawna (zwłaszcza w porównaniu z eirskim), w zasadzie, poza fonologią i garścią słów wymyślonych jakiś czas temu, będę go publikował na bieżąco.
Aldorean posiada dwie oficjalne transkrypcje na alfabet łaciński, jedną "naukową", bardziej spójną i logiczną, drugą "tradycyjną", przy czym będę się posługiwał raczej tą drugą, jako że bardziej mi się ona podoba. Różnice między nimi są niewielkie.

Fonologia języka aldorejskiego przedstawia się następująco:

Spółgłoski:
dwuwargowe: /m/ - m , /b/ - b, /p/ - p,
wargowo-zębowe: /v/ - v, /f/ - f,
przedniojęzykowo-zębowe: /n/ - n /d/ - d, /t/ - t, /s/ - s, /ʣ/ - z, /ʦ/ - c /ɫ/ - l, /ɾ/ - r,
palatalne: /ɲ/ - ny, /ʒ/ - zh, /ʃ/ - x (w trans. trad., sh w naukowej), /ʧ/ - tx (w trans. trad., ch w naukowej), /ɾʲ/ - ry (tradycyjnie uznawane za pojedynczą głoskę palatalną), /ʎ/ - ly, /j/ - y,
tylnojęzykowe: /g/ - g, /k/ - q, /x/ - h.

Głoski i litery g, q pojawiają się (oprócz zapożyczeń) wyłącznie w połączeniach gu [gw] oraz qu [kw]. H pojawić się może samodzielnie (wyłącznie w nagłosie) albo w połączeniu hu [xw]

Samogłoski:
/a/ - a, /e/ - e, /i/ - i, /o/ - o, /u/ - u.

Każda samogłoska może być długa lub krótka, co czasem różnicuje znaczenia. W transkrypcji naukowej długość oznacza się makronem, w tradycyjnej nie zaznacza się jej.

W obrębie fikcyjnego świata język aldorejski zapisywany jest własnym alfabetem, z którego wywodzą się liczne inne alfabety dostosowane do innych języków (m.in. alfabet eirski).

Akcent w języku aldorejskim jest (jak sądzę) swobodny i nieruchomy. Nad akcentuacją muszę jednak jeszcze popracować.

Sylaba ma postać (C)V(C), przy czym liczebnie zauważalnie przeważają sylaby otwarte. Sylaba zamknięta może kończyć się jedynie na y, n, r, l albo s.

Oto garść przykładowych słów wraz z transkrypcją fonetyczną i znaczeniem:

sara [`saɾa] - mężczyzna
nyixi [`ɲiʃi] - kobieta
elyara [`eʎara] - bóg
zhalaqui [`ʒaɫakwi] - ziemia
soryi [`so:ɾʲi] - śmierć.

Dziękuję za uwagę, c.d.n.

Kwadracik

Twoja transkrypcja mnie trochę zgubiła. Rozumiem, że /ſ/ to /ʃ/, a /ł/?

Z dystrybucją /k g/ pomysł ciekawy. Jakieś ciekawe pochodzenie, czy ot, zainfekowała je labializacja, po czym przebiła brzuch i wyszła na zewnątrz jako samodzielne /u/? Wink

Feles

Cyryl i Metody

Znam odpowiednie znaki IPA, natomiast nie wiedziałem, że są takie czcionki; tak obszerne posty piszę w Wordzie, gdzie nie mam wszystkich literek. Już poprawiam.
/k/ i /g/w pradarańskim występowały w dwóch odmianach: palatalizowanej przed przednimi samogłoskami i labializowanej przed tylnymi; następnie te pierwsze uległy palatalizacji do [tʃ] i [dʒ] -> [ʒ], a drugie ot, zainfekowała labializacja, przebiła brzuch i wyszła na zewnątrz. Tyle że od tamtej pory zaszły różne wyrównania i zmiany morfologiczne, przez co stały się możliwe również słowa typu zhalaqui, gdzie dawna labiowelarna poprzedza przednią samogłoskę.
/xw/ pochodzi z analogicznego rozwoju /h/ przed tylną (/h/ przed przednią dało [ʃ]), natomiast zwykłe /x/ pochodzi z /h/ powstałego z nagłosowego pradarańskiego /s/.

Kwadracik

Na tyle realistyczne, że nie mogę się doczepić Razz

Swoją drogą, podoba mi się:

Feles

Cyryl i Metody

Ja z kolei nie rozumiem, co jest śmiesznego w soryi.
Tak czy owak, zastanowiłem się nad fonologią i chyba przystopuję troszkę te palatalizacje. Myślę, że zrezygnuję z fonemów /ʎ/, /ɲ/oraz /ɾʲ/ ([ʎ] i [ɲ] pozostaną jako allofony l, n przed jotą oraz i) a zapisy ly, ny i ry będą oznaczały spółgłoskę + jotę. Zatem trzy z podanych słówek zmieniają swoją postać:
nisi ['ɲisi] - 'kobieta'
elyar ['eʎjaɾ] - 'bóg'
sōri ['so:ri] - 'śmierć'.

Z racji mojej tabelkomanii i tabelkofobii tego forum wszelkie tabelki gramatyczne będę umieszczał na wiki (jak stworzę hasło), a tutaj jedynie komentarze.
Pozdrawiam.

Cyryl i Metody

Zgodnie z obietnicą stworzyłem artykuł na wiki.
[link widoczny dla zalogowanych]

Na razie tyle, co było na forum, potem będzie więcej.

Cyryl i Metody

Opracowałem deklinacje, na razie pierwsza i druga, może będzie więcej. Należą do niej rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na spółgłoski -n, -r, -l i -s.

W języku aldorejskim mamy trzy rodzaje - męski, żeński i nijaki, dwie liczby - pojedynczą i mnogą, oraz siedem przypadków: nominativus, genetivus, dativus (łączy się z przyimkami oznaczającymi ruch w stronę czegoś), accusativus, ablativus (łączy się z przyimkami oznaczającymi ruch od czegoś), praepositionalis (łączy się z pozostałymi przyimkami) oraz vocativus.

Daleko posunięty jest synkretyzm przypadków i tak dla liczby pojedynczej:
Nom. = Voc. (poza pierwszą deklinacją),
Gen. = Abl.
Dat. = Praep.
Acc.

Dla mnogiej:
Nom. = Voc. = Acc. = Praep.
Gen.
Dat. = Abl.

Co daje siedem form dla każdego rzeczownika (osiem w I deklinacji).

Oto końcówki I deklinacji na przykładzie rzeczownika dar 'człowiek':

Singularis
Nom. dar
Gen. dar-i
Dat. dar-ē
Acc. dar-en
Abl. = Gen.
Praep. = Dat.
Voc. dar-e

Pluralis
Nom. dar-i
Gen. dar-eni
Dat. dar-esti
Acc. = Nom.
Abl. = Dat.
Praep. = Nom.
Voc. = Nom.

II deklinacja obejmuje rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -a (np. galta 'ogień'), żeńskiego na -e (np. zhalaque 'ziemia'), nijakiego na -o (np. barso 'góra, szczyt').

Singularis
Nom. galt-a, zhalaqu-e, bars-o
Gen. galt-as, zhalaqu-es, bars-os
Dat. galt-ā, zhalaqu-ē, bars-ō
Acc. galt-an, zhalaqu-en, bars-on
Abl. = Gen.
Praep. = Dat.
Voc. = Nom.

Pluralis
Nom. galt-ai, zhalaqu-ei, bars-oi
Gen. galt-ani, zhalaqu-eni, bars-oni
Dat. galt-asti, zhalaqu-esti, bars-osti
Acc. = Nom.
Abl. = Dat.
Praep. = Nom.
Voc. = Nom.

C.d.n.

Cyryl i Metody

[link widoczny dla zalogowanych]

Dodałem do hasła fleksję nominalną: deklinacje I, II i, nieobecną tu, III.

Teraz pewnie trochę potrwa, zanim opracuję koniugację. Mam strasznie duży problem z opracowaniem tylu form (sześć czasów, trzy strony, trzy tryby) tak, żeby uniknąć aglutynacyjnych tasiemców...

Pingijno

Feles

[link widoczny dla zalogowanych]

(Zaimportowałem tylko bieżącą wersję. Mogę jeszcze zaimportować historię, jeśli chcesz.)

Cyryl i Metody

Eee... dziękuję bardzo Smile

Przyznam, że już się pogubiłem. Myślałem, że to ta jest nowa Very Happy

ED: Dziękuję, nie trzeba historii. Za to... byłbym wdzięczny za instrukcję, jak przenieść artykuły o klasycznym eirskim i irathejskim... Smile

Szczęśliwego Nowego Roku!

Feles

Tą* starą można poznać po nowej skórce. Tą* nową po wikipedyjnej.

Kochajcie się głęboko, preskryptywiści.