Forum Conlanger Strona Główna Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   GalerieGalerie   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Kolejne pytanie o etymologię w polskim
Idź do strony Poprzedni  1, 2, 3, 4, 5, 6  Następny
 
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pon 13:06, 09 Mar 2009    Temat postu:

Heh... na wstępie króciutka dygresja:
Mam taką metodę, metodę zygzaka.
Otóż wzięła się ona od mojej starej kurtki, bo w tej kurtce jest zamek błyskawiczny. I niestety bywa, że się czasami psuje i zacina.
Gdy tak się dzieje, wtedy szarpię się z nim i w dół i w górę i w dół i w górę itd. Crying or Very sad , i stąd wziąłem nazwę na tę metodę - zygzak :
"Gdy jakaś zasada nie działa, stosuj anty-zasadę."
W językowych okolicznościach przyrody wygląda to niekiedy tak :
Jeżeli interpretacja nie tłumaczy zjawiska, być może zjawisko tłumaczy interpretację.Przejdę do rzeczy :

Cytat:

Nawiasem mówiąc, spotykało się w polskim również formę garło (jakiś wpływ wschodniosłowiański??).


A co jeśli garDło to wpływ zachodniosłowiański ? Wink
Moim zdaniem : wcześniejsza była postać garło (być może z dawn. gartło ?), ale kojarzyła się tak jak pittmirgowi ze wschodniosłowiańskim wpływem i zastąpiona została przez garDło.

garłacz ( przy czym podaje się też postać gardłacz jako to pierwotną)
1. odmiana gołębia domowego, którego cechą charakterystyczną jest zdolność wydymania worka powietrznego, silnie rozwiniętego w okolicy wola.
2. stalowa tuleja nakładana na wylot lufy karabinu, umożliwiająca miotanie specjalnymi granatami; uzywana w I wojnie światowej
3. hist. ręczna broń palna mająca lejkowato rozszerzony wylot lufy; używana w XVI w.


Tak już "całkiem od czapy" z gardłem kojarzy mi się :
gargulec - ozdobne zakończenie rynny dachowej w formie paszczy; inaczej rzygacz
oraz
Gargantua - poczciwy olbrzym, obżartuch jakich mało; warto dodać przy tym, że jego matka-Gargamela urodziła go dopiero w 11 miesiącu ciąży Shocked w związku ze spożyciem nadmiernej ilości flaków i na dobitkę przez lewe ucho (sic !).


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pon 13:10, 09 Mar 2009, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Artaxes




Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2009
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 11 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Aryanam Vaej

PostWysłany: Pon 13:13, 09 Mar 2009    Temat postu:

Cytat:
Moim zdaniem : wcześniejsza była postać garło (być może z dawn. gartło ?), ale kojarzyła się tak jak pittmirgowi ze Wschodem.


O_o_o, coś w tym może być, skoro niektórzy starsi ludzie do dziś wymawiają garło (dialekt).


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Pon 18:57, 09 Mar 2009    Temat postu:

bandziol20 napisał:


A co jeśli garDło to wpływ zachodniosłowiański ? Wink


Polski nie miał uproszczenia dl > l (mydło, a nie **myło). Ani tl > l. Tak więc garło jest co najmniej nieregularnym rozwojem. Zastanawiałem się też przelotnie nad możliwością wstawnego /d/ w zachodniosłowiańskich w tym wyrazie, ale jakoś nie mamy **tardło, **zmardł, **ordła itp. Więc prościej przyjąć garło jako wpływ obcy (albo z jakiejś tajemniczej gwary, w której mówili myło, pał i wywiół).


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez pittmirg dnia Pon 18:59, 09 Mar 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pon 19:25, 09 Mar 2009    Temat postu:

pittmirg napisał:
Zastanawiałem się też przelotnie nad możliwością wstawnego /d/ w zachodniosłowiańskich w tym wyrazie, ale jakoś nie mamy **tardło, **zmardł, **ordła itp.


Heh... czemu przelotnie ?
Ależ właśnie : garło należy wg mnie do tego samego typu co tarło i siodło.
W żadnym razie nie widzę powodu, by uważać to D za rdzeniowe.

Co do "gardziel" - Słownik staropolski wywodzi ją od "garciel" :
Cytat:

Gardziel, Garciel, Garsciel, Garzciel - tylna część jamy ustnej (pojmowana też jako źródło głosu), gardło, szyja, fauces, cervix


Podobnie Brueckner :
Cytat:

gardziel nie pierwotne, lecz wedle gardła odmienione z pierwotnego *garciel;


por. stczes. : hrtal, chrtal - krtań, gardło, gardziel Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pon 22:44, 09 Mar 2009, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kwadracik
PaleoAdmin



Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice

PostWysłany: Pon 20:46, 09 Mar 2009    Temat postu:

Zastanawiam się teraz nad słowem "źródło" ("śród-"?), ale może już przesadzam. Fakt faktem, inne zachodniosłowiańskie mają "zdroj".

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Vilén
Gość






PostWysłany: Pon 20:50, 09 Mar 2009    Temat postu:

Kwadracik napisał:
Zastanawiam się teraz nad słowem "źródło" ("śród-"?), ale może już przesadzam. Fakt faktem, inne zachodniosłowiańskie mają "zdroj".

Podpowiedź: kaszubski ma zdrzódło.
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kwadracik
PaleoAdmin



Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice

PostWysłany: Pon 20:56, 09 Mar 2009    Temat postu:

Hmm.



Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Wto 11:53, 10 Mar 2009    Temat postu:

okazuje się, że źródło z tego samego co gardło, czyli od żreć;
z *ger-dło, *żerdło, z przestawką płynnej -> żrzedło, w końcu z przegłosem żrzódło.
to samo co w źrzenica, żrzebię -> źrenica, żrebię ( co ci przypomina widok znajomy ten...)
Aha : do XVIII wieku obok krtań, krtania była postać krztań, krztania, aż się zakrztusić można ...Wink
wynika stąd, że pittmirg ma poniekąd rację :
źródło i gardło z zachodniosłowiańskim sufiksem -dło
jednak czy "garła" obocznie być nie mogło ? jak synogarlica ( od sinego gardła, a raczej wola ) Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Wto 11:55, 10 Mar 2009, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Śro 15:25, 11 Mar 2009    Temat postu:

poszukałem kognatów gar-dła spoza słowiańskiej rodziny (“grzywa, gardło, żer, czerw”).

spod znaku “gar-dła” wydaje się, że są :

litewski : gerklė ( ts.), gerti (pić)
łaciński: gurgulio (ts.), vorare (pożerać), vermis (robak)
grecki :βορός borós (łakomy), βορά borá (żer), βιβρώσκειν bibrṓskein (trawić)
niemiecki : Gurgel (z łac. ts.), Köder (przynęta), Kragen (kołnierz), gierig (chciwy, pożądliwy), gern (chętnie), Strauß (bukiet Wink )
angielski : throat (ts.), throttle (udusić), greedy (chciwy, łakomy), gorgeus (z fr. wspaniały, “za gardło chwyta”)
włoski : strozza (z germ.? ts.)
albański : zorrë (flaki)
jakby ktoś miał jeszcze do listy to bardzo proszę...
(sanskryt, perski, ormiański, celtyckie) Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Śro 15:32, 11 Mar 2009, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pmva
Gość






PostWysłany: Śro 16:45, 11 Mar 2009    Temat postu:

Czerw, throat, throttle, strozza, Strauss tu nie należą.

Ostatnio zmieniony przez pmva dnia Śro 16:47, 11 Mar 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Śro 18:11, 11 Mar 2009    Temat postu:

Och... och... a czemuż to Strauß nie leży ? Laughing

pittmirg napisał:
Ani tl > l.

no tu się nie mogę zgodzić :
słać (stłać -> ścielić), słup (stłup) por. Słupsk - niem. Stolp


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Śro 18:13, 11 Mar 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kwadracik
PaleoAdmin



Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice

PostWysłany: Śro 21:33, 11 Mar 2009    Temat postu:

Cytat:
spod znaku “gar-dła” wydaje się, że są :


Ach bandziol bandziol. Ty i Twoje długie dywagacje bez jakiegokolwiek sprawdzenia ich wiarygodności i bez najmniejszego szacunku do metody naukowej Wink

Weźmy np. języki germańskie. W językach germańskich zaszła zmiana wg. prawa Grimma' - zwarte dźwięczne aspirowane w dźwięczne zwykłe, dźwięczne zwykłe w bezdźwięczne, bezdźwięczne w szczelinowe. Dlatego z góry wiadomo, że np. Kragen/gierig czy throat/greedy same sobą nigdy nie będą kognatami, a co dopiero kognatami odpowiadającymi dźwięcznym w słowiańskich.

Ale co tam Wink


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Kwadracik dnia Śro 21:33, 11 Mar 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Czw 9:55, 12 Mar 2009    Temat postu:

Kwadracik napisał:

Ach bandziol bandziol. Ty i Twoje długie dywagacje bez jakiegokolwiek sprawdzenia ich wiarygodności i bez najmniejszego szacunku do metody naukowej Wink

czuję się spostponowany... Embarassed i za co ? no nawet napisałem asekuracyjnie "wydaje się"; przecież nikomu nie zabraniam tego sprawdzać...
W sprawie Kragen & Strauß (odpowiadałby ang. throat) po prostu dopuszczam istnienie dwa konkurujące rdzenie jak (znów nie przymierzając) w słowiańskim gardło - żer...; które powstało na dłuuugo wcześniej niż prawo np. Grimma w stosunku do germańskich zaczęło obowiązywać. Wink
założenie metodologiczne jakie przyjąłem jest takie, że treść (a raczej pole semantyczne) jest trwalsze od formy ( pole fonologiczne), i przyznam chętnie, że nieopatrznie użyłem formy kognaty, ponieważ kognaty przyjęto na dość bliskie pokrewieństwa w obrębie jednego języka lub rodziny językowej pt. "języki germańskie".
A takie proste pytanie :
Skąd pochodzi słowo "czerw" ? ( to tak w ramach głupich pytań etymologicznych)
Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Czw 9:56, 12 Mar 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pmva
Gość






PostWysłany: Czw 12:58, 12 Mar 2009    Temat postu:

bandziol20 napisał:
Kwadracik napisał:

Ty i Twoje długie dywagacje bez jakiegokolwiek sprawdzenia ich wiarygodności i bez najmniejszego szacunku do metody naukowej ;)

czuję się spostponowany... :oops: i za co ? no nawet napisałem asekuracyjnie "wydaje się"; przecież nikomu nie zabraniam tego sprawdzać...


Kwadracik ma rację. W etymologii nie ma żadnego "jestem pewien", więc twoje "wydaje się" nic nie znaczy. To do ciebie należy sprawdzenie, nie do nas.

Cytat:
W sprawie Kragen & Strauß (odpowiadałby ang. throat) po prostu dopuszczam istnienie dwa konkurujące rdzenie jak (znów nie przymierzając) w słowiańskim gardło - żer...; które powstało na dłuuugo wcześniej niż prawo np. Grimma w stosunku do germańskich zaczęło obowiązywać.


Bez obrazy, ale to sformułowanie nic nie znaczy. Gardło i żreć to ten sam rdzeń ie.: gʷer- -- germ. odpowiedniki to np. (pp.) stnord. kverk i stwniem. querca. Jeśli chodzi o ang. throat, to mamy tu do czynienia z zupełnie innym rdzeniem: (s)ter-, pp. w wariancie rozszerzonym tr(e)ud-.

Cytat:
Skąd pochodzi słowo "czerw" ? ( to tak w ramach głupich pytań etymologicznych)


Pp. od pie. kʷrmi- 'robak'


Ostatnio zmieniony przez pmva dnia Czw 12:58, 12 Mar 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pią 17:21, 13 Mar 2009    Temat postu:

Dzięki za odpowiedź. Zdaje się, że przypadkiem popełniłem kilka nieznaczących uwag. Very Happy

Cytat:

W etymologii nie ma żadnego "jestem pewien", więc twoje "wydaje się" nic nie znaczy.


Napisałem "wydaje się", bo "nie byłem przekonany", a nie że "nie byłem pewien" w sensie absolutnym.
Może chodziło ci o to, że :
w etymologii apriori zakłada się jakiś większy lub mniejszy margines błędu, i w ten sposób moje "wydaje się" mogło trącić tautologią.

(Off topic : w ogóle pobudziło mnie to do przemyśleń natury ogólnej : jak wiele rzeczy w dowolnej wypowiedzi jest "niewypowiedzianych", czyli założonych na milcząco; ciekawe się to robi np. w kontekście projektu sztucznego języka logicznego : co może (a nawet powinno) być "zmilczone", aby wypowiedź pozostała mimo to "jednoznaczna" ? )

Cytat:
To do ciebie należy sprawdzenie, nie do nas.


W sumie słusznie prawisz; zważ jednak na to :
1. ( co ważniejsza) moja wiedza w ie. jest dość ograniczona, no na pewno nie jestem alfa i omega
2. mogę chcieć coś widzieć... tzn. ulec subiektywnemu złudzeniu

...co oczywiście nie zwalnia mnie z tego, żeby samemu przysiąść i poszperać, tylko czasami nie wiem jak to ugryźć. Sad

Cytat:

Gardło i żreć to ten sam rdzeń ie.


w słowiańskich do dziś przetrwały alternacje typu g :ż (noga - nóżka); ciekawi mnie jednak, dlaczego te konkretnie dwa wyrazy tak się rozpodobniły i to w nagłosie ?

Cytat:
Jeśli chodzi o ang. throat, to mamy tu do czynienia z zupełnie innym rdzeniem: (s)ter-, pp. w wariancie rozszerzonym tr(e)ud-.


Bardzo ciekawa informacja; czy są jakieś słowiańskie odpowiedniki pochodzące od tego rdzenia ?

Cytat:

Pp. od pie. kʷrmi- 'robak'


A może od trawienia i trzewi ("we czrzewiech mych")... Confused

W sprawie "gardła" znalazłem ciekawe zdanie u Maksyma Gorkiego :
Cytat:

Он был рыбаком с Прута, и потом, когда мать узнала про все и побила меня, уговаривал все меня уйти с ним в Добруджу и дальше, в дунайские гирла.


Być może to ukrainizm; wytłumaczone jest to jako :
гирло - разветвление речнего русла = rozgałęzienie koryta rzeki (delta ?)

Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pią 17:22, 13 Mar 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka Wszystkie czasy w strefie GMT
Idź do strony Poprzedni  1, 2, 3, 4, 5, 6  Następny
Strona 2 z 6

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach

fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Regulamin