Conlanger

Toivo

Po pierwsze, przepraszam za tworzenie nowego tematu na ten sam język. Chodzi o to, że ostatnimi czasy przeszedł on tyle rewolucji, że właściwie to już nie jest ten sam język, co opisany poprzednio, więc kontynuowanie opisu tam byłoby bez sensu. Tamten temat można zamknąć i wynieść do Blokowiska. Można powiedzieć, że język powstawał na waszych oczach Wink

. Tutaj będę opisywał véreniél w obecnej formie, z której jestem już w miarę zadowolony. Na początek dość szczegółowy opis fonologii. Ciągle bowiem aktualne jest założenie, że ma to być język piękny, więc fonologia spędza mi sen z powiek Wink

.

1. PISOWNIA I DŹWIĘKI

1.1 Alfabet

Véreniél jest zapisywany alfabetem łacińskim, w conworldzie zwanym alfabetem wspólnym, a przez użytkowników véreniél - helvacirdos (dosł. proste pismo). W planach jest również własny alfabet (verinnacirdos - "prawdziwe pismo"), jednak na razie to tylko plany.

Alfabet składa się z dwudziestu liter:

A C D Ḑ E G H I L M N O P R S Ş T Ţ U V

Dodatkowo samogłoski mogą posiadać znaki diaktryczne: ä lub á.

1.2 Samogłoski

1.2.1. Samogłoski krótkie

Samogłoski krótkie oznaczamy znakiem diarezy: ä, ë, ï, ö, ü, jednak tylko tam, gdzie jest to potrzebne (gdzie należy zaznaczyć, że dana samogłoska nie jest półsamogłoskowym składnikiem dyftongu). Wymawiamy je następująco:

ä = [a], rzadziej używanym alofonem jest [ɑ]
ë = [e], wyjątkowo w wygłosie (na końcu wyrazu) [ə]
ï = [i]
ö = [ɔ]
ü = [u]

1.2.2. Samogłoski długie

Samogłoski długie oznaczamy znakiem akcentu: á, é, í, ó, ú. Wymawiamy je następująco:

á = [aː]
é = [eː]
í = [iː]
ó = [ɔː], bardzo rzadko spotykane
ú = [uː]

1.2.3. Dyftongi

Język véreniél posiada mnóstwo dyftongów. Dzielimy je na dwie grupy:

1.2.3.1. Dyftongi zamykające

Dyftongi zamykające, to takie, w których druga samogłoska jest wyższa (bardziej zamknięta) od pierwszej. W takich połączeniach zgłoskotwórczy jest zawsze pierwszy element:

au = [ɑu̯]
ai = [ai̯]
ou = [ɔu̯]
ei = [ei̯]
eu = [eu̯]
oi = [œi̯]
ui = [ʏi̯]

Zwróć uwagę na niestandardową wymowę dwóch ostatnich dyftongów.

1.2.3.2. Dyftongi otwierające

Dyftongi otwierające, to takie, w których druga samogłoska jest niższa (bardziej otwarta) od pierwszej. W takich połączeniach to, który element jest zgłoskotwórczy, zależy od tego, czy dyftong kończy sylabę, czy stoi za nim sonant/sybilant (patrz: 1.4.1. Budowa sylaby). Jeśli dyftong kończy sylabę, to elementem zgłoskotwórczym jest pierwsza samogłoska, a jeśli nie - druga. Mamy więc następujące warianty:

ie = [i̯e] / [iḙ]
ia = [i̯a] / [ia]*
uo = [u̯ɔ] / [uo̯]
ua = [u̯ɑ] / [uɑ]*

Istnieją też dyftongi otwierające, w których zawsze drugi element jest niezgłoskotwórczy:

ea = [ea]*
oa = [ɔɑ]*

*) "a" jest tu niezgłoskotwórcze (brakowało mi znaku)

1.3. Spółgłoski

Véreniél posiada następujące spółgłoski:

c = [k], spalatalizowane w niektórych dialektach wymawia się [c]
d = [d], czasem wymawiane d̥
ḑ = [ɖ], czasem wymawiane bezdźwięcznie (patrz: d)
g = [ɰ], alofonem jest [ɣ] (nie rozróżniane)
h = [h]
l = [l]
m = [m]
n = [n], alofonami są: [ɳ] (przed retrofleksyjnymi) i [ŋ] (przed zwartymi miękko-podniebiennymi)
p = [p]
r = [ɾ], ZAWSZE uderzeniowe! Alofonem przed retrofleksyjnymi jest [ɽ]
s = [s]
ş = [ʂ]
t = [t]
ţ = [ʈ]
v = [ʋ], alofonem jest [v] (nie rozróżniane)

Warto nadmienić, że spółgłoski: c, h, m, p występują tylko na początku słowa, zaś d, ḑ, g nie mogą wystąpić na początku słowa.

Wszystkie spółgłoski ulegają przed "i" palatalizacji. Dodatkowo spółgłoski zwarte (p, t, d, ţ, ḑ) ulegają przed "u" labializacji.

1.4. Fonotaktyka

1.4.1. Budowa sylaby

Sylaba w véreniél może być następującej postaci:

(C)V(S), gdzie C - dowolna spółgłoska, V - samogłoska lub dyftong, S - sonant lub sybilant (g/l/n/r/s/ş/v)

Dodatkowa uwaga: połączenia typu np. CVSV rozbijamy zawsze CV - SV, a nigdy CVS - V (sonant/sybilant w miarę możliwości "stara się" być na początku sylaby, na końcu jest jedynie wtedy, gdy stoi po nim spółgłoska).

1.4.2. Długość sylaby

Sylaby dzielimy na jednostki długości zwane morami. Wyróżniamy:
* sylaby krótkie (1 mora): krótka samogłoska, brak sonantu na końcu
* sylaby długie (2 mory): długa samogłoska ALBO dyftong ALBO krótka samogłoska/dyftong otwierający i sonant na końcu
* sylaby superdługie (3 mory): długa samogłoska ALBO dyftong (ze drugą samogłoską niezgłoskotwórczą) i sonant na końcu

Uwagi:
1. Sylaba akcentowana jest zawsze długa.
2. Sylaby superdługie występują tylko w wyrazach jednosylabowych.

1.4.3. Asymilacja

Mimo tak dokładnie określonej struktury sylaby, istnieje jednak w véreniél połączenie niedozwolone: gdy jedna sylaba kończy się sybilantem (s/ş), a następująca po niej zaczyna się sonantem (g/l/n/r). Sonant ulega wtedy asymilacji do odpowiednio s lub ş. Przykład:

elvaïs + -le > elvaïsse

1.5. Akcent

Akcent w véreniél pada zawsze na pierwszą długą (lub superdługą) sylabę słowa. Każde słowo musi mieć przynajmniej jedną sylabę długą/superdługą.

Oprócz zwykłego akcentu, w véreniél istnieje jeszcze akcent toniczny - język ma swoistą "melodię". Wiąże się ona jednak z budową zdań, dlatego zamiemy się nią dalej, przy omawianiu gramatyki.

Vilén · Gość

Toivo

Tony były fajne przy pojedynczych słowach - jak zacząłem układać całe teksty i czytać je, to brzmiało to jakoś tak nienaturalnie - raz w górę, raz w dół. Może się nie znam, bo w sumie nie znam żadnego języka tonalnego (jedynie szwedzki z pitch accentem). Co do retrofleksyjnych - najważniejsze zostały, a mniej ważne zostały jako alofony przed tymi ważniejszymi. Ale oczywiście jeśli tego typu opinii będzie więcej, to będę się zastanawiał nad powrotem do tamtego stanu rzeczy. Po to to tu zamieszczam.

Hapana Mtu

Kwadracik

Canis

Toivo

O żesz oO

A dokładniej, chodzi wam o tony, czy o pitch accent? Bo oznaczanie tonu na każdej sylabie nie wchodzi w grę, to ma sens tylko w językach chińsko-/wietnamskopodobnych, gdzie więszkość słów jest jednosylabowa. A jeśli chodzi o pitch accent, to nie całkiem go wywaliłem - ale może zastanowię się nad tym, co by go całkiem przywrócić.

Na razie wykombinowałem coś w stylu szwedzkiego - że ton nie ma większego wpływu na znaczenie, ale nadaje charakterystyczną melodię. Ale to się wiąże z budową zdania, więc najpierw trzeba by opisać gramatykę. Ta jest już na wykończeniu i niedługo się tu pojawi.

Co do oryginalności - w gramatyce będzie jej dość. Zaś w fonologii niestety estetyka gra rolę nadrzędną i stąd te cięcia. Ale wszystko jest do przedyskutowania i wasza krytyka jest dla mnie bardzo cenna Smile

Kwadracik

Pitch akcent może być. Ale będę się targował: Przywróć fonemiczne retrofleksy!

Toivo

Ależ są

t, d, s

Co do n, l, r - tak "na ucho" ciężko je odróżnić od nieretrofleksyjnych, przynajmniej w mojej wymowie, dlatego z nich zrezygnowałem.

Vilén · Gość

Vilén · Gość

Toivo

Tak, ale w chińskim nawet jeśli słowo jest dwu- lub więcej sylabowe, to powstaje zazwyczaj z połączenia dwóch lub więcej słów jednosylabowych, które też mają samodzielne znacznie. Na przykład Zhon-gua Ren-min Gong-hue-guo, gdzie każda sylaba coś znaczy (wybacz błędy i brak tonów, ale na chińskim się nie znam, wiadomo o co chodzi). To zupełnie inny model niż w véreniél, wzorowanym wszak na językach ugrofińskich i sanskrycie.

Kwadracik

Kiedyś już to przerabialiśmy... w chińskim są słowa które, rozbite, dają części składowe zupełnie inne niż spodziewałbyś się po sensownej aglutynacji. Coś jak "tatarak" w polskim.

Toivo

Toivo

W tym poście opiszę przynajmniej zarys gramatyki véreniél. Od razu uprzedzam, że jest ona dość popier... ekhem, zawiła. Myślę, że jeśli komuś brakowało oryginalności w fonologii, to tu znajdzie jej dość Wink

.

2. GRAMATYKA (w zarysie)

2.1. Rzeczowniki i przymiotniki

Rzeczowniki i przymiotniki zostały opisane razem, gdyż pod względem gramatycznym niczym się nie różnią. Odpowiadają one za przypisanie danemu obiektowi pewnej cechy lub zbioru cech. Rzeczowniki i przymiotniki odmieniają się przez rodzaj, liczbę i przypadek.

2.1.1. Rodzaj i liczba

Rzeczowniki i przymiotniki odmieniają się przez rodzaj (wyróżniamy męski, żenski i mieszany) oraz liczbę. Zmianie ulega ich końcówka, według następującego wzorca: