Conlanger

Sweelinck

Lekcja 1.
Fonetyka

Oto litery i ich wymowa:
a [a] krótkie
á [a:] długie i otwarte
b [b]
c [c]
d [d]
di [d'] spalatyzowane
e [e] krótkie
é [e:] długie, zbliżone nawet do i
f [f]
g [g]
ĝ [gh] gardłowe h, zbliżone do r uvulum
h [h]
i [i]
í [i:] długie
j [j]
ĵ [ż]
k [k]
l [l]
m [m]
n [n]
o [o]
ó [o:] długie i otwarte
ö [oe] jak niemieckie
p [p]
r [r] r ateks
s [s]
ŝ [sz]
t [t]
ti [t'] spalatyzowane
ts [c]
u [u]
ü [ue] jak niemieckie
v [w]
z [z]

Występuje iloczas, samogłoski krótkie są bardziej zamknięte. Warto zwrócić uwagę na wymowę "é": jest to dźwięk pośredni między szerokim "e" oraz "i". Jeżeli w wyrazie występulje samogłoska długa, to jest ona akcentowana.

Charakterystyczne jest "ĝ"- podczas wymowy drga języczek (odgłos przypominający łukanie gardła).

Występują dwie głoski zmiękczone: "di" i "ti". Ich wymowa to [dj] o [tj], zbliżona nawet do polskich "dź" i "ć".

Poniżej przedstawiam dyftongi występujące w moim języku:

ai [aj]
ei [ej]
oi [oj]

ái [a:j]
éi [e:j]
ói [o:i]

Cechą charakterystyczną jest występowanie tego typu dyftongów na końcu wyrazów. Oprócz tego możemy sportkać również "aj", "ej" - w zależności od sytuacji.

Z podstaw fonetyki to tyle. Następne lekcje będą dłuższe.

Sweelinck

Lekcja 2.

Czasownik

1.Zaczynam od wymioenienia zaimków osobowych:

mina - ja
mita - ty
aita - on (ona)

To jest oczywiście jasne, ale teraz trochę skomplikuję. W miom języku nie ma liczby pojedynczej! Wszyscy wyrażają się w formie "pluralis majestaticus", tak więc istnieje tylko liczba mnoga.

Zaimki prezentują się naprawdę w taki sposób:

mina - my
mita - wy
aita - oni (one)

Dotyczy to także 3. osoby! Dosłowne tłumaczenie jakiegoś zdania to np. Dziadek przyszli z pola.
Należy o tym pamiętać, jednak w tłumaczeniu będę stosował liczbę pojedynczą, by nie zaciemniać obrazu.

2.Teraz poświęcę się zagadnieniu czasownika "być"
Jest on specyficzny, gdyż w zdaniu pełni rolę operatora.

mina kulu mál -ja jestem
mita kulu mír - ty jesteś
aita kuli ték - on (ona) jest

Bezokoliczniki są z regułu identyczne to trzeciej osoby: kuli ték - być
pIerwsza cząstka kulu jest w tym zdaniu operatorem, natomoiast to co występuje na końcu nie da się przetłumaczyć na polski. Jest to rodzajnik określający, żę ten czasownik wykonuje dana osoba. Dziwne to trochę, ale potem wyda się może bardziej logiczne.

3.Nadszedł czas na poznanie kolejnego czasownika. Weźmy na przykład getiték - mieć. I tutaj się dzieje coś dziwnego! Bowiem do czasu teraźniejszego używamy konstrukcji operatorem być.

mina kulu getimál - dosł. ja jestem mam
mita kulu getimír - dosł ty jesteś masz
aita kuli getiték - dosł. on (ona) jest ma

Odmienię jeszcze dla przykładu inny czasownik: ĝimerték - jeść

mina kulu ĝimermál - dosł. ja jestem jem
mita kulu ĝimermír - dosł. ty jesteś jesz
aita kuli ĝimerték - dosł. on (ona) jest je

4.Inaczej przedstawiają się czasowniki takie jak: kibai ték - chcieć oraz vaĵi ték - móc, potrafić.

W zdaniu to one pełnią funkcję operatora, zamiast czasownika "być". Przypatrzmy się koniugacji:

mina kibö mál - ja chcę
mita kibö mír - ty chcesz
aita kibai ték - on (ona) chce

W połączeniu z czasownikiem, pzykładowo: füstiték - pić, tworzymy następującą konstrukcję:

mina kibö füstimál - dosł. ja chcę piję
mita kibö füstimír - dosł. ty chcesz pijesz
aita kibai füstiték - dosł. on (ona) chce pije

A oto i koniugacja czasownika vaĵi ték - móc:

mina vaĵu mál - ja mogę
mita vaĵu mír - ty możesz
aita vaĵi ték - on (ona) może

Oraz w połączeniu z deĝaiték - przyjść:

mina vaĵu deĝaimál - ja mogę przychodzę
mita vaĵu deĝaimír - ty możesz przychodzisz
aita vaĵi deĝaiték - on (ona) może przychodzi

Wiem, że jest to trochę nienaturalne, ale dla nas - kto wie, czy dla mówiących tym językiem nie jest to rzecz jak najbardziej oczywista? Confused

Sweelinck

Lekcja 3.

Rzeczownik

Rzeczowniki mogą być rodzaju męskiego lub żeńskiego. Tak jak mówiłem w poprzedniej lekcji, istnieje tylko liczba mnoga, ale ja będę się tutaj posługiwał liczbą pojedynczą.

Istnieje 13 przypadków:
nominativus – kto? co?
genetivus – kogo? czego?
illativus – do kogo? do czego? (do wnętrza)
elativus – z kogo? z czego? (z wnętrza)
dativus - komu? czemu?
accusativus – kogo? co?
ablativus – od kogo? od czego?
comitativus – z kim? z czym?
inessivus – w kim? w czym?
adessivus - przy kim? przy czym?
superessivus – na kim? na czym?
subterissivus - pod kim? pod czym?
postissivus - za kim? za czym?

Pojęcie przyimka nie występuje, jego rolę pełnią poszczególne przypadki gramatyczne.

Grupa 1.
Deklinacja rzeczownika rodzaju męskiego, zakończonego na spółgłoskę

diaĵar - stół

nom. diaĵar -ø
gen. diaĵarók
ill. diaĵaróka
el. diaĵaróku
dat. diaĵaráj
acc. diaĵarék
abl. diaĵaréka
com. diaĵarím
in. diaĵarét
ad. diaĵarít
sup. diaĵaríma
sub. diaĵarímu
post. diaĵarít (forma identyczna jak w adessivusie)

Deklinacja odbywa się na zasadzie dodania końcówki.
Warto zwrócić uwagę na to, że akcent w przypadku innym niż mianownik pada na samogłoskę w dodanej końcówce.

Grupa 2.
Deklinacja rzeczownika rodzaju męskiego zakończonego na -o i -ö

mulvö - dzień

nom. mulvö
gen. mulváik
ill. mulváika
el. mulváiku
dat. mulváj
acc. mulvéik
abl. mulvéika
com. mulvím
in. mulvéit
ad. mulvít
sup. mulvíma
sub. mulvímu
post. mulvít (forma identyczna jak w adessivusie)

Końcówka mianownika zmienia się na taki jak powyżej, występuje alteracja ö--->ái,éi,í; natomiast o--->ói,éi,í.

Grupa 3.
Deklinacja rzeczownika rodzaju żeńskiego zakończonego na samogłoskę

mojke - kwiat

nom. mojke
gen. mojkók
ill. mojkóka
el. mojkóku
dat. mojkáj
acc. mojkék
abl. mojkéka
com. mojkím
in. mojkét
ad. mojkít
sup. mojkíma
sub. mojkímu
post. mojkíte

Myślę, że łatwo jest rozpoznać rodzaj rzeczownika, gdyż męskie kończą się na spółgłoski lub -o,ö, natmiast żeńskie na samogłoskę. Kłopot może sprawić rozróżnienie rodzaju, podczas gdy rzeczownik rodzaju żeńskiego kończy się na -o (nigdy zaś na ö).Jednak podczas deklinacji postępuje się tak samo jakby kończył się na inną samogłoskę.

Rémy

Ładny ten język. Ugryjski! Wink

milosz

To nie może być język ugrofiński, bo jedyne co go do niego upodabnia to, to że posiada zbliżoną ilość przypadków i "ciekawe" (w znaczeniu "dziwne") słowa. Na dodatek języki ugrofińskie posiadają coś co nazywa się harmonią wokalną (czy jakoś tam), a najlepszy przykład języka ugrofińskiego - j. węgierski posiada też "podobieństwo rdzeni", sprawiające, że ludzie mimo iż słowa są "idiotycznie i nienormalnie głupie, bo pokręcone" to mogą je wymawiać płynnie i łatwo.
Idzie w tym o to, że rzeczowniki rymują się!
Na przykład:

virágot - kwiat
világat - świat (a = o)

sobá - pokój
zsabá - pościel

A dzięki temu łatwe jest powiedzenie:
Az jáatt elktűba a gűrű eákestélen.
Bo słowa elktűba i eákestélen rymują się. Na dodatek, by wszystko jeszcze bardziej się rymowało to języki ugrofińskie mają zgodność końcówki przymiotnika z końcówką rzeczownika, więc przymiotnik musi kończyć się na tę samą literę co rzeczownik - dzięki temu te języki są "nienormalnie pokręcone" ale mimo to te długi i dziwne słowa łatwo się wymawia nie to co w j. niemieckim (tam nie dość że są długie to jeszcze trudne w wymówieniu).

Najdłuższe (jakie znam) słowo do powiedzenia w j. węgierskim:

Visszantállátásra (czyt. viszszontalataszro) - do zobaczenia, do następnego spotkania

muggler

Sweelinck

No bo to nie jest język ugrofiński. Tak jak mówiłem nie należy do żadnych znanych mi grup. Niektóre jego elementy mogą być ewentualnie inspirowane np. węgierskim.
Co do rymowania się wyrazów to przyznam, że mam w planie coś w tym rodzaju: przymiotnik odmienia się przez przypadek ten sam co rzeczownik, któremu towarzyszy. Jak opiszę w następnej lekcji, reguły deklinacji przymiotnika są podobne. Tak więc gdy oba wyrazy staną obok siebie będzie śmiesznie :wink:

Rémy

Właśnie co do ugryjskości węgierskiego językoznawcy mają ostatnio wątpliwości. Wink

Sweelinck

Sweelinck

Lekcja 4.

Przymiotnik

1.Przymiotnik wystepuje zawsze po rzeczowniku, który określa, np. jölev püroŝ (czerwone jabłko)

Nie posiada on określonego rodzaju, tak więc jest uniwersalny dla każdego rzeczownika. Możemy zatem powiedzieć
jölev(m) püroŝ (czerwone jabłko), jak i mojke(f) püroŝ (czerwony kwiat).

Każdy przymiotnik ulega deklinacji, a w zdaniu musi być ozywiście w tym samym przypadku, co wyraz określany.

nom. jölev -ø püroŝ -ø
gen. jölevók püroŝók
ill. jölevóka püroŝóka
el. jölevóku püroŝóku
dat. jöleváj püroŝáj
acc. jölevék püroŝék
abl. jölevéka püroŝéka
com. jölevím püroŝím
in. jölevét püroŝét
ad. jölevít püroŝít
sup. jölevíma püroŝíma
sub. jölevímu püroŝímu
post. jölevít püroŝít (forma identyczna jak w adessivusie)

Wiem, że to śmiesznie brzmi, szczególnie gdy oba wyrazy mają tę samą ilość sylab.

Wszystkie przymiotniki z reguły kończą się na spółgłoskę, tak więc deklinują się jak rzeczowniki grupy 1 (patrz lekcja 3). Należy pamiętać o tym, gdy stoją przy rzeczowniku np. z grupy 2. Spójrzmy na różnicę końcówek:

fültiavo (m) – słońce
lujaŝ - jasny

nom. fültiavo lujaŝ -ø
gen. fültiavóik lujaŝók
ill. fültiavóika lujaŝóka
el. fültiavóiku lujaŝóku
dat. fültiaváj lujaŝáj
acc. fültiavéik lujaŝék
abl. fültiavéika lujaŝéka
com. fültiavím lujaŝím
in. fültiavéit lujaŝét
ad. fültiavít lujaŝít
sup. fültiavíma lujaŝíma
sub. fültiavímu lujaŝímu
post. fültiavít lujaŝít (forma identyczna jak w adessivusie)

Istnieje też forma, która pełni rolę stopniowania przymiotników. Używamy jej tylko w sytuacjach, gdy coś porównujemy, np.:

Mita kulu sustas mír, kaila aita kuli sustas sustas ték.
Ty jesteś szybki, ale on jest szybszy.

Jak widać, do tworzenia stopnia wyższego używamy podwojonego przymiotnika. Jeżeli występuje w innym przypadku niż mianownik, to końcówkę dodajemy do drugiego.
Stopień najwyższy nie istnieje.

2.Bardzo ważnym zastosowaniem przymiotnika jest funkcja zastępowania przysłówka. W moim języku nie ma takiej części mowy. Oto przykładowe zdanie:

Mina sustas kulu ĝaimál.

W swobodnym tłumaczeniu znaczy tyle co: Idę szybko.
Jednak dosłowne tłumaczenie to: Ja szybki idę. Przymiotnik odnosi się tu do podmiotu i określa, że „ja, który jestem (w danej chwili) szybki, idę”.

milosz

Rémy

Ja mam rozmówki, i tam jest "Viszontlátásra" jako "do zobaczenia", "do widzenia". Nie ma nic o żadnej formie młodzieżowej. Może twoja wersja jest młodzieżowa?

milosz

może... sam już nie wiem.

Sweelinck

zavadzky

Az jáatt elktűba a gűrű eákestélen.

To jest niepoprawne. W węgierskim á i a nie mogą być obok. To nie tak. Smile

Viszontlátásra. Definitywnie.