Conlanger

pittmirg

Właśnie, zawsze mi się wydawało, że polski używa normalnych, nie-negatywnych zaimków nieokreślonych typu - ktoś, coś, gdzieś - w przypadku tzw. negacji pośredniej, tzn. występującej w zdaniu nadrzędnym w stosunku do ich zdania.

A przynajmniej dopóty, dopóki nie zauważyłem wyprodukowanego przez siebie zdania:

A. Nie mam czasu, żeby nic robić.

Podobnie, dla mnie np.

B. Nie chcę, żeby mnie nikt widział.

jest gramatyczne. Podobnie zresztą, jak Nie chcę, żeby mnie ktoś (ktokolwiek) widział.

Kontynuując, w dodatku Google potwierdza, że bynajmniej nie jest to zjawisko ograniczające się do mojego idiolektu:

C. "Nie chcę się użalać nad sobą, ani nie chcę, żeby nikt mi współczuł."

D. "Nie chcę, żeby nikt inny łączył się do mnie."

E. "Podobno HP ma umrzeć, bo JKR nie chce, żeby nikt tej ksiązki kontynuował."

F. "...dziwne, że nie chce, żeby nikt się dowiedział"

itd., wpiszcie sobie w google "nie chce żeby nikt"

Co ciekawe, dla mnie E. brzmi b. dziwnie, w zasadzie niegramatycznie.

Zaskakuje w tego typu zdaniach to, że zaimki nieokreślone zgadzają się pod względem polarności gramatycznej z czasownikiem w zdaniu wyżej, a nie ze swoim czasownikiem.

Ponadto, wydaje mi się, że takie rozszerzenie zasięgu negacji jest możliwe tylko w zdaniach złożonych z "żeby". Ciekawe BTW, jakie inne natlangi dopuszczają tego typu konstrukcje.

---------------------------------------------------------------------------------

Interesujące jest również zachowanie pewnego przyimka, który zachowuje się jak zaprzeczony czasownik (cóż, są języki, w których przyimki mają z czasownikami wiele wspólnego, choćby odmianę przez osobę itp.) i dopuszcza stosowanie po sobie zaimków żaden, nikt, nic itd. Jaki to przyimek?

Kwadracik

Ciekawa sprawa. W sumie ma to sens, bo w polskim jest coś, co znam pod nazwą "negative concord", czyli przechodzenie negacji z czasownika nadrzędnego na podrzędny, i odpowiednia zamiana przypadka rzeczownika:

Lubię czytać książki.
Nie lubię czytać książek.
*Nie lubię czytać książki.

To nie do końca to samo, co całe zdania podrzędne, ale w pewnym sensie widzę jakieś powiązania Wink

pittmirg

Kwadracik

pittmirg

Ano tak.

bandziol20

Kwadracik

Oż ty preskryptopurysto i antygeneratywisto. Razz

(ja jestem z tego typu ludzi, którzy, gdyby ktoś do nich podszedł i powiedział "nikt się zjeść dając mieć ze dwa bułki z worka nie da", zaczęli by się zastanawiać nad długoterminowymi implikacjami struktury tegoż zdania odnośnie natury języka polskiego)

Toivo

Też nie słyszałem, żeby ktokolwiek tak mówił i mnie te wszystkie cytowane zdania aż rażą Shocked

pittmirg

Zastanawiam się, jak to jest, że Nie chcę, żeby go nikt widział jeszcze brzmi dla mnie gramatycznie, a *Nie chcę, żeby nikt widział tego człowieka już raczej nie. Widać coś różni klityki zaimkowe typu "go" i pełne frazy rzeczownikowe. Bardzo to dziwne.

Kwadracik

Hmm, pittmirg, co powiedziałbyś na zdania:

"Nie chcę, żeby żaden człowiek wchodził do kostnicy kiedy pracuję."

"Nie chcę, żeby żadne dziecko zginęło w czasie napadu na przedszkole."

pittmirg

Kwadracik

Hmm, to nie brzmi dla mnie najlepiej, ale już np.

Nie chcę, żeby nikt pisał książek o nowej teorii.

Wydaje mi się nieco lepsze, choć i tak dziwaczne.

Widać zjawisko sprawdza się tylko przy negatywnym przedmiocie w stronie biernej i negatywnym podmiocie w czasownikach nieprzechodnich - ergatywność Very Happy

bandziol20

Na wstępie pragnę zaznaczyć, że nadal uważam te struktury za urojone, ale może dzięki takim rozważaniom można zobaczyć jakiś ukryty urok tego, w jakim lesie zbieramy maliny. Embarassed

pittmirg

bandziol20