Forum Conlanger Strona Główna Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   GalerieGalerie   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Archaizmy języka polskiego
Idź do strony 1, 2, 3, 4, 5  Następny
 
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Inne
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
milosz




Dołączył: 18 Mar 2006
Posty: 174
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Sob 19:20, 08 Kwi 2006    Temat postu: Archaizmy języka polskiego

Mam do was wszystkich wielką prośbę - czy możecie podać tu wszystkie archaizmy jakie znacie (typu "pawęż", "waszmości", "podgrodzie", "wiszary"). Proszę i z góry dziękuję Razz

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Canis
Administrator
Administrator



Dołączył: 07 Kwi 2006
Posty: 2381
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 36 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Sob 19:25, 08 Kwi 2006    Temat postu:

Zawżdy i azaliż widywałem nieraz... są również waćpany i waćpanny, imć się używało niejednokrotnie

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Silmethúlë




Dołączył: 18 Paź 2005
Posty: 1767
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 28 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Droga Mleczna, Układ Słoneczny, Ziemia, Unia Europejska, Polska

PostWysłany: Sob 19:29, 08 Kwi 2006    Temat postu:

asan, aśćka zdaje się... skrótów od "wasza miłość pan(i)" jest duuuuuuużo Razz

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kamil M.
PaleoAdmin



Dołączył: 17 Paź 2005
Posty: 528
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 3 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Sob 19:38, 08 Kwi 2006    Temat postu:

"Gwoli" (lub jak kto woli "g'woli" ;) jest już dośc archaiczne. A także użycie słowa "względnie" w znaczeniu "lub".

O tak, te lubię najbardziej ;)


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Zyx




Dołączył: 18 Paź 2005
Posty: 384
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 8 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Sob 19:57, 08 Kwi 2006    Temat postu:

zaiste, jakoby, aniżeli, bynajmniej. Mój słownik podaje także aczkolwiek jako archaizm, ale po tej akcji reklamowej chyba ciut trudno się z tym zgodzić Smile.

dyć - o ile się nie mylę, oznacza to "też"
baczenie - "rozsądek"
jeno - "tylko"
wżdy - "przecież"
zawżdy - "zawsze"
sromota - "wstyd"
snadnie - "łatwo"
krotofila - "zabawa", "przyjemność"

BTW. Chcesz tylko archaizmy, czyli wyrazy istniejące nadal w polskim, ale uznawane za przestarzałe, czy też słowa już w polskim niewystępujące (np. krotofila)?


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Rémy




Dołączył: 03 Gru 2005
Posty: 1828
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 9 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: PL76200

PostWysłany: Sob 20:15, 08 Kwi 2006    Temat postu:

Pardon, pardon! "Pawęż" to nie archaizm. Smile

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kamil M.
PaleoAdmin



Dołączył: 17 Paź 2005
Posty: 528
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 3 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Sob 21:24, 08 Kwi 2006    Temat postu:

Jeszcze mi przyszło do głowy "jakoż", "takoż", "albowiem". Ponadto ja używam czasem hm... zgodności końcówek ("Pokazuję swoję rękę"), a także -em zamiast -ym w narzędniku niektórych rzeczowników/przymiotników (zamiast "wiecznym" mówię "wiecznem"). Przyczepiam również końcówki osobowe do części mowy innych niż rzeczowniki (np. "Brudnyś"="Jesteś brudny"). Ot, to też archaizacja.

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Silmethúlë




Dołączył: 18 Paź 2005
Posty: 1767
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 28 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Droga Mleczna, Układ Słoneczny, Ziemia, Unia Europejska, Polska

PostWysłany: Sob 22:35, 08 Kwi 2006    Temat postu:

Arath napisał:
zgodności końcówek ("Pokazuję swoję rękę")

hiperpoprawność? Razz

Arath napisał:
Przyczepiam również końcówki osobowe do części mowy innych niż rzeczowniki (np. "Brudnyś"="Jesteś brudny"). Ot, to też archaizacja.

Hmm, chyba "Brudnyś"="[ty] brudny", bo "brudny jesteś" = "brudnyś jest" Razz I to akurat w dzisiejszych czasach jeszcze yakotako można spotkać...

Ja czasem, od niedawna, potrafię rzucić liczbą podwójną zamiast mnogą (albo, jeśli nie jestem pewien odmiany czymś, co wydaje mi się, że liczbą podwójną jest Razz).

Poza tym:
drzewiej - dawniej, kiedyś


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
milosz




Dołączył: 18 Mar 2006
Posty: 174
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Nie 8:22, 09 Kwi 2006    Temat postu:

Zyx napisał:

BTW. Chcesz tylko archaizmy, czyli wyrazy istniejące nadal w polskim, ale uznawane za przestarzałe, czy też słowa już w polskim niewystępujące (np. krotofila)?


Tak z pewnością przydałyby się też słowa przestarzałe i nie używane już w języku polskim, a przy okazji - "pawęż" jest archaizmem, bo obecnie mówi się "tarcza". I dodaję od siebie:

Nowin - wykarczowany kawał lasu, (lub) ziemia po raz pierwszy przygotowana do uprawy zboża.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
milosz




Dołączył: 18 Mar 2006
Posty: 174
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Nie 8:49, 09 Kwi 2006    Temat postu:

P.S. Jak tworzy się liczbę podwójną w j. polskim??

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Silmethúlë




Dołączył: 18 Paź 2005
Posty: 1767
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 28 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Droga Mleczna, Układ Słoneczny, Ziemia, Unia Europejska, Polska

PostWysłany: Nie 8:59, 09 Kwi 2006    Temat postu:

Elring na forum [link widoczny dla zalogowanych] napisał:
Lórin napisał:
Jakie są zasady jej [l. podwójnej] tworzenia?

Od strony technicznej, nie wdając się w pochodzenie i rozwój tych końcówek, przedstawia się to dość prosto:

______________________________________________________


Końcówki rzeczowników rodzaju męskiego:

M., B., W. -a
D., Msc. -u
C., N. -oma

Przykłady: dwa króla, dwa psa, dwa stoła; nie ma dwu królu, dwu psu; idę z dwoma króloma, z dwoma psoma.

_____________________________________________________


Dla rodzaju żeńskiego (tego najpopularniejszego typu, to jest rzeczowników zakończonych na -a) końcówka mianownika l.podw. zawsze jest taka sama jak końcówka celownika lp.

M., B., W. -'e* (-i/y**)
D., Msc. -u
C., N. -ama (lub -oma)

* ' oznacza zmiękczenie poprzedzającej spółgłoski
**drugi wariant występuje po spółgłoskach miękkich (i) lub historycznie miękkich (y)

Przykłady: dwie żabie, dwie nodze, dwie świecy, dwie niedzieli; nie ma dwu żabu, dwu nogu, dwu świecu, dwu niedzielu; idę z dwiema żabama, z dwiema nogama, z dwiema świecama, z dwiema niedzielama. (oprócz końcówki -ama w tekstach stpol. pojawia się też -oma, zapewne na skutek zmieszania z deklinacją męską)

___________________________________________________


Dla rodzaju nijakiego:

M., B., W. -'e* / -i / -y**
D., Msc. -u
C., N. -oma

Przykłady: dwie jabłce, dwie wiedrze, dwie słońcy, dwie morzy; nie ma dwu jabłku, dwu wiadru, dwu słońcu, dwu morzu; idę z dwoma jabłkoma, z dwoma wiadroma, z dwoma słońcoma, z dwoma morzoma.

_______________________________________


Trzeba także pamiętać o rzeczownikach należących w języku prasłowiańskim do innych niż wyżej omówione, najpopularniejsze deklinacje, ale było ich w języku staropolskim tak mało, że ich liczba podwójna, będąca już w stanie zaniku, szybko zmieszała się z innymi typami odmiany. W każdym razie parę przykładów:

Rzeczowniki i-tematowe (we współczesnej polszczyźnie typ kość, noc):

M., B., W. -i
D., Msc. -u
C., N. -oma

dwie kości, dwu kościu, dwiema kościoma

________________________________________________


Rzeczowniki u-tematowe (ich potomkowie we współczesnej polszczyźnie to np. syn, dom):

M., B., W. -y
D., Msc. -u
C., N. -oma

dwa syny, dwu synu, dwoma synoma.

_________________________________________________


Przykładowe końcówki dla rzeczowników o tematach spółgłoskowych (dziś typ imię, cielę):

M., B., W. -enia
D., Msc. -eniu
C., N. -enioma

dwa kamienia, dwu kamieniu, dwoma kamienioma.

_____________________________________________________


[Co się tyczy liczebnika dwa: w języku staropolskim w C. i N. istniała tylko forma dwiema; zaś dwoma , dwóm, dwom etc to twory późniejsze.]


Post został pochwalony 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
mikiapole3




Dołączył: 25 Mar 2006
Posty: 343
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 2 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Kencyrla

PostWysłany: Nie 10:20, 09 Kwi 2006    Temat postu:

Mam wątpliwości, ale jest chyba też i taka forma: zamiast <i>do niego</i> --> <b>doń</b> itp. Czasem jej używam,bo jest krótsza, ale nie wiem czy to już przestarzale czy jeszcze nie...

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kamil M.
PaleoAdmin



Dołączył: 17 Paź 2005
Posty: 528
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 3 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Nie 10:27, 09 Kwi 2006    Temat postu:

Jest nie tylko doń, ale także zeń, dlań, weń itp. :)

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Zyx




Dołączył: 18 Paź 2005
Posty: 384
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 8 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Nie 11:04, 09 Kwi 2006    Temat postu:

Najlepsze jest to, że części tych słów używam sobie na co dzień w artykułach i innych sprawach Smile.

BTW. pawęż jest terminem "naukowym" z gatunku historia. Oznacza jeden z rodzajów tarczy, a nie tarczę jako taką. Z tego powodu nie może być archaizmem.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Silmethúlë




Dołączył: 18 Paź 2005
Posty: 1767
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 28 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Droga Mleczna, Układ Słoneczny, Ziemia, Unia Europejska, Polska

PostWysłany: Nie 11:05, 09 Kwi 2006    Temat postu:

OT

Cytat:
Najlepsze jest to, że części tych słów używam sobie na co dzień w artykułach i innych sprawach Smile


Najlepsze jest to, że nie tylko tego na codzień używasz, a, jak się okazuje, większość osób z forum Razz


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Inne Wszystkie czasy w strefie GMT
Idź do strony 1, 2, 3, 4, 5  Następny
Strona 1 z 5

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach

fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Regulamin