|
Conlanger Polskie Forum Językotwórców
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Hapana Mtu
Dołączył: 13 Lip 2007
Posty: 770
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 7 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Warsina, Weneda
|
Wysłany: Sob 7:15, 31 Maj 2008 Temat postu: Kuńska grupa językowa |
|
|
Kuńska grupa językowa obejmuje języki powstałe na bazie starożytnego literackiego języka krakirskiego lub jego dialektów.
Podgrupa centralna – obejmuje języki używane na wyspie Karii i położonej w jej bezpośredniej bliskości Iszlachi (kra. Islëaqëa).
- krakirski †
- karski (1); dialekty: molstudzki (a), warkiński (b), klakiersko-gargamielski (c), iszlacki (d), entoński (e), golbacki (f), usiduski (g), kortacki (h), zubacki (i).
Podgrupa zachodnie – obejmuje języki ludów pochodzenia krakirskiego zamieszkujących region Morza Trzcin – Pobrzeże Zaimkowe, Półwysep Hiundajski, wyspę Korsarię, Archipelag Hossy i Archipelag Bessy. Są to języki ukształtowane na bazie starożytnych dialektów zachodniej Karii – miast portowych Warkini (kra. Bëatrqeinla), Klakiera (Qlaqerre), Dimy (Dima) i Gargamela (Gargaemerle).
-korsaryjski (2 – wyspa Korsaria)
-koźmiński (5 – wschodnia część wyspy Kozmy*)
-klintoński (6 – półwysep Klinton)
-herbercki, widacki, kaszlucki (7 – rozproszone po Pobrzeżu Zaimkowym i zdominowane przez Wajtułów)
-hossycki zachodni (Zachodnia Wyspa Hossy – poza mapą)
-hossycki wschodni (Wschodnia Wyspa Hossy – poza mapą)
-bessański północny (Północna Wyspa Bessy – poza mapą)
-bessański południowy (Południowa Wyspa Bessy – poza mapą)
Podgrupa wschodnia - języki ludów pochodzenia krakirskiego zamieszkujących wyspy Morza Trzcin (Mroję, Wyspę Natu i Wyspę Ksatu) oraz wschodnią część Pobrzeża Zaimków. Są to języki ukształtowane na bazie starożytnych dialektów północno-wschodniej Karii – miast portowych Kortatu (kra. Qårtate), Usidusu (Ussiduse) i Mamry (Mammra).
-mrojski(3 – wyspa Mroja)
-lański (4 – wschodnie Pobrzeże)
-natuski (Wyspa Natu – poza mapą)
-ksatuski (Wyspa Ksatu – poza mapą)
Osobne miejsce wśród grupy krakirskiej zajmuje język xoaxĭo (choachio), używany przez osadników Krakirskiech w Gluristacie (poza mapą).
*Druga nazwa wyspy to Lutera.
Główne cechy poszczególnych grup:
Zachodnie – upraszczanie (dość chaotyczne) grup spółgłoskowych, przejście [j] do [h] (nie zaszło tylko w koźmińskim), upodobnienie się przymiotnika do przysłówka, często wtórne nadanie przymiotnikowi końcówek rzeczownika (korsaryjski, herbercki, kaszlucki), zanik rozróżnienia m-y [θ] [ð] a [t] [d].
Wschodnie – zanik końcówek rodzajowych dla rzeczownika, w konsekwencji wprowadzenie rodzajnika (mrojski, natuski) lub zanik kategorii rodzaju (lański), nowe czasy (czasy ciągłe, czas zaprzeszły), częste wykorzystanie imiesłowów, sięgające starożytności ubezdźwięcznienie [z] i [Ʒ] oraz udźwięcznienie [θ] (tzw. mała przesówka spółgłoskowa).
Nie ma zasady, co do liczby zachowanych przypadków: w większości języków zachowały się ich od trzech do pięciu. Skrajnymi przypadkami są xoaxĭo (nie ma ich wcale) oraz lański (7).
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez Hapana Mtu dnia Nie 3:53, 01 Cze 2008, w całości zmieniany 1 raz
|
|
Powrót do góry |
|
|
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Hapana Mtu
Dołączył: 13 Lip 2007
Posty: 770
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 7 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Warsina, Weneda
|
Wysłany: Sob 7:18, 31 Maj 2008 Temat postu: |
|
|
Korsaryjski – zamieszczam go tu jako przykład języka zachodniokuńskiego. Wyspa Korsaria została zasiedlona przez Krakirów około roku 150. Współcześnie pełna nazwa państwa korsaryjskiego to Sułtanat Korsarii, co nie jest jednak odwołaniem do kultury islamu, a jedynie wynikiem podobieństwa słowa sułtanat i nazwy Шонш Танасө [ʃunʃ tanasɯ] (dosł. Pałac Królewski), jaką to nazwę nosi siedziba króla Korsarii.
Jako ciekawostka nadmienię, że Korsaryjski jest to jedyny język Pokosty, w którym istnieją samogłoski jotowane (я, є, ї, ю, и).
I. Wymowa:
А а [a], Я я [ja], Е е [e], Є є [je], І і [ i], Ї ї [ji], О о (У у) [ u], Ю ю [ju], Ө ө [ɯ], И и [jɯ]
Ч ч [k], Г г [g][j], Ф ф [f], В в [v][w], П п [p], Б б [ b], Т т [ t], Д д [d], ઢ [st]
С с [s], Ш ш [ʃ], Л л [l], М м [m], Н н [n] [ɲ], Р р [r], Ћ ћ [h], Х х [x]
Wyjaśnienia:
1. Zapis о występuje na początku i w środku, у na końcu.
2. Г wymawiamy jak [j] w sąsiedztwie samogłosek przednich, przed samogłoską jotowaną, w grupie аег [aj] i w końcówce narzędnika l.poj. III deklinacji өг [ɯj]; в czyta się jak [w] między dwiema samogłoskami i w wygłosie.
3. Н czytamy miękko przed samogłoską jotowaną oraz przed і
4. W dalszym zapisie ligatura ઢ zostanie zastąpiona osobnymi literami st
5. Przedstawiona wymowa jest standardem, opartym o mowę Pałacu Sułtańskiego. Wymowa potoczna często znacznie od niej odbiega.
II. Rozwój głosek z krakirskiego.
1. Samogłoski
a) w nagłosie
а [a] => я [ja]
å [ɔ]=> ө [ɯ]
e [ε] => є [je]
i [ i] => *[ji] => и [jɯ]
ø [ɨ] => аег [aj]
u [u] => ю [ju]
b) śródgłos i wygłos
a [a]=> а [a]
å [ɔ]=> ө [ɯ]
e [ε] => е [e]
i [ i] => і [ i]
ø [ɨ] => аег [aj]
u [ u] => о/у [ u]
Uwaga! e [ε] w wygłosie zanikało.
c) pozycyjnie
[a] po [l] przed przedniojęzykową => е [e]
[ε] po [x] => і [ i]
2. Spółgłoski
a) niezmienione
b [b ] => б [ b]
bë [v] =>в [v]
d [d] => д [d]
l [l] => л [l]
m [m] => м [m]
n [n] => н [n]
në [ɲ] => н [ɲ]
p [p] => п [p]
pë [f] => ф [f]
q [k] => ч [k]
që [x] => х [x]
r [r] => р [r]
s [s] => с [s]
së [ʃ] => ш [ʃ]
t [t] => т [t]
ઢ [st] => ઢ [st]
b) zmienione
dë [ð] => д [d]
g [g] => г [g][j]
gë [j]=> ћ [h]
të [θ] => т [t]
z [z] => с [s]
zë [Ʒ] => ш [ʃ]
ઢë [ʃθ] => ш [ʃt]
III. Redukcja grup spółgłoskowych:
1) zawierające l i r – b. różnie
rs rd sr rf rv rt tr => ʃ
dr rp rb ld => d
rl => tr
lr => tl
pr br fr vr kr gr lf lv rn rm => pr br fr vr kr gr lf lv rn rm
ls => s
sl => sl, l
lp lb => lf lv
bl pl => bb pp
lt ld => ls...
np.
kra. åqertë [ɔkεrθε] „kłótnia” => starokor. өчеш [ɯkeʃ] „kłótnia” => kor. өчешточ [ɯkeʃtuk] „bójka”
kra. glabla [glabla] „planeta” => kor. глебба [glebba]
2) zawierające nosówkę
Cm Cn Cɲ => mm nn ɲɲ
mC nC ɲC => mv nʃ ɲj
np.
kra. tnunge [tnungε] „zazdrość” => *[nnunʃ] => kor. нононш [nununʃ]
kra. trunge [trungε] „namiot” => шонш kor. [ʃunʃ] „pałac” (Шонш Танасө „Pałac Królewski”, rzeczownik танас „król” pochodzi z hiundajskiego танаіс)
kra. anzalte [anzaltε] „handlarz” => średniokor. яншалс [janʃals] => kor.
яншлес [janʃles]
3) zawierające s ʃ z lub Ʒ - dają ʃ lub ʃʃ (jedynie grupa st pozostaje bez zmian)
np.
kra. asqedere [askεdεrε] „święto miłości (takie walentynki)” => kor. яшшед [jaʃʃed]
kra. asta [asta] „kość” => kor. яста [jasta]
4) inne – najczęściej wypada pierwszy człon
5) trzyelementowe – najczęściej wypada środkowy człon, bardzo często zachodzą też dalsze zmiany
kra. bdëirglesqe [vðirglεskε] „prawda” => *[vdirleske] => *[ditreske] => kor. дітрес [ditres]
IV. Delkinacja rzeczownika – zachowały się w pełni 4 przypadki – mianownik, dopełniacz, celownik i narzędnik.
Przeciwcelownik (Ablativus) został zastąpiony konstrukcą іле + dopełniacz, pochodzącą od ilritnen+dopełniacz „ze strony czegoś”. Podobnie miejscownik (Locativus) został wyparty przez юм + narzędnik, pochodzące od umllat + miejscownik „tu w czymś”.
Biernik rzeczowników osobowych (wszystkich!) jest równy mianownikowi (ojciec bije syn), nieosobowych – dopełniaczowi (człowiek rozbija kamienia).
Żeńskie osobowe mają inną formę dopełniacza niż żeńskie nieosobowe.
Deklinacja I – żeńska na -a (kontynuuje krakirską na -a)
Nom. ћарна [harna] „wiosna” <= gëarna [jarna]
Gen. ћарнө <= gëarnamt
Ins. ћарну <= gëarnat
Dat. ћарне <= gëarnagë
Abl. іле ћарнө <= ilritnen gëarnamt „ze strony wiosny”
Loc. юм ћарну <= umllat gëarnal ”tu we wiośnie”
Nom. гера [jera] „żona” <= gera [gεra]
Gen. гер <= gëarnamt
Ins. геру <= gëarnat
Dat. гере <= gëarnagë
Abl. іле гер <= ilritnen gëarnamt „ze strony wiosny”
Loc. юм геру <= umllat gëarnal ”tu we wiośnie”
Uwaga! Gera to w j. krakirskim forma potoczna, literacko mówi się gelara.
Deklinacja II – żenśka na -(i)ja (kontynuuje krakirską na -gëa)
Nom. ћалешія [haleʃija] „skowronek” <= gëalazd'gëa [jalazdja]
Gen. ћалешії <= gëalazd'gëamt…
Ins. ћалешію
Dat. ћалешіє
Abl. іле ћалешії
Loc. юм ћалешію
Nom. илінія [jɯliɲija] „przyjaciółka” <= ilingëa [iliɲja]
Gen. иліні
Ins. илінію
Dat. илініє
Abl. іле иліні
Loc. юм илінію
Deklinacja III – męska (dawna męska na -e)
Nom. лем [lem] „warga” <= *[lemem] <= lememe [lεmεmε]
Gen. лемө <lememem> лірвас => лірвас [lirvas]
Lirmri [lirmri] „lodowata” => лірвас => лірваса
Lirmrirt [lirmrirt] „lodowaci” => лірвас => лірвасі
Lirmras [lirmras] „lodowato” => лірвас
W l.poj. I, III deklinacji oraz l.mnogiej przymiotnik w zasadzie dostosowuje się do rzeczownika, np.:
Nom. лірваса ћарна
Gen. лірвасө ћарнө
Ins. лірвасу ћарну
Dat. лірвасе ћарне
Nom. лірваса гера
Gen. лірвас гер
Ins. лірвасу геру
Dat. лірвасе гере
Nom. лірвас лем
Gen. лірвасө лемө
Ins. лірвасе леме
Dat. лірвасөг лемөг
W II deklinacji formy są takie, jak w I, przykładowo:
Nom. лірваса ћалешія
Gen. лірвасө ћалешії
Ins. лірвасу ћалешію
Dat. лірвасе ћалешіє
VI. koniugacja
Bezokolicznik wciąż kończy się na u.
Lipru [lipru] „mieszkać” => ліпру [lipru]
Lbëanalu [lvanulu] „czyścić” => лванулу [ləvanulu]
Końcówka zwrotna –st stała się samodzielnym wyrazem:
Lbëanalust [lvanulust] „czyścić” => лванулу ста [ləvanulu sta]
Zaimki osobowe (w zaimkach III osoby silnie namieszał tarakański):
юс [jus] „ja”<= ugë [ujε]
ня [ɲa] „my” <= nëa [ɲa]
ра [ra] „ty, wy” <= irgëa [irja]
у [u] „ona” <= u [u] „on” (przesunięcie pod wpływem tarakańskiego [jun] „ona”)
а [a] „on” <= a [a] „ona” (przesunięcie pod wpływem tarakańskiego [jan] „on”)
ле [le] „ono, to” <= lle [llε]
га [ga] <= agë [ajε] „oni”(powstałe pod wpływem tarakańskiego [ga] „oni”)
Czas teraźniejszy uległ niewielkim zmianom:
1. sg. ліпру <= liprup
2. sg. ліпруф <= liprupë
3. sg. ліпр <= liprum
1. pl. ліпрун <= liprupi
2. pl. ліпруф <= liprupë
3. pl. ліпрум <= liprumi
Czas przeszły dodaje do tematu cząstkę -an:
1. sg. ліпрану <= liprap
2. sg. ліпрануф <= liprapë
3. sg. ліпран <= lipram
1. pl. ліпранун <= liprapi
2. pl. ліпрануф <= liprapë
3. pl. ліпранум <= liprami
Czas przyszły pochodzi od form przypuszczających, zakończonych na ʃε:
1. sg. (юс) ліпруш „zamieszkam, będę mieszkać” <= liprep’së „mieszkał(a)bym”
2. sg. (ра) ліпруш „zamieszkasz, będziesz mieszkać” <= liprepësë „mieszkał(a)byś”…
3. sg. (у/а/ле) ліпруш <= lipremsë
1. pl. (ня) ліпруш <= liprepisë
2. pl. (ра) ліпруш <= liprepësë
3. pl. (га) ліпруш <= lipremisë
Nowy tryb przypuszczający tworzony jest przez posiłkowe słowo ша (obocznie - шач) + czas przeszły, np. ша ліпрану „mieszkał(a)bym”.
Pytania tworzymy przez inwersję:
лірваса ћарна ліпран юм леміћ „lodowata wiosna mieszkała w wargach”
ліпран лірваса ћарна юм леміћ? „czy lodowata wiosna mieszkała w wargach?”
VII. tak i nie
Tak: и [jɯ] <= igas [igas]
Nie: ве [ve] <= bë [vε]
VIII. Za Janka Gorenca
1.их
2.фе
3.тра
4.ках
5.фа
6.саф
7.сепел
8.юк
9.нак
10.деф
Transkrypcja łacińska:
Аа/Aa, Яя/Ja ja, Ее/Ee, Єє/Je je, Іі/Ii, Її/ Ji ji, Оо/Oo, Уу/Uu, Юю/Jo jo (Ju ju), Өө/Øø, Ии/Jø jø
Чч/Cc, Гг/Gg, Фф/Ff, Вв/Vv, Пп-Pp, Бб/Bb, Тт/Tt, Дд/Dd, ઢ/ઢ (St st)
Сс/Ss, Шш/Šš, Лл/Ll, Мм/Mm, Нн/nn, Рр/Rr, Ћћ/Hh, Хх/Xx
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Hapana Mtu
Dołączył: 13 Lip 2007
Posty: 770
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 7 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Warsina, Weneda
|
Wysłany: Sob 7:20, 31 Maj 2008 Temat postu: |
|
|
Mrojski – język mrojski ma być ilustracją tego, jak mniej-więcej działają języki wschodniokuńskie. Wyspa Mroja została zasiedlona przez Krakirów około roku 250. Specyficzne dla współczesnej ortografii mrojskiej jest to, że wszystkie rzeczowniki pisze się z dużej litery.
А а [a], Є є [e], О о [ɔ], Ө ө [œ], Е е [ε, ə], І і [i ], Ь ь [ɨ], У у [u ], Ү ү [ʏ]
Б б [b ], В в [v], Д д [d], Г г [g], Ј ј [j], К к [k], Л л [l], М м [m], Н н [n], Х х [x] [ç], П п [p], Ф ф [f], Р р [r], С с [s], Т т [t], З з [ts], Ш ш [ʃ]
Тз тз [ts], Тш тш [tʃ]
I. Historyczny rozwój spółgłosek
1. Mała przesówka spółgłoskowa (zaszła już w IV wieku)
z [z] => [s]
zë [Ʒ] => [ʃ]
të [θ] => [ð]
kra. zelqa [zεlka] „jarzyna” => protomro. selqa [sεlka]
kra. zbëa [Ʒva] „podróż” => protomro. sbëa [ʃva]
kra. åqertë [ɔkεrθε] „kłótnia” => protomro. åqerdë [ɔkεrðε]
2. Wielka przesówka spółgłoskowa
pozycja w nagłosie lub po spółgłosce płynnej; geminata
t [t] => т [ts]
p [p] => пф [pf] ф [f]
q [k] => кх [kx] х [x] => х [x]
protomro. selqa [sεlka] „jarzyna” => *[sεlkxa] => mro. Селхе [sεlçə] ”warzywo”
kra. ptatra [ptatra] „matka” => *[pftasra] => mro. Пфастер [pfa:tsər]
kra. pestaga [pεstaga] „książka” => mro. Пфестаг [pfε:stag]
kra. åqqa [ɔkka] „oko” => *[ɔkxa] => mro. Оха [ɔ:xa]
pozycja w wygłosie, przed spół. płynną, przed spół. nosową lub po niej, m-y samogłoskami
t [t] => сс [s:] => с [s]
p [p] => фф [f:] => ф [f]
q [k] => хх [x:] => х [x]
kra. nåmt [nɔmt] „przy, u, koło” => średniomro. номс [nɔms] => mro. нос [nɔs]
kra. påmqe [pɔmkε] ”stwór” => średniomro. пфомхе [pfɔmxε]
bë [v] => б [b ] п [p]
dë [ð] => д [d] т [t]
protomro. sbëa [ʃva] „podróż” => *[ʃpa:] => mro. Шпаліх [ʃpa:liç] „walizka”
kra. dëalma [ðalma] „owca” => mro. Далме [dalmə]
Uwaga! Q [k] w pozycji nagłosowej b. często pozostawało niezmienne.
kra. qinupe [kinupε] „niedźwiedź” => mro. Кінуф [ki:nuf]
3. Późniejsze zmiany.
Przejście grupy [sk] do [ʃ]
kra. sqabgëa [skavja] “latarnia morska” => średniomro. скабја [skabja] => mro. Шабја [ʃabja]
Rozbicie fonemu [x] na dwa alofony: [x] i [ç]
średniomro. пфомхе [pfɔmxε] „stwór” => mro. Пфомхе [pfɔmçə] „skrzat”
Przejście nagłosowych [st] i [sp] do [ʃt] i [ʃp].
Kra. stragdëa [stravða] „zapałka” => *[strapta] => mro. Штрапта [ʃtra:ptə]
Kra. spemeta [spemeta] „rok” => średniomro. спемеза [spεmεtsa] => mro. Шпемез [ʃpε:məts]
II. Historyczny rozwój samogłosek
1. Przegłos pod wpływem [i ]
a [a] => є [e]
å [ɔ] => ө [œ]
u [u] => ү [ʏ]
ø [ɨ] => ү [y] => ү [ʏ]
kra. dëarilla [ðarilla] “dąb” => średniomro. дєрілла [derilla] lub тєрілла [terilla] => mro. Дєрілл [de:ril:]
kra. bëålinte [vɔlintε] “żubr” => średniomro. Вөлінтзе [vœlintsε] lub Бөлінтзе [bœlintsε] => mro. Бөлінтз [bœ:lints]
kra. gurripqa [gurripka] “ptak” => protomro. gurrippa [gurrippa] => średniomro. гүрріпфа [gʏrripfa] => mro. Гүрріпф [gʏrripf]
kra. øqmissa [ɨkmissa] “soja (dosł. półmięso)” => średniomro. үхмісса [yxmissa] => mro. Јүхмісс [jʏçmis:]
2. Ustanowienie się stałego akcentu na pierwszej sylabie i związane z tym wydłużenie samogłoski w otwartych sylabach początkowych oraz redukcja samogłosek końcowych.
kra. tasma [tasma] “niewola” => średniomro. тасм [tasm] => mro. Тасем [ta:səm]
kra. tågepe [tɔgεpε] “pijak” => średniomro. тогефе [tɔgεf:ε] => mro. Тогеф [tɔ:gəf]
kra. squla „kraina” => mro. Шуле [ʃu:lə] „państwo”
III. Rzeczownik
W związku z utratą możliwości rozróżnienia rodzajów rzeczowników na postawie końcówek w j. mrojskim pojawił się rodzajnik.
Rodzajniki nieokreślone wyewoluowały z krakirskich słów ubu „jakiś“ oraz abu „jakaś“ i przybrały formę у(б) dla r. męskiego oraz а(б) dla żeńskiego.
а Гүрріпф „jakiś ptak”
у Кінуф “jakiś niedźwiedź”
аб Оха „jakieś oko“
Nie ulegają one zmianie w l.mnogiej.
а Гүрріпфі „jakieś ptaki”
у Кінүфі “jakieś niedźwiedzie”
аб Ошір „jakieś oczy“
Rodzajniki określone pochodzą od åta “ta” oraz åtu “ten”. Przybrały one formy ес/с dla r. męskiego oraz са/сdla żeńskiego.
са Гүрріпф „ten ptak”
ес Кінуф “ten niedźwiedź”
с Оха „to oko“
W liczbie mnogiej przyjmują postać есі(с) dla r. męskiego oraz eсa(с)dla żeńskiego.
еса Гүрріпфі „te ptaki”
есі Кінүфі “te niedźwiedzie”
есас Ошір „te oczy“
Tworzenie l. mnogiej
Jak można było już zauważyć w poprzednim podpunkcie, w j. mrojskim liczbę mnogą tworzy końcówka –і (pochodząca od krakirskiego -ir). Dodajemy ją na końcu wyrazu.
Гүрріпф „ptak” => Гүрріпфі „ptaki”
Селхе „warzywo” => Селхі “warzywa”
Jeżeli w poprzedzającej dodane -i sylabie znajdują się а, о, ь, у, to zachodzi przegłos.
Кінуф “niedźwiedź” => Кінүфі “niedźwiedzie”
Далме „owca” => Дєлмі „owce”
Istnieje też niewielka liczba rzeczowników zakończonych na –а, które przyjmują archaiczną końcówkę –ір.
Шабја „latarnia morska” => Шабјір „latarnie morskie”
Przywołana w poprzednim podpunkcie relacja Оха – Ошір jest jednym z niewielu przypadków tworzenia l.mnogiej nieregularnie.
Deklinacja.
Została bardzo ograniczona. Rzeczownik odmienia się wraz z rodzajnikiem. Zachowały się mianownik, dopełniacz i celownik. Biernik od mianownika różni tylko forma rodzajnika.
Deklinacja I (r. żeński)
sg.
Nom. а/са Гүрріпф
Gen. а/сам Гүрріпфем
Dat. а/сај Гүрріпфје
Acc, а/сам Гүрріпф
pl.
Nom. а/еса Гүрріпфі
Gen. а/сам Гүрріпфјам
Dat. а/сај Гүрріпфјај
Acc, а/сам Гүрріпфі
Deklinacja I (r. męski)
sg.
Nom. у/ес Кінуф
Gen. у/емс Кінуфен
Dat. у/ејс Кінуфје
Acc. у/емс Кінуф
pl.
Nom. у/есі Кінүфі
Gen. у/сам Кінүфјам
Dat. у/сај Кінүфјај
Acc. у/сам Кінүфі
Deklinacja II (r. żeński)
sg.
Nom. а/са Шабја
Gen. а/сам Шабју
Dat. а/сај Шабју
Acc, а/сам Шабја
pl.
Nom. а/еса Шабјір
Gen. а/сам Шабјам
Dat. а/сај Шабјај
Acc, а/сам Шабјір
IV Przymiotnik
Wyróżniamy dwie formy przymiotnika – krótką, występującą w orzeczeniu imiennym i długą, pełniącą rolę przydawki.
Forma krótka przyjmuje następujące postaci:
w rodzaju męskim: ксрок „okropny” <= gzråqenë
w żeńskim: ксрөкі <= gzråqi
w mnogiej: ксрөка <= gzråqirt
Jak widać, przegłos ponownie zachodzi przed -і oraz przed -а, co jest uwarunkowane historycznie.
W użyciu krótka forma wygląda tak, jak w rosyjskim:
Са Пфестаг ксрөкі “książka jest okropna”
Еса Дєлмі ксрөка „owce są okropne”
Forma długa podlega ograniczonej odmianie – istnieją formy mianownika-biernika oraz dopełniacza-celownika.
r. męski:
Nom. Acc. арген „srebrny” <= argenë
Gen. Dat. аргена
r. żeński:
Nom. Acc. єргін <= argi
Gen. Dat. єргіна
l. mnoga:
Nom. Acc. єргат <= argirt
Gen. Dat. єргату
Przykłady użycia:
Са єргін Пфестаг “srebrna książka”
Еса єргат Дєлмі ксрөка „srebrne owce są okropne”
Еса ксрөкат Гүрріпфі єрга „okropne ptaki są srebrne”
V. Zaimki osobowe
уј „ja”<= ugë
на „my” <= nëa
іре „ty, wy” <= irgëa
а „ona” <= a
у „on” <= u
ел „ono, to” <= lle
ај „oni” <= agë
VI. Czasownik
W j. mrojskim nastąpiło znaczące przebudowanie systemu czasów – zamiast trzech jest ich sześć, z czego cztery tworzone są z pomocą imiesłowów.
bezokolicznik wciąż kończy się na –у [u ], np. етефу “bronić” <= edëpëu
1. Czas teraźniejszy prosty. – jak. prezent simpul
sg.
1. етефу <= edëpëup
2. етефу <= edëpëupë
3. етефум <= edëpëum
pl.
1. етефүм <= edëpëupi
2. етефуф <= edëpëupë
3. етефүм <= edëpëumi
2. Czas przeszły prosty. – jak past simpul
sg.
1. етефа <= edëpëup
2. етефа <= edëpëupë
3. етефам <= edëpëum
pl.
1. етефєм <= edëpëupi
2. етефаф <= edëpëupë
3. етефєм <= edëpëumi
3. Czas przyszły składa się z rzeczownika/zaimka i imiesłowu czasu przyszłego w formie krótkiej.
Tworzenie imiesłowu cz. przyszłego: temat bezokolicznika+ерс+końcówka przymiotnika.
кьшу “nienawidzić”<= qosëu
уј кьшерс/кьшерсі – ja będę nienawidził/a
на кьшерса – my będziemy nienawidzili
іре кьшерс/кьшерсі/кьшерса – ty będziesz nienawidził/a / wy będziecie nienawidzili
а кьшерсі – ona będzie nienawidziła
у кьшерс – on będzie nienawidził
ел кьшерса – ono/to będzie nienawidziło
ај кьшерса - oni będą nienawidzili
Imiesłów czasu przyszłego może też występować w formie długiej:
Еса єргат кьшерсат Дєлмі ксрөка „srebrne które-będą-nienawidziły owce są okropne”
4. Czas teraźniejszy ciągły – jak prezent kontinjus. Składa się z rzeczownika/zaimka i imiesłowu czasu teraźniejszego w formie krótkiej.
Konstrukcja imiesłowu: temat bezokolicznika+ос+końcówka przymiotnika.
уј етефос/етефөсі – ja bronię teraz
на етефөса – my bronimy teraz
іре етефос/етефөсі/етефөса – ty bronisz / wy bronicie teraz
а етефөсі – ona broni teraz
у етефос – on broni teraz
ел етефөса – ono/to broni teraz
ај етефөса – oni bronią teraz
Uwaga! W tej formie pojawia się przegłos.
I przykład wykorzystania formy długiej imiesłowu teraźniejszego:
Еса єргат кьшерсат e етефөсат Дєлмі ксрөка „srebrne które-będą-nienawidziły i broniące-teraz owce są okropne”
5. Czas przeszły ciągły – jak past kontinjus. O dziwo: składa się z rzeczownika/zaimka i imiesłowu czasu przeszłego w formie krótkiej.
Imiesłów przeszły: temat bezokolicznika+ајс+końcówka przymiotnika
уј етефајс/етефєјсі – ja broniłem/łam wtedy
на етефєјса – my broniliśmy wtedy
іре етефајс/етефєјсі/етефєјса – ty broniłeś/łaś / wy broniliście wtedy
а етефєјсі – ona broniła wtedy
у етефајс – on bronił wtedy
ел етефєјса – ono/to broniło wtedy
ај етефєјса – oni bronili wtedy
Forma długa:
Са єргін етефєјсін Пфестаг „srebrna broniąca-wtedy książka”
6. Czas zaprzeszły składa się z czasownika posiłkowego дісу „murować” (z krakirskiego disu) w formie czasu przeszłego prostego i imiesłowu przeszłego dokonanego w formie krótkiej.
Imiesłów przeszły dokonany: temat bezokolicznika+аваш+końcówka przymiotnika
корпфу „migotać” <= qårppu
sg.
1. діса корпфаваш / корпфавєші – byłem migotałem/byłam migotałam
2. діса корпфаваш / корпфавєші – byłeś migotałeś/byłaś migotałaś
3. дісам корпфаваш / корпфавєші – był migotał/była migotała
pl.
1. дісєм корпфавєша – byliśmy migotaliśmy
2. дісаф корпфавєша – byliście migotaliście
3. дісєм корпфавєша – byli migotali
Forma długa:
Са єргін корпфавєшін Пфестаг етефам „srebrna bywsza-migotawsza książka budowała”
7. Tryby
Przypuszczający – partykuła ша ustawiająca się zawsze przed orzeczeniem
Еса єргат Дєлмі ша ксрөка „srebrne owce byłyby teraz okropne”
Ша етефу (ш етефу) „budowałbym teraz”
Rozkazujący – temat+іх
Корпфіх! – migocz(cie)!
Pytający – inwersja.
Етефам са єргін корпфавєшін Пфестаг „czy srebrna bywsza-migotawsza książka budowała”
Ліфрам са лірбін Јарн умел Лемі ? „czy lodowata wiosna mieszkała w wargach?”
VII. Tak i nie
Tak: га <= igas
Nie: ве <= bë
VIII. Za Janka Gorenca
1.охе [ɔ:xə]
2.фе [fε:]
3.трахе [tra:xə]
4.кахе [ka:xə]
5.фапф [fapf]
6.сеф [sεf]
7.сепфел [sεpfəl]
8.ухе [u:xə]
9.нах [nax]
10.теф [tεf]
Transkrypcja łacińska:
Аа /Aa, Єє /Ää, Оо /Oo, Өө/Öö, Ее/Ee, Іі/Ii, Ьь/Øø, Уу/Uu, Үү/Üü
Бб/Bb, Вв/Ww, Дд/Dd, Гг/Gg, Јј/Jj, Кк/Kk, Лл/Ll, Мм/Mm, Нн/Nn, Хх/Ch ch, П п/Pp, Фф/Ff, Рр/Rr, Сс/Ss, Тт/Tt, Зз/Zz, Шш/Sch sch
Тз тз /Tz tz, Тш тш /Tsch tsch
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez Hapana Mtu dnia Nie 4:03, 01 Cze 2008, w całości zmieniany 1 raz
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Hapana Mtu
Dołączył: 13 Lip 2007
Posty: 770
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 7 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Warsina, Weneda
|
Wysłany: Sob 7:22, 31 Maj 2008 Temat postu: |
|
|
Xoaxĭo
Nazwa хծахйծ [xwɑ̀xíw] jest niczym innym, jak dobrze nam znaną nazwą „krakir”, przerobioną przez system fonetyczny języka… no właśnie, jak to spolszczyć? Wg oficjalnej transkrypcji łacińskiej mamy xoaxĭo – choachiojski? chłachiłski? chuachiuski?
Dość, że język ten wyewoluował z j.krakirskiego w specyficznych warunkach – jest to język osadników Krakirskiech osiadłych w Gluriście i z czasem odciętych całkowicie od ojczyzny. Pod względem gramatycznym i fonetycznym upodobnił się do sąsiednich języków, zachował jednak własne słownictwo.
Samogłoski:
Ton niski: Аа [ɑ̀] Ии [ì] Уу [ù]
Ton wysoki: Ӑӑ [ɑ́] Йй [í] Ўў [ú]
(czy to jest dobrze napisane?)
Spółgłoski
Хх [x], Гг [γ], Зз [s], Сс [θ], Дд [ð], Шш [ʃ], Жж [Ʒ], Щщ [ʂ], Өө [f], Ѵѵ [v], Фф [φ], Вв [β],
Пп [υ̭] (υ bezdźwięczne), Бб [υ], Мм [m], Нн [n], Ծծ [w], Ћћ [ɕ],
Дз дз [z], Тз тз [s],
I. Historyczny rozwój spółgłosek
1. Wielka spirantyzacja
q [k] => х [x]
t [t] => (т)з [s]
d [d] => д [ð]
g [g] => г [γ]
…i dalsze zmiany wywołane przez nią:
që [x] => ш [ʃ]
së [ʃ] => щ [ʂ]
s [s] => с [θ]
të [θ] => ө [f]
pë [f] => ф [φ]
dë [ð] => ѵ [v]
bë [v] => в [β]
ઢ [st] => зз [s:]
ઢë [ʃθ] => щө [ʂf]
2. Pozostałe spółgłoski
z [z] => дз [z]
zë [Ʒ] => ж [Ʒ]
p [p] => п [υ̭] ([υ] bezdźwięczne)
b [b ] => б [υ]
3. Rozwój sonatów
m [m] => м [m]
n [n] => н [n]
në [ɲ] => н [n]
l [l] => ծ [w]
r [r] => ծ [w]
gë [j]=> ћ [ɕ]
Przez litość pomijam zbitki spółgłoskowe.
II. Samogłoski
Rozwój historyczny:
a [a], å [ɔ]=> а [ɑ]
i [ i], e [ε] => и [ i]
u [ u], ø [ɨ] => у [ u]
W języku choachio wykształciły się dwa tony samogłosek – wysoki i niski. Dodatkowo, jeśli po samogłosce występuje spółgłoska nosowa, to samogłoska ulega nazalizacji.
III. Rzeczownik i przymiotnik
J. choachioski nie zachował rodzaju i przypadków (zastąpiły je przysłówki i pozycja w zdaniu), rozbudował natomiast kategorię liczby.
l.pojedyncza (gdy obiekt jest jeden)
хծаззă „ucho” <= qlastea
хйծам „dom” <= qëlamma
l.podwójna (gdy obiekty są dwa, ale nie tworzą pary) - sufiks фи
хծаззафи „dwoje uszu”
хйծамфи „dwa domy”
(jak widać, sufiks фи powoduje obniżenie tonu samogłoski w poprzedniej sylabie)
l.paralna (gdy obiekty tworzą parę) - reduplikacja pierwszej sylaby
хծаз-хծаззă „para uszu”
хи-хйծам „para domów”
(jak widać reduplikowana sylaba ma zawsze ton niski)
l.mnoga (gdy obiektów jest więcej niż dwa, ale nie jest ich bardzo wiele) – reduplikacja całego wyrazu
хծаззă-хծаззă „uszy”
хйծам-хйծам „domy”
l.bardzo mnoga (gdy obiektów jest bardzo dużo) – reduplikacja z infiksem мծа
хծаззă-мծа-хծаззă „b. dużo uszu”
хйծам-мծа-хйծам „b. dużo domów”
l.nieskończona (gdy czegoś jest nieskończenie wiele, np. o gwiazdach, wodzie w oceanie, ziarnach piasku) – prefiks вiћ lub redupliakcja z infiksem вiћ
вiћ-хծаззă / хծаззă-вiћ-хծаззă „nieskończenie wiele uszu”
вiћ-хйծам / хйծам-вiћ-хйծам „nieskończenie wiele domów”
l.paralna nieskończona (gdy czegoś jest nieskończenie wiele i występuje w parach) - redupliakcja pierwszej sylaby z infiksem вiћ lub jednoczesna redupliakcja pierwszej sylaby i całego wyrazu z infiksem вић
хծаз-вић-хծаззă / хծаз-хծаззă-вић-хծаззă „nieskończenie wiele par uszu”
хи-вић-хйծам / хи-хйծам-вић-хйծам „nieskończenie wiele par domów”
Przymiotnik stoi przed rzeczownikiem. Jego reduplikacja oznacza wzmocnienie. Formy z вић (analogiczne do l.nieskończonej) odpowiadają polskiemu stopniowi najwyższemu.
хծўдуծи „mokry” <= qludrenë
хծўдуծи хծаззă „mokre uszy”
хծўдуծи хծаззă-мծа-хծаззă „b. dużo mokrych uszu”
хծўдуծи-хծўдуծи хծаззă „b. mokre uszy”
хծўдуծи-хծўдуծи хծаззă-мծа-хծаззă „b. dużo b. mokrych uszu”
хծўдуծи-вић-хծўдуծи хծаззă „najmokrzejsze uszy”
вић-хծўдуծи хծаззă-мծа-хծаззă „b. dużo najmokrzejszych uszu”
IV. Czasownik
Nie zachował kategorii osoby, liczby, czasu (uzyskujs się go przez dodatkowe określenia – jutro, teraz, rok temu) ani trybu, wykształcił jednak formy emfatyczne.
хăпծă „kochać (się)” <= qarraqu(st)
forma neutralna:
Дудў хăпծă Пймдзавй „Dudu kocha Pimzawi”
forma zdrobniała – z sufiksem жущ:
Дудў хăпծăжущ Пймдзавй „Dudu ładnie kocha Pimzawi, śliczny Duduś kocha Pimzawi”
forma zgrubiała - z sufiksem зу:
Дудў хăпծăзу Пймдзавй „Dudu brzydko kocha Pimzawi, wstrętne Duduszysko kocha Pimzawi”
Pytania
Zdanie pytające zaczyna się od partykuły că, zgodnej z formą czasownika
că Дудў хăпծă Пймдзавй? „czy Dudu kocha Pimzawi?”
căжущ Дудў хăпծăжущ Пймдзавй? „czy Dudu ładnie kocha Pimzawi?”
căзу Дудў хăпծăзу Пймдзавй? „czy Dudu brzydko kocha Pimzawi?”
căжущ ծимми ћаծăна ծйжущ ўпу ծи-ծймиծ? „czy lodowata wiosna dobrze mieszka(ła) w parze warg?”
V. Tak i nie
tak – уў (etymologia nieznana)
nie – заӑ (j.w)
VI. Za Janka Gorenca
1. аx
2. фа
3.зծа
4. пи
5.ижи
6.уму
7.да
8. иѵа
9.гама
10.шама
Transkrypcja łacińska:
Аа/Aa, Ии/Ii, Уу/Uu Ӑӑ/Ăă Йй/Ĭĭ Ўў/Ŭŭ
Хх/Xx, Гг/Gg, Зз/Zz, Сс/Cc, Дд/Dd, Шш/Ss, Жж/Hh, Щщ/Şş, Өө/Qq, Ѵѵ/Vv, Фф/Ff, Вв/Ww
Пп/Pp, Бб/Bb, Мм/Mm, Нн/Nn, Ծծ/Oo, Ћћ/Jj
Дз дз/Dz dz, Тз тз/Tz tz
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Hapana Mtu
Dołączył: 13 Lip 2007
Posty: 770
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 7 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Warsina, Weneda
|
Wysłany: Sob 7:27, 31 Maj 2008 Temat postu: |
|
|
Karski- język karski jest językiem, jaki wyrósł z języka Krakirów na ich ojczystej wyspie Karii. Współcześni Karowie są dumni ze swej pięknej, krakirskiej historii. Bardzo silnie przejawia się to w ortografii ich języka, która mimo przejścia na alfabet hiundajski zachowuje nieomal wszystkie pokręcone cechy krakirskiej, totalnie nie oddając wymowy, która uległa od starożytności olbrzymim zmianom. I jak wypadałoby na purystów, Karzy wpóścili do swojego języka wyjątkowo dużo zapożyczeń.
I. Samogłoski
Nieakcentowane:
Аа [a], АӀ аӀ [a], Ææ [a], Ее [ε], Іі [i], Юю [u ], Оо [ʉ], Уу [ʉ]
Nieakcentowane Ее i Юю w wygłosie wymawiane są jak szwa [ə].
Akcentowane w sylabie otwartej (akcent najczęściej na pierwszej sylabie):
Аа [εj], АӀ аӀ [ɒ:], Ææ [εj], Ее [i:], Іі [aj], Юю [u:], Оо [ʉj], Уу [ʉj]
Akcentowane w sylabie zamkniętej:
Аа [ε:], АӀ аӀ [ɒ], Ææ [ε:], Ее [i:], Іі [i:], Юю [u:], Оо [ʉ:], Уу [ʉ:]
Ogólny rys rozwoju samogłosek:
a [a]=> а [a]
å [ɔ]=> аӀ [a]
e [ε] => е [ε]
i [ i] => і [ i]
ø [ɨ] => о [ʉ]
u [ u] => у [ʉ]
æ używamy tam, gdzie w piśmie krakirskim stały koło siebie przynajmniej dwa znaki samogłoskowe.
kar. авӀæр ['εjva(ɹ)] „włos”<= kra. abëarqe [avar'kε]
kar. фасӀæр ['pεjʃa(ɹ)] „piękno”<= kra. paquarra [pa'kuarra]
ю kontynuuje dawne u w wygłosie i przed spółgłoskami wargowymi
kar. амсурю [am'ʃʉ:(ɹ)ə] „rozumieć”<= kra. msurru ['msurru]
kar. юмхлæ ['u:məlaʊ] „twierdza” <= kra. umqlea ['umkl ε a]
II. spółgłoski
Хх [k][ʧ], ХӀ хӀ [x], Ћћ [g][ʤ], ЋӀ ћӀ[j], Тт[t], ТӀ тӀ[ð][θ], Дд[d], Фф[p], ФӀ фӀ[f], Вв[b ], ВӀ вӀ[v], Сс[s][ʃ], СӀ сӀ[ʃ], Зз[z][ʒ], ЗӀ зӀ[ʒ], Лл[l], Рр[ɹ], Мм[m], Нн[n], Јј[ɲ]
х i ћ wymawia się jak [ʧ] i [ʤ] najczęściej przed е oraz і, czasem także w wygłosie
kar. хем [ʧε:m] „szczerba”<= kra. qeme [kε'mε]
kar. фох [pʉ:ʧ]„ramię”<= kra. pøqe ['pɨkε]
o dźwięcznej lub bezdźwięcznej wymowie тӀ decydują względy historyczne
kar. тӀæхле [ðaklə] „miecz” <= kra. dëaqle [ðaklε]
kar. тӀећӀ [θε:j] „bóg” <= kra. tëgë [θε'jε]
ћӀ przed т jest nieme (karskie ћӀт kontynuuje najczęściej krakirskie qt)
kar. аћӀтан „mrówka” ['εjtan] <= kra. atqalne ['atkalnε]
р na końcu wyrazu i między samogłoskami często jest nieme
авӀæр ['εjva(ɹ)] „włos”
амсурю [am'ʃʉ:(ɹ)ə] „rozumieć”
с i з wymawia się jak [ʃ] i [ʒ] przed у oraz о
kar. сорћӀа ['ʃʉ:əја]„więzień” <= kra. sørgëa ['sɨrja]
kar. зухс [ʒʉ:ks] „możliwy” <= kra. zuqsarenë [zu'ksarεɲε] „potencjalny” (istnieje także pożyczone z literackiego krakirskiego зухсар ['ʒʉ:ksa(ɹ)] „potencjalny”)
с wymawiamy jak [ʃ] także w końcówce imiesłowu czynnego (patrz: czasownik)
w piśmie obserwuje się tendencję do tworzenia ligatur ze znakiem Ӏ:
АӀ аӀ ~ Яя
ХӀ хӀ ~ Кк
ЋӀ ћӀ ~ Ww
ФӀ фӀ ~ Пп
ВӀ вӀ ~ Hh
СӀ сӀ ~ Ɗd
ЗӀ зӀ ~ Ǝэ
III. Rzeczownik
Teoretycznie j.karski zachował rodzaj. Jednak ponieważ:
1.rozpoznanie rodzaju po formie wyrazu jest niemożliwe,
2.nie wpływa on na formę przymiotnika, liczebnika, rodzajnika (rodzajnik w karskim się nie wykształcił) czy czasowika,
3. ani na odmianę,
4. a jedynie na użycie zaimka 3. os. l. poj.,
to częstym zjawiskiem jest mieszanie rodzaju (biedne dzieci w karskich szkołach oprócz ortografii wałkują przez całą podstawówkę, że хаӀбæн „świnia”* jest rodzaju męskiego, a тсӀереф „żółw” żeńskiego i temu podobne bzdury).
*Na kontynencie Woko świnie nie występują. Opowiada się o nich w bajkach, gdzie są stworzeniami leniwymi, ale sprytnymi i niebezpiecznym, potrafią zakopywać się w ziemi i z nienacka wyskoczyć na przechodzącego człowieka lub zakraść się do ludzkiego domu, aby podwędzić zapas buraków. Istnieje Gwiazdozbiór Świni i znak zodiaku Świnia.
Liczba mnoga – tworzt się przez dodanie końcówki (е)т.
sg .аћӀтан „mrówka”
pl. аћӀтант „mrówki”
sg. зæт [zε:t] „oliwka (drzewo)”<= kra. zaita [zai'ta]
pl. зæтет
sg. зæт [zε:t] „oliwka (owoc)”<= kra. zaite[za'itε]
pl. зæтет
(„oliwka drzewo” jest w rodzaju żeńskim, „oliwka owoc” – w męskim; a dzieci w karskich szkołach są biedne)
Istnieją też wyrazy nieregularne, np.
sg. авӀæр „włos”
pl. авӀæр „włosy”
Deklinacja
Istnieją dwa przypadki – mianownik i dopełniacz. Końcówką dopełniacza jest (a)тӀ.
sg.
nom. сорћӀа „więzień”
gen. сорћӀатӀ „więźnia”
pl.
nom. сорћӀат „więzniowie”
gen. сорћӀататӀ „więźniów”
sg.
nom. зæт „oliwka”
gen. зæтатӀ „oliwki”
pl.
nom. зæтeт „oliwki”
gen. зæттатӀ „oliwek”
IV. Zaimki osobowe
ућӀ [ʉ:j] „ja”<= ugë
ја [ɲεj]„my” <= nëa
ірћӀæ ['aj(əj)a]„ty, wy” <= irgëa
а [εj]„ona” <= a
у [ʉ:]„on” <= u
лле [li:]„ono, to” <= lle
аћӀ [ε:j]„oni” <= agë
V. Czasownik
Znacznie rozbudowany został system czasów (12), odmiana przez liczby i osoby zanikła jednak prawie całkowicie (występuje tylko w czasie teraźniejszym prostym).
Czas teraźniejszy prosty
ю салрю [u 'sεjɹə] „litować się”<=salru [sa'lru] (przed formą bezokolicznika stawiamy ю)
ућӀ салрю „ja lituję się”
ја салрю „my litujemy się”
ірћӀæ салрю „ty litujesz się, wy litujecie się”
а салрюм „ona lituje się”
у салрюм „on lituje się”
лле салрюм „ono, to lituje się”
аћӀ салрю „oni litują się”
Czas teraźniejszy ciągły
Składa się z formy osobowej czasownika ю бю [u 'bu:] „być” (nieregularny; od krakirskiego bu [bu]) i imiesłowu czynnego (bezokolicznik + с [ʃ]).
ућӀ бюф салрюс ['ʉ:ju:p 'sεjɹuʃ] „ja lituję się teraz”
ја бох салрюс ['ɲεjʉ:ʧ 'sεjɹuʃ] „my litujemy się teraz”
ірћӀæ бох салрюс ['aj(əj)a 'mʉ:ʧ 'sεjɹuʃ] „ty litujesz się, wy litujecie się teraz”
а ба салрюс ['εjma 'sεjɹuʃ] „ona lituje się teraz”
у ба салрюс ['ʉ:ma 'sεjɹuʃ]„on lituje się teraz ”
лле ба салрюс ['li:ba 'sεjɹuʃ] „ono, to lituje się teraz ”
аћӀ бох салрюс ['ε:jma 'sεjɹuʃ] „oni litują się teraz ”
Czas przeszły prosty
Czasownik w formie imiesłowu biernego (bezokolicznik + д [ð]).
ућӀ салрюд [ʉ:j 'sεjɹuð] „litowałem/łam się”
а салрюд [εj 'sεjɹuð] „ona litowała się”
Imiesłów bierny często jest nieregularny.
ућӀ бад [ʉ:j bε:ð] “byłem” (nie *бюд)
Pozostałe czasy są kombinowane (imiesłów taki, imiesłów siaki, czasownik posiłkowy w tej czy innej formie).
Pytania
Sposób pierwszy – przez itnonację.
ірћӀæ салрю? „ty litujesz się?”
Sposób drugi – partykuła pytająca фӀо [fʉ].
фӀо ірћӀæ салрю? „czy ty litujesz się?”
ФӀо лірмр ћӀарн ліпрюд деф лемемет? [fʉ 'li:əɹm 'jε:ən 'lajpruð dεp 'li:mət] „czy lodowata wiosna mieszkała w wargach?”
VI. Tak i nie
Tak: іга [ʤa] <= igas
Nie: вӀе [vε] <= bë
VII. Za Janka Gorenca
1. аӀхӀе [ɒ:xə, ɒx]
2.фӀе [fi:]
3.трахӀе [trεjxə]
4.хахӀе [ʧεjxə]
5.фӀæфе [fεjpə]
6.сафӀе [sεjfə]
7.сефле [si:flə]
8.ухе [ʉ:ʧ]
9.нахе [nεjʧ]
10.тӀефӀе [ði:fəl]
Transkrypcja łacińska (wersja I):
Аа/Aa, АӀ аӀ/Aë aë, Ææ/Ææ, Ее/Ee, Іі/Ii, Юю/Ůů, Оо/Oo, Уу/Uu
Хх/Qq, ХӀ хӀ/Që që, Ћћ/Gg, ЋӀ ћӀ/Gë gë, Тт/Tt, ТӀ тӀ/Të të, Дд/Dd, Фф/Pp, ФӀ фӀ/Pë pë, Вв/Bb, ВӀ вӀ/Bë bë, Сс/Ss, СӀ сӀ/Së së, Зз/Zz, ЗӀ зӀ/Zë zë, Лл/Ll, Рр/Rr, Мм/Mm, Нн/Nn, Јј/Jj
Transkrypcja łacińska (wersja II dla anglofilów):
Аа/Aa, АӀ аӀ/Åå, Ææ/Ææ, Ее/Ee, Іі/Ii, Юю/Ůů, Оо/Oo, Уу/Uu
Хх/Qq, ХӀ хӀ/Qh qh, Ћћ/Gg, ЋӀ ћӀ/Gh gh, Тт/Tt, ТӀ тӀ/Th th, Дд/Dd, Фф/Pp, ФӀ фӀ/Ph ph, Вв/Bb, ВӀ вӀ/Bh bh, Сс/Ss, СӀ сӀ/Sh sh, Зз/Zz, ЗӀ зӀ/Zh zh, Лл/Ll, Рр/Rr, Мм/Mm, Нн/Nn, Јј/Yy
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Skierniewice
|
Wysłany: Sob 11:00, 31 Maj 2008 Temat postu: |
|
|
Piękne, piękne. Jak ja kocham takie dokładnie opracowane rodziny językowe (to przez moje zboczenie na punkcie zmian fonologicznych i cotamjeszcze).
Dostrzegam inspiracje przez rzeczywiste grupy językowe / zmiany jakie w nich zaszły... Korsaryjski jest taki lekko słowiański, mrojski - germański, a xoaxĭo ma cechy takie nieco azjatyckie...
Cytat: | Opowiada się o nich w bajkach, gdzie są stworzeniami leniwymi, ale sprytnymi i niebezpiecznym, potrafią zakopywać się w ziemi i z nienacka wyskoczyć na przechodzącego człowieka lub zakraść się do ludzkiego domu, aby podwędzić zapas buraków. |
Genialne
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Toivo
Dołączył: 25 Mar 2008
Posty: 1049
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 12 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Wrocław
|
Wysłany: Sob 15:55, 31 Maj 2008 Temat postu: |
|
|
To żeś się napracował . Chwilowo nie miałem czasu wszystkiego przeczytać, ale wygląda naprawdę porządnie, respekt. Przydałyby się jeszcze przykładowe teksty, najlepiej zestawienie z różnych języków.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach
|
fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
|