Conlanger

spitygniew

Od niedawna wreszcie tworze mój nowy konlang, kolejny po moim pierwszym z czasów, gdy byłem jeszcze językowym nOObem, zarzuconym dawno temu (swoją drogą, moderatorzy mogliby usunąć temat o nim z Blokowiska). Dla tego nowego na razie nie wymyśliem nazwy, będzie to prajęzyk używany w świecie fantasy, który tworzę. Później zamierzam stworzyć pochodne języki, młodsze o kilka tysięcy lat.

Fonetyka

Spółgłoski:

p t k
ph th kh
b d g
bh dh gh
s θ x f
z ð ɣ v
m n ŋ
l r
w j

Samogłoski:

i u
ə
a

ai, au

Nie występuja spółgłoski geminowane (w razie wystapienia dwóch identycznych na granicy morfemów skracaja sie do pojedynczej). Kazda samogłoska oprócz szwy może wystąpić w wariancie długim i krótkim. Akcent pada na pierwszą zgłoskę wyrazu, o ile nie ma w nim samogłosek długich, wtedy pada na pierwszą z nich.

Ortografia

a - [ɑ]
b - [b]
bh - [bʰ]
d - [d]
dh - [dʰ]
f - [f]
g - [g]
gh - [gʰ]
gg - [ɣ]
h - [x]
i - [ɪ]
j - [j]
k -[k]
kh - [kʰ]
l - [l]
m - [m]
n -[n]
ng - [ŋ]
p - [p]
ph - [pʰ]
r - [r]
s - [s]
t - [t]
th - [tʰ]
u - [ʊ]
v - [v]
w - [w]
y - [ə]
z - [z]
thorn - [θ]
eth - [eth] (nie wchodzi czcionka Razz

)

Morfologia

Jest to język aglutynacyjny. Należy do typu ergatywnego. Szyk zdania to SV w zdaniach nieprzechodnich i OVS w przechodnich.

Rzeczownik

Rzeczowniki należa do jednej z dwóch klas: żywotnej i nieżywotnej. Każda z nich posiada własny zestaw afiksów. Występują trzy liczby: pojedyncza, podwójna i mnoga oraz kilkanascie pzrypadków. Afiksy przypadków umieszcza się na końcu rzeczownika, a liczb na początku (liczba pojedyncza także ma prefiks).

Końcówki przypadków (żywotne/nieżywotne):

Ergatyw: -ak/-ī
Absolutyw: -um/-in
Celownik: -bha/-bhū
Narzędnik: -zi/-zai
Położenie: -ur/-rā
Kierunek 'do': -ū/-uh
Kierunek 'od': -al/-yl
Obok, wokół: -rau/-rī
Przez, z powodu: -ggā/-gha
Z (czymś): -a/-ū
Bez: -fak/-sak
Zamiast: -ngi/-ni
Przeciwko: -dham/-dhi
O: -ā/-auh
Przed (czas): -kyn/-kan
Po (czas): -ang/-ang

Przedrostki liczb (żywotne/nieżywotne):

Pojedyncza: na-/au-
Podwójna: ru-/rai-
Mnoga: īr-/y-

Liczebnik

System liczebników jest bardzo ciekawy, jako że opiera się na liczeniu piątkami.
Podstawowe liczebniki to:

1 - īθ
2 - rām
3 - kalak
4 - jūk
5 - saf

Warto zauważyć, że saf znaczy także 'dłoń', a īθ prawdopodobnie związane jest z wīθ 'palec'.

Dalej mamy:

6 - savīθ
7 - sauram
8 - saukalak
9 - savjūk
10 - rāmsaf
11 - ramsavīθ
15 - kalaksaf
20 - jūksaf
25 - ngul
30 - ngulsaf
50 - rāmngul
75 - kalangul
100 - jūngul
125 - ngūngul

Dalej teoretycznie możnaby liczyć, ale nawet ngūngula stosowało się najprawdopodobniej rzadko. W tym systemie największą liczbą byłoby 3124, *ngulngūngul '3125' byłby niemożliwy.

Dalej, w tym o ortografii, o czym zapomniałem, napisze jutro.

PS Zamiast 'θ' powinien być thorn, ale niestety czcionka nie wchodzi.

Kwadracik

Artaxes

spitygniew

Wybaczcie, ale nie za bardzo kumam. Chodzi o to, ze są aspiranty bez odpowiedników nieprzydechowych, dobrze rozumuję?

Kwadracik

Chodzi o to że masz "dźwięczne aspirowane" (które de facto są dźwięcznymi z innym rodzajem ugłosowienia) bez dźwięcznych nieaspirowanych, o czym nigdy w życiu w żadnym języku nie słyszałem. Dźwięczne aspirowane występują chyba jedynie w językach indyjskich, gdzie są zarówno bezdźwięczne aspirowane jak i dźwięczne nieaspirowane.

W indoeuropejskim były, teoretycznie, dźwięczne aspirowane bez bezdźwięcznych aspirowanych, co też wielu wydaje się dziwne - stąd teorie glotaliczne, etc.

spitygniew

OK, dzięki. Smile

Ja szczerze mówiąc też nigdy nie spotkałem się z takim systemem, ale myślałem że to usprawiedliwione, bo znam zbyt mało języków. Razz

Poprawiłem to rozdzieliłem na dwa szeregi: aspirowane i nieaspirowane, teraz będe musiał z losowo wybranych słów wyrzucić przydech.

A tak swoją drogą: co sądzicie o liczebnichach? Realistyczny chociaz jest ten system? Nie znam się nistety na systemach piątkowych.

jasnysfinks

Ciekawe, zwłaszcza piątkowy system liczenia. Tylko czy zrobiłeś już czasownik?

Kwadracik

spitygniew

Czasownik

Czasownik posiada sześc czasów, trzy osoby, trzy liczby i kilka trybów.

Tryby
Tego elementu nie dopracowałem jeszcze całkowicie, na chwilę obecną mam następujące tryby:
-oznajmujący
-pytający
-warunkowy
-przypuszczający (to nie to samo co polski tryb przypuszczający, patrz tu)

Może dodam jeszcze jakieś.

Czasy
Są następujące czsy:

- teraźniejszy progresywny (jak angielski Present Continous, czyli czynności dziejące się w momencie wykonywania), prefiks ja-
- teraźniejszy prosty (ang. Present Simple, czyli czyności regularne lub fakty stałe), prefiks ah-
- przyszły, prefiks sā-
- przeszły perfekt (czyności zakończone przed chwilą), prefiks ry-
- przeszły prosty (czynności dziejące się dawno temu w określonym czasie lub których czas jest nieokreślony i chcemy zaznaczyć, ze zdarzyły się w ogóle), prefiks ū-
- przeszły regularny (czyności dziejące się regularnie przeszości, jak nazwa wzkazuje Smile

), prefiks au-
- zaprzeszły (wiadomo, byłem oszczędzałem*), prefiks pha-

*to BŁĄD! Powinno być "byłem oszczędzał" lub "był oszczędzałem", z dawnego "był jeśm oszczędzał"

Osoby i liczby

Są następujące końcówki osobowe:

Liczba pojedyncza: 1.os. -y, 2.os. -ān, 3.os. -u
Liczba podwójna: 1.os. -uk/-uθ, 2.os. -āst, 3.os. -ī
Liczba mnoga: 1.os. -auk/-auθ, 2.os. -ās, 3.os. -i

Końcówka przed backslashem oznacza my inkuzywne, po - ekskluzywne

Przeczenia
Przeczenia tworzy sie za pomocą prefiksu -k- wstawianego między przedrostek czasu a temat. Przedrostek czasu teraźń. prostego ah zlewa się z nim: ah + k = āk

Np.: jawyny siedzę - jakwyny nie siedzę