 |
Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice
|
 Wysłany: Nie 15:41, 18 Sty 2009 Temat postu: Bałwan(y) :) |
|
|
| Wikipedia napisał: | | Bałwan - słowo wspólne wszystkim językom słowiańskim, określające posąg bóstwa obdarzony czcią, czyli idola. U Słowian zachodnich występuje ono w formie bałwan, zaś u południowych i wschodnich bołwan. Wyraz ten został zapożyczony z sanskrytu bala (siła, moc) plus przyrostek -van oznaczający posiadanie, a więc etymologiczne "bałwan" znaczy "silny", "potężny". |
| Otwarte forum dyskusyjne Frondy napisał: | | I tak, weźmy rdzennie słowiańskie słowo "bałwan". Co ono oznacza, wiemy, a skąd pochodzi? Owóż, pochodzi z perskiego słowa "pahlavan", co oznacza "bohater", a nawet niedawno jeden kerownik się tak w Iranie nazywał. |
| Strona G. Jagodzińskiego napisał: | | bałwan < †bl̥vanъ (strus. bъlvanъ, stczes. balvan) 'wierzchołek fali, wysoki głaz, blok soli' |
Kto tu nas robi w bałwana?
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
 |
|
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5
|
| Wysłany: Nie 15:49, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
to zależy czy perskie "pahlavan" nie pochodzi z sanskrytu ? Przecież to wspólna rodzina językowa 
wyobrażona figura zapewne takiego totemu miała kształt stożka jak wzburzona fala, albo prostopadła solidna gruda soli.
A propos skąd pochodzi słowo bohater w języku polskim, ktoś wie ?
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Artaxes
Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2009
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 11 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Aryanam Vaej
|
| Wysłany: Nie 15:55, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
myślę (jako nie-ekspert/amator), iż byc może wyraz ten przedostał się drogą stepową, podobnie jak inne tego typu scytho-sarmatian loanwords: chwała, bóg, siemargł, dziw(?).
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Leto Atryda
Dołączył: 28 Sie 2007
Posty: 1597
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 13 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Arrakis
|
| Wysłany: Nie 15:56, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
| bandziol20 napisał: | | A propos skąd pochodzi słowo bohater w języku polskim, ktoś wie ? |
Z perskiego bahâdur za pośrednictwem kirgiskiego bağatır i ukraińskiego богатир. Pierwotne znaczenie: siłacz.
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez Leto Atryda dnia Nie 15:56, 18 Sty 2009, w całości zmieniany 1 raz
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Artaxes
Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2009
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 11 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Aryanam Vaej
|
| Wysłany: Nie 15:57, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
Po turecku bahadir
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
varpho
Dołączył: 02 Paź 2007
Posty: 1321
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 5 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Tomaszów / Wawa
|
| Wysłany: Nie 16:00, 18 Sty 2009 Temat postu: Re: Bałwan(y) :) |
|
|
| Brückner napisał: |
bałwan, 'słup, bryła (soli)', łac. bancus, przeniesione (późno) na 'nieruchomych, ciężkich', 'głupich'; przed wiekami na 'słupy-bożyszcza', stąd bałwan, 'bożek, idolum', bałwochwalca (skrócone z bałwanochwalca); tak samo w węgierskiem; przeniesione i na 'fale morskie', bałwany (a te dowolnie na bałchany przekręcone, od gór bałkańskich, - jesli nie raczej odwrotnie, z gór na fale?). Słowo zagadkowe, powszechne u Słowian, u Serbów i Słowieńców: 'bożek' i 'belka'. U Czechów nigdy 'bożkiem' nie bywał, tylko 'kłodą'. Na Rusi w 18. w. franc. idole przez bałwanczik oddają, zresztą bołwan, 'kloc, kłoda, głupiec'; w cerk. tylko 'kłoda', stąd węg. bálvány, 'bożek', 'słup jego'. Wyraz przybył ze Wschodu, ale jak i skąd? Jedni wywodzą go z starotursk. balbal, 'słup zwycięstwa nad zabitym wrogiem'; drudzy z pers. pahlawan, 'bohater', przez kirgiskie palwan, balwan, 'bohater', 'słup na cześć jego (bożek)', 'kloc, głupiec'. Z tegoż perskiego pahlawan ma pochodzić i turec. bałaban, 'wielki' i nazwa 'sokoła', znane u południow. Słowian (u Serbów: 'wielki, czapla') i na Rusi ('sokół', 'bałwan', 'wielki garnek'), a w dziejach Lwowa jako imię osobowe znaczne (jepiskop Bałaban, przeciwnik unji r. 1595; w 19. w. kupiec Bałaban); u nas z wszelką pewnością od Rusi, jak i bałabuchy, 'ciasta'; bałaburki, 'ziemniaki', co od bałabana 'wielkiego', przezwane. Pomijam urobienia: bałwański, bałwaństwo (bałwochwalstwo), bałwofalca.
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice
|
| Wysłany: Nie 16:12, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
| Cytat: | | myślę (jako nie-ekspert/amator), iż byc może wyraz ten przedostał się drogą stepową, podobnie jak inne tego typu scytho-sarmatian loanwords: chwała, bóg, siemargł, dziw(?). |
Poza "siemargłem" (dość tendencyjne, co nie?) nawet nie wiedziałem, że to zapożyczenia. Inna sprawa, że nie wiedziałem długo, że "brak" to niemieckie zapożyczenie.
O ile z perskiego jestem w stanie uwierzyć, o tyle że słowianie masowo zapożyczali z sanskrytu już nie.
| Cytat: | | to zależy czy perskie "pahlavan" nie pochodzi z sanskrytu ? Przecież to wspólna rodzina językowa |
Jeśli już to chyba byłby to kognat, a nie zapożyczenie, nie?
| Cytat: | | Z perskiego bahâdur za pośrednictwem kirgiskiego bağatır i ukraińskiego богатир. Pierwotne znaczenie: siłacz. |
Nie wiedzieć czemu, zawsze sądziłem, że to z ukraińskiego i jest kognatem polskiego "bogaty".
(a skąd się wzięło "bogaty"? [link widoczny dla zalogowanych])
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
muggler
Dołączył: 07 Sty 2006
Posty: 920
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 8 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Kraków, gm. Prądnik Czerwony
|
| Wysłany: Nie 18:40, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
| Cytat: | | Cytat: | | to zależy czy perskie "pahlavan" nie pochodzi z sanskrytu ? Przecież to wspólna rodzina językowa |
Jeśli już to chyba byłby to kognat, a nie zapożyczenie, nie? |
Kognat persko-sanskrycki, a zapożyczenie z perskiego do słowiańskiego.
| Cytat: | | scytho-sarmatian loanwords: dziw |
No nie, to zły trop. Dziw jest kognatem pie. djausa, łac. deusa, lit. dievsa. Zmiana znaczeń dokonała się natomiast właśnie pod wpływem stepowego "boga".
| Cytat: | | Nie wiedzieć czemu, zawsze sądziłem, że to z ukraińskiego i jest kognatem polskiego "bogaty". |
Byłoby w zasadzie możliwą i równouprawnioną etymologią, iż bohater to ów, któremu bogowie sprzyjają. Słowo oczywiście przyjęte zostało z wymową ukraińską.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice
|
| Wysłany: Nie 18:48, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
Znalazłem jeśśo coś takiego:
[link widoczny dla zalogowanych]
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
muggler
Dołączył: 07 Sty 2006
Posty: 920
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 8 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Kraków, gm. Prądnik Czerwony
|
| Wysłany: Nie 18:54, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
| Cytat: | Znalazłem jeśśo coś takiego:
[link widoczny dla zalogowanych] |
Nie wiem, czy przyjmowanie dwóch różnych pochodzeniowo *bog- jest zasadne. Oba znaczenia (dostatek i sacrum) zdają się w myśleniu Słowian łączyć; wydaje mi się to dość widoczne na przykładzie postaci boga Wołosa, który jest bogiem magii (przysięgi, wróżby, poezja, itp.) i bogiem bydlęcym (a zatem bogiem dostatku).
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Artaxes
Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2009
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 11 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Aryanam Vaej
|
| Wysłany: Nie 18:54, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
| Cytat: | | No nie, to zły trop. Dziw jest kognatem pie. djausa, łac. deusa, lit. dievsa |
Wliczałem taką możliwość (stąd pytajnik przy tymże wyrazie). Zwiodło mnie irańskie div - demon.
Z jakiej przyczyny mogła nastąpić zmiana semantyczna asura/ahura <=> deva/div ? Od dawna się zastanawiałem - dzisiaj ten temat odżył w mych myślach. I w ogóle jaka może być najbardziej trafna etymologia wyrazu asura/ahura i związek z etruskim aisir (jeśli dobrze zapamiętałem to słówko) oraz z nordyckim aesir ?
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
muggler
Dołączył: 07 Sty 2006
Posty: 920
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 8 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Kraków, gm. Prądnik Czerwony
|
| Wysłany: Nie 19:05, 18 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
| Cytat: | | Wliczałem taką możliwość (stąd pytajnik przy tymże wyrazie). Zwiodło mnie irańskie div - demon. |
Być może zmiana semantyczna jest już zapożyczona z języków irańskich.
| Cytat: | | Z jakiej przyczyny mogła nastąpić zmiana semantyczna asura/ahura <=> deva/div ? |
Czy to nie odejście od indoeuropejskiej religii wedyjskiej do dualistycznego zaratusztrianizmu?
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5
|
| Wysłany: Śro 10:16, 21 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
Tak mi się w sprawie bałwanów przypomniał bóg totemowy Słowian Zachodnich - Świętowit (pom. Swantewit), czyli "mocny pan", bo święty oznaczał kiedyś właśnie mocny, silny. Ciekawa sprawa, gdyż w modlitwie suplikacyjnej : Święty Boże, święty mocny, święty a nieśmiertelny zmiłuj się nad nami...
Może *święty ma wspólny rdzeń z *więcej ?
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Czw 12:08, 22 Sty 2009, w całości zmieniany 4 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Artaxes
Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2009
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 11 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Aryanam Vaej
|
| Wysłany: Śro 12:08, 21 Sty 2009 Temat postu: |
|
|
| Cytat: | | Czy to nie odejście od indoeuropejskiej religii wedyjskiej do dualistycznego zaratusztrianizmu? |
Religia wedyjska nie była religią ogólnoindoeuropejską  . Samo zjawisko odejścia od systemu 'wedyjskiego' raczej nie miało wpływu na wymianę semantyczną tychże wyrazów. Prędzej owa zmiana nastąpiła z powodu wymieszania obu kategorii, czyli początkowo asura = deva. Do tej irańskiej zmiany myślowej mógł się przyczynić sam Zaratustra (jeśli kiedykolwiek istniał), odrzucając kult dewów (ir. div), do których to przynależą takie niebiańskie (demoniczne) istoty jak Andar (sans. Indra), Warun (sans. Waruna), itd.
Jedynym więc znanym mu wyjściem była zmiana panteonu, polegająca na wywyższeniu przeciwnej kategorii bogów (w religii wedyjskiej Asura są kategorią bogów, nie demonów).
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
|
fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
|
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Galerie
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
