Conlanger

Leto Atryda

Niekoniecznie. Wyraz może mieć rodowód bałto-słowiański zważywszy na częste odpowiedniości lit. š i pol. s. Chyba żeby zapożyczyli polskie ś jako š. Idea

bandziol20

Hapana Mtu

No dobrze, podyskutowaliśmy sobie sporo o rodzinie i gruszce, a nikt słowa komentarza do gramatyki nie ma. Jest cisza na morzu – będzie i morze. Ale post później.

Odmiana zaimków osobowych odbywa się tak jak w węgierskim – przy pomocy końcówek dzierżawczych doczepianych do poimków.
np. vífmi kizseglt „blisko czegoś”
kizsegltem „blisko mnie”
kizseglted „blisko ciebie”
kizseglte „blisko niego”
kizsegltign „blisko nas”...

dla przypadków skróconych do sufiksów decydują formy historyczne
vífmi-jé „czemuś” khoz-ám „mi, mnie” khoz-ád „ci, tobie” khoz-á „jej, jemu”...
vífmi-tíl „od czegoś” tíl-em „ode mnie” tíled „od ciebie”....
vífmi-n „na czymś” reatt-om „na mnie” reatt-od „na tobie”...
vífmi-tek „bez czegoś” teqz-em „beze mnie” teqz-ed „bez ciebie”...
vífmi val „czymś, z czymś” val-am „mną, ze mną” val-ad „tobą, z tobą”...

postawienie przed taką „odmienioną” formą zaimka formy „nominalnej” dodatkowo go wzmacnia
np. valam „ze mną” ény valam „właśnie ze mną, akurat ze mną”

Mieć
Konstrukcję odpowiadającą polskiemu „ktoś coś ma” też tworzymy praktycznie na tej zasadzie, co w węgierskim, tj. „komuś coś-jego jest (vífki-jé vífmi-te vú)”.

terpe-jé cïgareta-ta vú
krasnal-DAT papieros-jego jest
krasnal ma papierosa

ezsidersha-já rozsóv csicsek-iz-e vúz
smok-DAT różowy kwiat-PL-jego są
smok ma różowe kwiaty

Áron úrh-a szarï pha-ja vú
Aron pan-DAT żółty drzewo-jego jest
pan Aron ma żółte drzewo

Tryb rozkazujący – wyraża rozkaz (glak itt!mieszkaj tu!) lub celowość (Emese kérte, mi Turul pha thonjanEmesze poprosiła, żeby Turul posadził (dosł. że niech posadzi) drzewo).

Końcówki czasowników zwykłych
koniugacja nieokreślona//określona
sg1 joch, jech//jum, jim
sg2 brak lub jol, jel*//jud, jid
sg3 jan, jen// ja, je
pl juz, jiz// ju, ji

*formy z końcówką zerową są mniej uprzejme

obecność w sufiksie joty powoduje kosmiczne upodobnienia dla większości spółgłosek
ph+j>pj
t, th+j>scs
d+j>ds
k, kh, q+j>ks
g+j>dsds
qz, gh+j>jj
c, cz+j>szsz
dz+j>zz
cs, sc+j>cscs
ds+j>dsds
sz+j>szc
z+j>zdz
s+j>ss
zs+j>zszs
ch+j>chj [ç]
rh+j>rhj [ʁij]
sh+j>shj [нij]
h+j>hj [jj]
n+j>nj [ɲɲ]
ny+j>nyy [ɲɲ]
l, gl+j>lj [çç]
ly+j>lyy [çç]

np. túd-an "wie" pher-en "chce"

sg1 túdsoch pherjech//túdsum pherjim
sg2 túd(sol) pher(jel)//túdsud pherjid
sg3 túdsan pherjen//túdsa pherje
pl túdsuz pherjiz//túdsu pherji

Końcówki czasowników echowych
koniugacja nieokreślona//określona
sg1 joch, jech lub jum, jum//jum, jim
sg2 brak lub jol, jel//jud, jid
sg3 jach, jech// ja, je
pl juz, jiz// ju, ji

np. ïv-ach "pije" erczez-ech "pojawia się"
sg1 ïvjoch/ïvjum erczezdzech/erczezdzim//ïvjum --
sg2 ïv(jol) erczez(dzel)//ïvjod --
sg3 ïvjach erczezdzech//ïvja --
pl ïvjuz erczezdziz//ïvju --

Szyk zdania est raczej stały – SOV.
ádám alma evech „człowiek je jabłko” alma ádám evech „jabłko je człowieka”

Pytania
a)rozstrzygające – tworzy się partykułą áqzәgn/éqzӛgn, stawianą po słowie, o które pytamy
ádám áqzәgn alma evech „czy to właśnie człowiek je jabłko?” alma ádám áqzәgn evech „czy jabłko je właśnie człowieka?”
b) jakościowe – przez zaimki pytające
ki alma evech? „kto je jabłko?” mi ádám evech? „co je człowieka?”

negacja – odbywa się przy pomocy odmiennego czasownika posiłkowego e, po którym stawia się imię odsłowne zakończone na asc/esc (tzw. II bezokolicznik)
ádám alma en evesc „człowiek nie je jabłka”
ádám alma eden evesc „człowiek nie jadł jabłka”
ádám alma efén evesc „człowiek nie jadał jabłek”
ádám alma efun evesc „człowiek nie był jadł jabłka”
ádám alma ejen evesc „niech człowiek nie je jabłka”

imiona negujemy poimkiem sett
ádám alma sett evech „człowiek je nie jabłka (tylko co innego)”
alma sett ádám evech „nie jabłko (ale coś innego) je człowieka”

Tryb przypuszczający tworzy imię odsłowne zakończone na agna/egne (tzw. I bezokolicznik)+końcówka dzierżawcza (wskazująca na wykonawcę) + posiłkowe słówko matka odmienne tylko przez czasy.
ádám-á alma evegnete matka „człowiek jadłby jabłko (teraz/w przyszłości)”
(khozám) alma evegnem matta „jadł(a)bym jabłko (w przeszłości)”
alma-já ádám evegnete matká „jabłko jadałoby człowieka (w przeszłości)”
(khozád) ádám evegned matu „jadł(a)byś był(a) człowieka (w zaprzeszłości)”
alma evegne matká „jadano by/jadałoby się jabłka (w przeszłości; dokładny wykonawca nie znany)”

Forma sprawcza tworzy się przez sufiks tat/tet/dat/det po temacie czasownika. Wyraża ona dokonanie czynności z czyimś pośrednictwem.
Dsïdsïja vonsata czílíkte „Dżidżija ufarbowała sobie włosy na czerwono”
Dsïdsïja vonsata czílíktette „Dżidżija dała ufarbować sobie włosy na czerwono”
Dsïdsïja Vajka val vonsata czílíktette „Dżidżija dała Wajce ufarbować sobie włosy na czerwono”

Formę możliwości tworzy sufiks mal/mel po temacie czasownika (i po sufiksie formy sprawczej)
ádám alma khonosmalan „człowiek może znać jabłko”

czasowniki echowe przyjmują takie same końcówki jak czas. zwykłe
alma ádám evmelen (nie evmelech!) „jabłko może zjeść człowieka”

Toivo

Ortografia okropna. Od szwy z dwoma kropkami aż oczy bolą. Nie zastanawiałeś się nad użyciem jakiegoś innego alfabetu, np. któregoś z kaukaskich? Już nawet cyrylica byłaby lepsza...

Natomiast język ogólnie bardzo ciekawy. Fonologia skomplikowana, ale chyba dobra, słownictwo tworzone profesjonalnie. Brzmienie wykręcone w kosmos, czyli chyba cel osiągnięty. Podoba mi się.

Hapana Mtu

bandziol20

Jak dużo czasu zajęło ci nauczenie się tych wszystkich słów ?

Hapana Mtu

bandziol20

a z czego korzystasz przy nauce czeczeńskiego ? masz jakieś kasety albo podręcznik ? Ja sobie myślałem, żeby sobie ponagrywać słówka i puszczać do poduszki, bo mam słabą pamięć. Smile

Hapana Mtu

Leto Atryda

@bandziol, ty też się uczysz czeczeńskiego ? Skąd bierzesz materiały ?

bandziol20

no właśnie za bardzo nie mam Confused

a co ty też się uczysz ?

Leto Atryda

Chcę ale nie mam jak

bandziol20

właśnie zauważyłem, że wieczór po czeczeńsku to süjre; kojarzy mi się z franc. soir Very Happy