Conlanger

Kwadracik

Umieszczam tu wszystkie nadesłane mi pomysły na Tylko Nie Kolejny Projekt Grupowy.

Leto Atryda - Fonologia i (wstępna) transkrypcja

p t tʲ tˁ k q /p t t' th k q/
s sʲ sˁ x ħ h <s s' sh x ẋ h>
ts tsʲ tsˁ <c c' ch>
m n nʲ <m n n'>
l lʲ j <l l' j>
ʀ <r>

a e i u <a e i u>
a: e: i: u: <ā ē ī ū>
aj aw ej <ai au ei>

Struktura sylaby: C(r, l)V(C)

Gdzie: po faryngalizowanych i palatalizowanych nie może wystąpić /r l/
dźwięczne obstruenty nie mogą pojawić się na końcu

Zamiast t' d' l' powinny być litery z apostrofem jak w czeskim

---

Jeszcze poprawki:

struktura sylaby: C(C)V(C), gdzie drugim C może być r, l lub l' (spalatalizowane); tylko to ostatnie po innych miękkich (ćl'- jest dopuszczalną zbitką w nagłosie)

dwugłoski mogą być krótkie lub długie: /a:i a:u e:i/

Milya0 - Składnia

Dla lepszego zrozumienia podałem przykłady w języku polskim.

Składnia podlega kilku regułom:

Wszelkie przydawki (przymiotniki, rzeczowniki relacyjne, posesywne itd. itp.) znajdują się po wyrazie określanym.
- trawa zielona
- Dom Chleba
- jabłko Ani
Generalnie szyk zdania to VSO.
- Widzi Ania jabłko.
Dopełnienie dalsze występuje po dopełnieniu bliższym.
- Dała Ania jabłko Michałowi.
W zdaniach przeczących przed orzeczeniem pojawia się słówko przeczące.
- Nie dała Ania jabłka Michałowi.
W zdaniach pytających ogółowych ("tak lub nie") na pierwszym miejscu jest pytajnik (słówko pytające).
Orzeczenie przechodzi za podmiot i dopełnienie bliższe (jeśli jest), a przed dopełnienie dalsze (jeśli jest).
- Czy Ania jabłko dała Michałowi?
W zdaniach pytających zaprzeczonych słówko przeczące pojawia się przed pytajnikiem; szyk zdania pytającego.
- Nie czy Ania jabłka dała Michałowi?
(tj. Czy Ania nie dała Michałowi jabłka?)
Określenia (okoliczniki i czasowniki konotowane przez czasowniki modalne) znajdują się po orzeczeniu (w zdaniach twierdzących i przeczących) lub po pytajniku (w zdaniach pytających ogółowych i zaprzeczonych).
- Chce jeść Ania jabłko.
- Nie chce jeść Ania jabłka.
- Czy jeść Ania jabłko chce?
- Nie czy jeść Ania jabłka chce?
(tj. Nie chce Ania jeść jabłka?)
Zdania pytające szczegółowe (o uzupełnienie) mają składnię typową dla zdań twierdzących.
Odpowiednia część mowy zostaje zastąpiona przez zaimek pytający.
- Dał kto jabłko Michałowi? (tj. Kto dał?)
- Dała Ania co Michałowi? (tj. Co dała?)
- Dała Ania jabłko komu? (tj. Komu dała?)
Zdania złożone współrzędnie.
- Nie dała Ania jabłka Michałowi i zjadła ona je.
W zdaniu nadrzędnym część określana przez zdanie podrzędne może znaleźć się na końcu (o ile nie budzi wieloznaczności) lub stosuje się zdanie wtrącone.
Zdania podrzędne mają składnię zdań pytających; zamiast pytajnika występuje zaimek względny.
- Zjadł Michał jabłko, które Ania dała mu.
- Czy Ania jabłko, które ona nadgryzła, dała Michałowi?

RWHÔ & Haxy M. - Słowotwórstwo

Zgodnie z prośbą, przesyłamy wraz z Haxy.M nasze pierwsze pomysły. Można uznać, że wkład pracy rozłożył się po równo, do tego współpracowało się dobrze, więc podzielenie stanowiska na dwoje nie było złym pomysłem.

Zanim zacznę wymieniać (szykuj "tl ; dr" :P), pragnę przypomnieć, że są to tylko pierwotne pomysły. Wszystko może ulec zmianie, ponieważ sprawny język powinien mieć zgraną gramatykę we wszystkich jej częściach z leksyką i fonetyką, czego jeszcze nikt z nas nie zna. Niemniej, może to Cię zadowoli.

Naszym pomysłem jest, by zastąpić złożenia (ten cały compounding) nowymi, apriorycznymi zwrotami. Ja jestem w tej postawie skrajnością, dla mnie nawet "pistolet na wodę" zasługuje na własne, nowe, aprioryczne słowo. Jest to nienaturalne czy nieintuicyjne, lecz znacząco zwiększa leksykę, upraszcza gramatykę i pomaga tworzyć ciekawą otoczkę wobec słów, które u nas są tylko związkami czegoś, co już było. Może to zabrzmieć głupio, ale jeśli się nad tym zastanowić, to łączenie "język" + "tworzyć" daje dość głupie słowo "językotworzenie", które lepiej zastąpić czymś zwartym, jednolitym i prostym. W końcu tworzymy język aprioryczny, nieprawdaż? Czemu nie miało by być więcej rdzeni, niż w natlangach?

Ponadto, proponujemy w miarę spory puryzm językowy, ale też bez fanatyzmu - pojedyncze zapożyczenia, zwłaszcza z języków klasycznych jak greka czy łacina, będą mile widziane.

Jeśli jednak posłużyć się własnymi cząstkami do tworzenia wyrazów, wyróżniliśmy następujące możliwości:
- wykonawca czynności
Np.: nauczyciel. Jak w łacinie -or, w angielskim -er. Wszystko jasne.
- odbiorca czynności
Np.: uczeń. Czynność, która działa na kogoś bądź coś, a nie jest przez to wykonywana bądź jej efekt znacznie wpływa na wykonawcę.
- obiekt zasilany
Np.: pistolet na wodę, pudełko na buty, silos na zboże.
- przedmiot wykonany z/używający składnika czy techniki
Np.: aparat cyfrowy, mikroskop elektronowy; kartka papierowa, łóżko wodne.
- przemiana obiektu
Np.: kwitnący krzak, czyli stający się kwitnącym. W ahtialańskim istnieje coś podobnego, końcówka -oyd.
- zwykła negacja
Np.: niepołudniowy, niewiejący, niestały.
- negacja "anty"
Np.: antypołudniowy (znaczy: północny), antystały (znaczy: zmienny).
- kierunki i lokalizacje
Od, do, w, przez, koło, blisko, daleko od czegoś.
- statyka i dynamika
Np. gdzie? i dokąd?, podobnie jak w rosyjskim.
- rzeczownik odczasownikowy
Np. robienie, chodzenie, siedzenie.
- czasownik odrzeczownikowy
Np. toporzenie, czyli używanie topora, a więc: rąbanie.
- prawdopodobności
Tutaj się zatrzymajmy na dłużej.
Jesteśmy na forum językoznawczym, a więc jesteśmy samozwańczą inteligencją. Dyskusje, pytania, dywagacje, kłótnie i flejmy to dla nas powinien być chleb powszedni. Niestety, język polski jest bardzo wieloznaczny jeśli chodzi o wyrażanie pewności tezy, którą wykładamy. Dlatego warto zrobić bardzo zaawansowany system przekazywania tych wartości, np. jestem pewny (100% impresywne), wszyscy to wiedzą (100% ekspresywne, więc lekko negatywny wydźwięk), jestem prawie pewny (90% impresywne), to bardzo prawdopodobne (90% bez kierunku, raczej ekspresywne), możliwe (60%), nie wiem, co sądzić (50%), nie jestem przekonany (35%), nie sądzę (10%), to nieprawdopodobne (2%), to niemożliwe (0%) PLUS każda z tych cząstek ma dodatkową cząstkę "ale mam wątpliwości" oraz "ale mogę nie mieć racji". Oczywiście, przykłady wymyśliłem na poczekaniu. Wymagają gruntownego remontu, ale wyrażają myśl.
- brak panowania nad zjawiskiem
Np.: lot niekontrolowany, ucieczka (w panice), ruch owczym pędem.
- waga bądź specyfika (topic marker?)
Po polsku średnio da się intonacją, więc posłużę się angielskim. Np.: Is the SHIP gone? IS the ship gone? Is the ship GONE? Do tego tyczy się również podkreślenie najważniejszego elementu zdania, np. Chcę, by ON sobie poszedł. CHCĘ, by on sobie poszedł. Chcę, by on sobie POSZEDŁ. Coś takiego występuje w koreańskim i japońskim, podobno także w łacinie.
- honoryfikatywność ← nie jestem przekonany, jak już to tylko elementarna.
Np.: ty, pan/pani, waść, waszmość, szanowny panie, wielmożny panie.
- miejsce wykonania czynności
Np.: palarnia, restauracja, pralnia.
- przedmiot do wykonywania czynności
Różnica między zapalniczką, a podpalaczem (człowiekiem).

To są te najbardziej potrzebne czy warte uwagi.
Mam nadzieję, że nasz pomysł się spodoba. Pozdrawiam :)[

---

(z tego co pamiętam, pytałem RWHÔ o bliższe opisanie działania prawdopodobności, ale mi nie odpisał albo przynajmniej nie mogę znaleźć jego odpowiedzi :P)

Hapana Mtu - Semantyka

Użytkownicy są trójniakami, tzn. posiadają trzy rodzaje gamet (dwa z nich zbliżone są kształtem do plemnika, trzecia do kom. jajowej), a zarazem każdy osobnik posiada narządy płciowe wszystkich trzech "płci" Do narodzin dziecka potrzebne jest więc toje rodziców. Użytkownicy przechodzą skomplikowany cykl hormonalny, który "przełącza" osobniki pomiędzy poszczególnymi "płciami", z których dwie zwykle pozostają uśpione, gdy tylko jedna jest aktywna (tj. istnieje okres, gdy Użytkownik jest aktywnym "mężczyną1", a jednocześnie uśpioną "kobietą" i "mężczyzną2", a potem może obudzić się w nim (niej?) "kobieta", a zasnąć "mężczyzna1"). Stąd też ich związki są tylko czasowe.
Użytkownicy są ponadto jajorodni, za jednym razem "tworzy się" jedno jajko, które jedno z rodziców (zwykle, choć nie zawsze "matka") wygrzewa(ło?) do wyklucia w specjalnej torbie na brzuchu.
Wszystko to razem stanowi, że każde dziecko posiada trzech rodziców biologicznych, których nie odróżnia między sobą płeć, a jedyny rodzic wyróżniony, to rodzic wygrzewający (wraz z rozwojem Cywilizacji Użytkowników tytuł ten stał się zresztą umowny, bo Użytkownicy znaleźli inne sposoby ogrzewania jajek). To właśnie na niego przede wszystkim spadają obowiązki związane z wychowaniem dziecka. Pomagać mogą w tym też inni rodzice biologiczni oraz rodzice przyszywani (istnieje na to słowo współopieka). Dziecko może być więc biologiczne, wygrzewane lub współopiekowane i każde będzie określane innym słowem. Istnieją ponadto dwa słowa na rodzeństwo, jedno obejmuje inne dzieci rodzica wygrzewającego, drugie zaś - dzieci wszystkich rodziców (biologicznych i przyszywanych).

Jako uboczny skutek wyjątkowo złożonych procesów reprodukcji wśród Użytkowników obowiązuje tabu na ciało. W języku istnieją tylko dwa słowa na określenie jego części - jedno używane do tego, co jest (zwyczajowo) widoczne, odsłonięte, drugie - do tego, co jest ukryte (w tym pojęciu mieszczą się także organy wewnętrzne). Istnieje także mechanizm obchodzenia tabu, opierający się na b. rozbudowanej leksyce dotyczącej elementów ubioru - np. gdy Użytkownik nie może nazwać konkretnej kończyny, nazywa noszone na niej ubranie ("nogawka" zamiast "noga").

Cywilizacja i Społeczeństwo Użytkowników charakteryzuje się dużym rozwarstwieniem. Znane są takie instytucja jak: szkoły, banki, poczta konna, sądy, policja (określana wyrazem złożonym: "stróże prawa"), król, magnaci, cechy rzemieślnicze, cechy alchemiczne. Na wsiach można spotkać zarówno gospodarzy nawożących swoje pola nawozami sztucznymi jak i chłopów pracujących radłem. W Cywilizacji nie istnieją wodociągi, więc wodę nosi się w koromysłach lub dowozi beczkowozami.

System liczbowy Języka opiera się na liczbie 11. Rozbudowane jest słownictwo z dziedziny algebry. Znane są Użytkownikom ułamki, zero, liczby ujemne i liczby niewymierne. Osobne nazwy posiadają π/2 (nie π!) i φ. Wśród działań mamy dodawanie, mnożenie, potęgowanie oraz nie wiem, jak to się nazywa, więc na poczekaniu nazwę to jakkolwiek rzeżuchowanie*.

*
2;;1 = 2
2;;2 = 2^2 = 4
2;;3 = 2^2^2 = 16
2;;4 = 2^2^2^2 = 256
3;;4=3^3^3^3=7625597484987

Na przekór powyższemu z geometrii Użytkownicy Języka są raczej słabi - operują tylko na figurach dwuwymiarowych, nie mają więc nazw na sześciany, ostrosłupy, kule itp.

Na mapach na dole umieszcza się wschód ("powrót słońca"), na górze zachód ("odejście słońca"), nazwy pozostałych kierunków pochodzą od nazw lewej i prawej strony. Skojarzenie ciepłego południa ze stroną lewą, a zimnej północy z prawą prowadzi także do tego, że symbolika lewości i prawości jest wśród Użytkowników inna niż u nas.

Podstawowe kolory: żółty, rudy (≈pomarańczowy, czerwony), rdzawy (≈czerwony, brązowy), jasnozielony (trawiasty), ciemnozielony (szmaragdowy), niebieski
czerń i biel są opisywane odpowiednio jako brak i pełnia kolorów

Brak słów na: bezbarwność, przezroczystość, smak słodki, lenistwo, małżeństwo

Nazwa kałuży i deszczu jest jednakowa.
Nazwa motyla to złożenie "dzienna ćma".

Rozbudowane słownictwo dotyczące:
*przyrządów do pisania (np. inna nazwa na cyrkiel zakończony szpikulcem i grafitem, inna na dwuszpikulcowy)
*sposobów (technologii) ogrzewania jaj
*guzików (inna nazwa w zależności od liczby dziurek, kształtu)
*brzydkich woni
*dnia - polskiemu słowu "dzień" odpowiadają trzy terminy: dzień kalendarzowy (≈doba), dzień w opozycji do nocy (ten użyty w nazwie motyla) oraz dzień życia (od obudzenia do zaśnięcia).
*brzegu - inaczej nazywa się brzeg zbiornika wodnego, gdy widać z niego drugi brzeg (rzeka, cieśnina), a inaczej, gdy drugiego brzegu nie widać (morze, duże jezioro).

Nie za ostro?

spitygniew - Morfologia

No to jedziemy:
Język jest trójdzielny: agens zdania przechodniego wyrażany jest tym samym przypadkiem co narzędnik, a pacjens tym samym co dopełniacz 2(czyli: ja jem jabłko = jedzenie jabłka mną, przynajmniej nikt nie oskarży nas o nublang:). Kompletna lista przypadków:
-mianownik (ma końcówkę)
-dopełniacz 1 (używany przy dosłownym posiadaniu, np. samochód ojca)
-dopełniacz 2 (używany, gdy właściciel w rzecz. pozajęzykowej nie pokrywa się z posiadaczem gramatytcznym, np. właściciel samochodu)
-narzędnik
-miejscownik
-latyw/celownik
W wyrażeniach przyimkowych używa się samego rdzenia, nie mianownika. Są trzy klasy: męska, żeńska i nijaka (nie nieosobowa, bo np. "ogier" należy do męskiej), ale różnią się one tylko w mianowniku, dopełniaczach i narzędnku singularu, a w dopełniaczu 1. w dodatku męski i żeński się zlały). Są też dwie deklinacje: jedna tworzona jest ze spójką przed końcówką, a druga bez, w tej drugiej mianownik ma końcówekę zerową. Dwie liczby: pojedyncza i mnoga.
Posiadanie wyraża się albo zaimkami dzierżawczymi, albo końcówkami (różnica jest stylistyczna).
Przymiotnik zgadza się z rzeczownikiem co do wszystkiego.
Zaimki: w drugiej osobie lp. są dwa, męski i żeński (mówienia do rzeczy ten jezyk nie przewiduje :P), w mnogiej jeden. W trzeciej osobie w obu liczbach trzy, o grupie mieszanej mówi się w męskim. Nie ma podziału na 1.pl. eks- i inkluzywny.
Czasownik. Sa trzy czasy: perfekt, imperfekt i teraźniejszo-przyszły... I reszta będzie jutro :P

---

No to dalej. Czasownik ma dwa zesdtawy końcówek, w zależności czy jest dokonany czy niedokonany. Ma następujące tryby: oznajmujący, rozkazujący, sugerująco-przypuszczający i warunkowy. Jest sześć imiesłowów: czynny i bierny, kazdy teraźn. lub przeszły, oraz przysłówkowe: współczesny czasu i sposobu. Oprócz strony czynnej jest zwrotna (tworzona aglutynacyjnie/fleksyjnie/jak tam ktoś wymyśli) oraz bierna złożona.

System liczebników mjest dziesiątkowy, z bazami pomocniczymi 100 i 10000.

Mam nadzieję, że nie przedobrzyłem i nie wziąłem się za coś, co nie należy do mnie. :P

I co teraz?

Drugą turę proponuję zacząć od poniedziałku, a na razie (do końca tygodnia) omówić ewentualne zgranie ze sobą wszystkich tych elementów i zmiany w związku z ewentualnymi zażaleniami).

Dlatego proszę wszystkich (szczególnie tych biorących udział w drugiej turze) o uważne przeczytanie wszystkiego :P

Jak się już z tym uporamy, można będzie to wszystko w bardziej ogarniętej formie spisać na wiki.

Póki co, moje uwagi:

1. Jest mały konflikt słowotwórstwo kontra semantyka: Semantyka zakłada tworzenie paru złożeń ("dzienna ćma" itp.), słowotwórstwo zakłada, że liczba złożeń powinna być żadna-do-niewielkiej i większość wyrazów aprioryczna. Spitygniew zasugerował też inny system liczbowy niż Hapana.

2. Podstawowe dziwactwo do tej pory to Hapanamtuccy nie-ludzcy użytkownicy języka :P Osobiście wolałbym, żeby w domyśle język miał być "dla ludzi", ale napiszcie, co o tym sądzicie, drodzy Pozostali Użytkownicy :P

Aha, i jeszcze raz prosiłbym o doprecyzowanie tej prawdopodobności, bo wygląda mi na mieszankę ewidencjalności z jakimiś dodatkowymi oznacznikami, i za bardzo nie łapię, jak miałoby to wyglądać (jakiś przykład byłby dobry).

Jeżeli ktoś zauważy inne konflikty albo ma inne zażalenia i pytania - pisać!

Feles · Wysłany: Śro 21:58, 17 Mar 2010 Temat postu:

Też wolałbym coś bardziej ludzkiego, niemniej pomysł systemu liczbowego mi się spodobał. Co do rzeżuchowania, potęga potęgi jest równa potędze z iloczynem w wykładniku.

Hapana Mtu · Wysłany: Śro 22:53, 17 Mar 2010 Temat postu:

Stwierdzam jeszcze możliwy konflikt między semantyką a morfologią: o ile obecność trzech klas - męskiej, żeńskiej i nijakiej - jako-tako daje się połączyć z koncepcją trzech płci, to z tabu na ciało i ciągłą zmiennością płci pogodzić ją trudno.

Teraz niżej średnio mam czas, ale jutro pozwalam się dokładniej wytłumaczyć z koncepcji Użytkowników.

Toivo · Wysłany: Czw 21:32, 18 Mar 2010 Temat postu:

Feles · Wysłany: Czw 22:10, 18 Mar 2010 Temat postu:

Henryk Pruthenia · Wysłany: Pią 9:27, 19 Mar 2010 Temat postu:

jasnysfinks · Wysłany: Pią 12:06, 19 Mar 2010 Temat postu:

A końcówki form gramatycznych to kto opracuje?

Henryk Pruthenia · Wysłany: Pią 12:17, 19 Mar 2010 Temat postu:

Chyba ja.

Canis

Kwadracik · Wysłany: Pią 13:52, 19 Mar 2010 Temat postu:

No tak, ale moje pytanie brzmi: gdzie by się to dawało? Razz

Razem z czasownikiem (jak ewidencjolnalność?) Do zdania czy całej frazy? (klityki byłyby fajne) Do różnych elementów w zależności od emfazy?

Wszyscy do tej pory wszystko przeczytali? Smile

Jest to chyba pierwszy projekt grupowy który zaszedł tak daleko, więc nie chce żeby POTEM były teksty w stylu "OMG użytkownicy mają 3 płcie ale gupie".

Ps. Z tekstów na tłumaczenia pewnie będzie też Ojcze Nasz - ahem, "Rodzicu Który Nosisz W Brzuchu Nasze Jajo Albo Je Wygrzewasz" - Hapana, Ty ikonoklastyku Ty. Razz

Luki · Wysłany: Pią 17:26, 19 Mar 2010 Temat postu:

Hapana Mtu · Wysłany: Pią 18:37, 19 Mar 2010 Temat postu:

Już śpieszę z tłumaczeniem.

Przede wszystkim każdy, kto przeczytawszy sobie opis tego, jak 'działają' Użytkownicy Języka, pomyślał sobie "oho, znów Gruszki Na Wierzbie", ten pomyślał dobrze.

Docelowo użytkownicy mają stanowić jeden z paru elementów, pozwalających na niewprowadzanie w świecie GNW jednego języka wspólnego. A ponieważ dostrzegam pewną bezzmyślność* w siłowym wciąganiu współtworzonego przez wiele osób języka wprost w rzeczywistość tak skomplikowaną (i pełną luk do zapełnienia) jak GNW, tu uknułem scenariusz, podług którego Cywilizacja Użytkowników istniała w świecie GNW dawno, dawno temu, po czym upadła, a jej twórcy wyginęli. Pozostał po nich tylko język, którego byli użytkownikami, a więc Język właśnie (i pewnie coś tam jeszcze zostało, ale to się jeszcze zobaczy, co dokładnie), który to język zachował się wśród innych ludów - nie kosztem ich własnych języków, ale obok nich, korzystając z tego, że po wymarciu Użytkowników stał się językiem bezrasowym, czyli w przełożeniu na nasze realia: apolitycznym.

Przy tworzeniu semantyki kierowałem się chęcią stworzenia języka niepraktycznego, zarówno z dość poważnymi brakami, jak i nadwyżkami w słownictwie (brak nazw części ciała, niekompatybilne z większością innych istot słownictwo w zakresie rodziny, niepraktyczne rzeżuchowanie itp.). Chodzi o to, że taka dziwna konfiguracja słownictwa w zestawieniu z brakiem ochrony ze strony pierwotnych nejtifspikerów gwarantuje, że w Języku będą później zachodziły przenajróżniejsze zmiany.
Można więc śmiało założyć, że nawet jeśli w Języku-Jako-Takim nie ma słowa na ojca, to w Języku-Jak-Się-Nim-Mówi takie słowo jest, a nawet - że jest ich kilka.

Teraz pozostaje jedno pytanie - na ile społeczność forumowa ma ochotę i odwagę na podjęcie wyzwania Języka w takiej właśnie - dość trudnej jednak - wizji?

*tj. bezsensowność, nie mylić z bezmyślność

Canis · Wysłany: Pią 18:57, 19 Mar 2010 Temat postu:

Mnie to odpowiada, najważniejsze, by język funkcjonował i był używany, choćby przez jedną osobę. Dodam, że podoba mi się wymowa.

Feles · Wysłany: Pią 19:22, 19 Mar 2010 Temat postu:

Hapanę popieram, co wyraziłem swoją pochwałą.

Kwadracik · Wysłany: Pią 20:09, 19 Mar 2010 Temat postu:

Pomysł mi się podoba i jest całkiem rozwinięty, ale z drugiej strony - albo mamy z tego język sztuczny (w sensie nienaturalistyczny Razz

) na podobieństwo łaciny kościelnej (językiem komunikują się różne kultury, ale jako taki nie ewoluuje, a jedyne dokonane w nim zmiany to dorzucenie masy neologizmów i spapranie wymowy) albo wysyp dialektów.