Conlanger

Vilén · Gość

Lènga burgundiena, czyli język dolnoburgundzki to język mówiony w naszej alternatywnej historii na obszarze południowej Burgundii. Mimo tego, że stolica Burgundii jest położona na obszarze występowanie języka górnoburgundzkiego, to właśnie dolnoburgundzki miał zawsze wyższy status, jednak dzisiaj oba języki są oficjalnie równe, a także oba to jezyki urzędowe.

Od swojego północnego krewnego, język burgundzki wyróżnia się mniejszymi wpływami francuskimi, a większymi północnowłoskimi, bardziej dogłębną romanizacją, a także swoją ortografią. Została ona zreformowana w roku 1934, aby wyeliminować wszystkie nieregularności, nieme głoski, oraz niepotrzebne znaki diakrytyczne. Porównajmy np. dwa pierwsze wersy hymnu Burgundii:

Stara ortografia:
Pobòle de Burgòndia se levé,
Grite de liberte eglame nos!

Nowa ortografia:
Pobòl de Burgòndia se-leve,
Grit de libert eglame nos!

(tłumaczenie: Ludu Burgundii, powstań / krzyk wolności woła nas)

Zapiszę może jeszcze kilka głównych zmian w ewolucji języka burgundzkiego z łaciny:
- samogłoski bezdźwięczne w pozycji interwokalicznej oraz przed l i r (z wyjątkiem spółgłosek na początku wyrazu) udźwięczniają się, np: ecclesia > eglesa; locare > logar; casa > caza
- końcówki -is, -us oraz -um zanikają (w starej ortografii są zapisywane za pomocą e), np: lupus > lòp (st. ort. lòpe); verbum > verb (st. ort. verbe)
- jeżeli łacińskie słowo kończy się na spółgłoskę oraz s, lub x, to -s przechodzi w -ç (< -tis; st. ort. -çe), np. pons > ponç (st. ort. ponte); nox > noç (st. ort. noçe)
- połączenia ti + samogłoska oraz te + samogłoska przechodzą w ç + samogłoska, np: platea > plaça; nationis > naçon (st. ort. naçone)

Jeżeli coś jeszcze sobie z tego przypomnę, dodam to do listy.

P.S. A, jeszcze podam klasyfikacje tego jezyka:
jezyki indoeuropejskie > języki romańskie > języki gallo-romańskie > języki burgundzkie > język dolnoburgundzki

Rémy

Ani jednego diaktrycznego znaczka w nowej ortografii? Buuu! ;( ( Razz

)

Vilén · Gość

Silmethúlë

Jak żadnego? Razz

jest kropka nad: ı Razz

Vilén · Gość

To może teraz trochę gramatyki - na pierwszy ogień idą czasowniki w czasie teraźniejszym. Teraz dobra wiadomość dla tych, co wolą się uczyć bardziej dolno- niż górnoburgundzkiego - w dolnoburgundzkim jest o wiele mniej nieregularności. Dopracowałem na razie odmianę dwóch czasowników nieregularnych: (będę to zapisywał w podobny sposób, jak Michał w temacie o górnoburgundzkim)

eser - być:

1s. (io) sòi
2s. (tu) es
3s. (èl/èla) est
1p. (nos) sòm
2p. (vos) este
3p. (èles/èlas) sònt

aver - mieć:

1s. (io) ai
2s. (tu) as
3s. (èl/èla) a
1p. (nos) avem
2p. (vos) avete
3p. (èles/èlas) ant

andar - iść:

1s. (io) vau
2s. (tu) vas
3s. (èl/èla) va
1p. (nos) andam
2p. (vos) andate
3p. (èles/èlas) vant

A teraz gorsza wiadomość - są cztery wzorce odmiany regularnej:

Odmiana -ar:

Bezokolicznik: -ar [parlar]
1s. -e [(io) parle]
2s. -as [(tu) parlas]
3s. -e [(èl/èla) parle]
1p. -am [(nos) parlam]
2p. -ate [(vos) parlate]
3p. -ant [(èles/èlas) parlant]

Odmiana -er:

Bezokolicznik: -er [escriver]
1s. -e [(io) escrève]
2s. -es [(tu) escrives]
3s. -Ø [(èl/èla) escrèu]
1p. -em [(nos) escrivem]
2p. -ete [(vos) escrivete]
3p. -ent [(èles/èlas) escrivent]

Odmiana -ir:

Bezokolicznik: -er [dormer]
1s. -i [(io) dormi]
2s. -es [(tu) dormes]
3s. -i [(èl/èla) dormi]
1p. -em [(nos) dormem]
2p. -ite [(vos) dormite]
3p. -ònt [(èles/èlas) dormònt]

Odmiana -ir II:
Tu należy się pewne wyjaśnienie - na stosowanie tego wzorca nie ma żadnej reguły - czasowniki tak odmieniające się to po prostu wyjątki.

Bezokolicznik: -er [finer]
1s. -issi [(io) finissi]
2s. -isses [(tu) finisses]
3s. -ès [(èl/èla) finès]
1p. -em [(nos) finem]
2p. -ite [(vos) finite]
3p. -issònt [(èles/èlas) finissònt]

I jeszcze jedna uwaga - jeżeli dany czasownik przyjmuje końcówkę -e lub -Ø, to w sylabie poprzedzającej końcówkę, jeżeli samogłoska nie należy do żadnego dyftongu, samogłoska i jest wymieniana na è, a u na ò (zob. przykład odmiany -er).

Vilén · Gość

Kolejna dość prosta rzecz, jaką chciałbym omówić, to liczba mnoga. Generalnie tworzona jest przez dodanie końcówki -s, jeżeli wyraz kończy się na samogłoskę, lub -es, jeżeli na spółgłoskę. Napisałem "dość" prosta, gdyż przy tworzeniu liczby mnogiej należy uwzględnić jeszcze dwie kwestie:

1. Jeżeli po dodaniu do niej końcówki liczby mnogiej na końcu wyrazu znajduje się spółgłoska bezdźwięczna w pozycji interwokalicznej, ta spółgłoska się udźwięcznia, a jeżeli na końcu wyrazu znajduje się samogłoska + u, zmiania się to u na v.
2. Jeżeli w ostatniej lub przedostatniej, kiedy wyraz zakończony jest na samogłoskę, sylabie wyrazu znajduje się è lub ò, przechodzi ono kolejno w i oraz u. Jest to kwestia ogólnie dość złożona - jak najdzie mnie na to ochota, przybliżę to.

Przed końcówką liczby mnogiej, litery c oraz g wymianiają się na qu oraz gu.

Przykłady tworzenia liczby mnogiej:

amèc > amigues (st. ort. amèc > amigues)
aquèla > aquilas (st. ort. aquèla > aquilas)
arc > arques (st. ort. arce > arques)
lènga > lingas (st. ort. lèngua > linguas)
lòp > lubes (st. ort. lòpe > lubes)
pan > panes (st. ort. pane > panes)
pont > pontes (st. ort. ponte > pontes)
pobòl > pobules (st. ort. pobòle > pobules)
plaça > plaças (st. ort. plaça > plaças)

Kwadracik

Choć o językach romańskich tak wiele powiedzieć nie można, to powiem "podoba mi się". Chciałem zapytać o zmianę ortografii, ale domyślam się jej zasad.

Czy dawne <ô> i obecne <o> w tych przypadkach czyta się tak samo czy inaczej od dawnego <o> i obecnego <o> w innych przypadkach, no i jak? Jak w ogóle wygląda fonologia?

(problem CBB i ZBB to to, że ludzie podają tylko fonologię, problem polskiego Conlanger to to, że ludzie jej nie podają Wink

)

Vilén · Gość

Vilén · Gość

No to teraz ta przeklęta fonologia:

A a - [a]
B b - [b]
C c - [k]
Ch ch - [ʧ]
D d - [d]
E e - [e]
È è - [e]
F f - [f]
G g - [g]
H h - [h]
I i - [i]
J j - [ʤ]
L l - [l]
Lh lh - [ʎ]
M m - [m]
N n - [n]
Nh nh - [ɲ]
O o - [o]
Ò ò - [o]
P p - [p]
R r - [ʀ]
S s - [s]
T t - [t]
U u - [u]
V v - [v]
X x - [ks]
Z z - [z]

- c przed e oraz i jest wymawiane jako [ʧ]
- g przed e oraz i jest wymawiane jako [ʤ]
- połączenia qui oraz que są wymawiane jako [ki] oraz [ke]
- połączenia gui oraz gue są wymawiane jako [gi] oraz [ge]

Akcent:

- w wyrazach kończących się na samogłoskę lub s, akcent pada na trzecią sylabę od końca
- w wyrazach kończących się na spółgłoskę lub dyftong, akcent pada na ostatnią sylabę

Kwadracik

Vilén · Gość

Kwadracik

Vilén · Gość

A teraz rodzajniki. Ponieważ ich nie lubię, postanowiłem je zerżnąć z okcytańskiego i górnoburgundzkiego:

Rodzajniki nieokreślone:

r. męski - òn
r. żeński - òna

Rodajniki określone:

liczba pojedyncza:

r. męski - èl
r. żeński - la

formy przed słowem zaczynającym się na samogłoskę:
oba rodzaje - l'

kontrakcja z przyimkami:
a + il, la > al
de + il, la > del
per + il, la > pel

liczba mnoga:

r. męski - los
r. żeński - las

kontrakcja z przyimkami:
a + los, las > als
de + los, las > dels
per + los, las > pels

Użycie jest takie samo jak w górnoburgundzkim. (wreszcie jakieś podobieństwo!)

Vilén · Gość

Jak można zauważyć, przywróciłem do nowej ortografii znaczki è, ò (dawniej ê, ô) oraz ç - po prostu bez nich robiły się problemy w odmianie.