Forum Conlanger Strona Główna Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   GalerieGalerie   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Odbitki dźwiękosłowne w polskim i językach słowiańskich...
Idź do strony 1, 2, 3  Następny
 
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Vilén
Gość






PostWysłany: Nie 18:27, 21 Lis 2010    Temat postu: Odbitki dźwiękosłowne w polskim i językach słowiańskich...

...oraz naszych conlangach (kończę temat tu, bo mie się nie zmieścił ;p).

Znacie jakieś przykłady tzw. [link widoczny dla zalogowanych] w języku polskim, inne niż niżej wypisane? Bo na razie, zdaje się że na forum się przewineło kilka takich przykładów:

posiadać < łac. possidēre
potęga < łac. potentia
<del>pasorzyt</del> pasożyt (aaargh, przez to forum zapominam ortografii) < gr. parásitos
wymiotować < łac. vomitāre

W czeskim ostatnio znalazłem stanice „stacja kolejowa” – też PSM od ros. станция?

Ze swoich conlangów pamiętam tylko w rodzkim: velen „waleń” (veliku „wielki” + -en „-eń”), oraz zerżnięte z czeskiego stänica.
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Nie 19:00, 21 Lis 2010    Temat postu:

Chyba też spędzać (w znaczeniu bliskim "przeżyć"; podobne fonetycznie czasowniki istnieją w językach zachodnioeuropejskich, np. wł. spendere; z tym, że przypuszczam, że spędzać istniało już wcześniej, ale w swoim dość mocno odmiennym drugim znaczeniu).

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Dynozaur
Gniewny preskryptywista



Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2119
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 25 razy
Ostrzeżeń: 1/5

PostWysłany: Nie 20:41, 21 Lis 2010    Temat postu:

Poniekąd można by tu wrzucić "smętarz". Z tym, że to PSM jest wywołane folk-etymologją.

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
varpho




Dołączył: 02 Paź 2007
Posty: 1321
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 5 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Tomaszów / Wawa

PostWysłany: Nie 22:05, 21 Lis 2010    Temat postu:

może nie do końca PSM, bo wyszło mi przypadkiem, ale chyba fajne: Smile
sufisanto "amero" [-am 'czas' + -er 'część' + -o] 'dzień' i pie. *amero 'dzień'


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Wto 11:14, 23 Lis 2010    Temat postu:

Cytat:
wymiotować < łac. vomitāre

kiedyś w literackiej polszczyźnie (do XIX w.) było 'womitować'; postać wymiotować powstała pod wpływem adideacji.
BTW : pol. rzecz - łac. res


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pią 15:07, 26 Lis 2010, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kamil M.
PaleoAdmin



Dołączył: 17 Paź 2005
Posty: 528
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 3 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Nie 20:04, 05 Gru 2010    Temat postu:

nowotny - gr. νεόφυτος (nowo zasadzony)

Źródło:
1Tym. 3:6 - μὴ νεόφυτον, ἵνα μὴ τυφωθεὶς εἰς κρίμα ἐμπέσῃ τοῦ διαβόλου
Biblia Gdańska - Nie nowotny, aby będąc nadęty, nie wpadł w sąd potwarcy.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pon 8:26, 06 Gru 2010    Temat postu:

tak btw. skąd ta końcówka -otny w polskim ? np. nowotny, zdrowotny, markotny, żywotny; czyby jakaś pochodna od rzeczowników na -ota, -ot typu sromotny od sromota, żywotny od żywot ?

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
spitygniew




Dołączył: 14 Wrz 2007
Posty: 1282
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 10 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Miasto Ogrodów

PostWysłany: Pon 10:06, 03 Sty 2011    Temat postu:

Być może należy tu lewatywa zamiast dawniejszego lawatywa (z franc. lavament), przez skojarzenie z wlewać.

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Pingijno




Dołączył: 15 Paź 2010
Posty: 674
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 2 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pon 16:16, 03 Sty 2011    Temat postu:

bandziol20 napisał:
Cytat:
wymiotować < łac. vomitāre

'womitować';


Shocked Niedługo się dowiem, że kiedyś "srać" było jako "szajzać"

Mam pytanie: czy Gurke to wzięło się z polskiego do niemieckiego czy odwrotnie? Razz


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Henryk Pruthenia




Dołączył: 15 Wrz 2009
Posty: 1078
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 12 razy
Ostrzeżeń: 1/5
Skąd: Danzig, Silesia

PostWysłany: Wto 16:22, 04 Sty 2011    Temat postu:

Do niemieckiego z polskiego.

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
varpho




Dołączył: 02 Paź 2007
Posty: 1321
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 5 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Tomaszów / Wawa

PostWysłany: Wto 21:27, 01 Lut 2011    Temat postu:

dziś po raz pierwszy usłyszałem wyraz "wodery".
nawet w SJP jest:
[link widoczny dla zalogowanych]
z zamieszczonej definicji wynika, że może to być PSM - skojarzenie nazwy firmy - Wader - z wodą.
z ciekawostek - jest to pluralia tantum.
a pierwszy komentarz zawiera archaizm - "obówie" - okrzyknięty błędem.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
spitygniew




Dołączył: 14 Wrz 2007
Posty: 1282
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 10 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Miasto Ogrodów

PostWysłany: Czw 10:41, 03 Lut 2011    Temat postu:

Varpho, coś dla ciebie: czy do tej kategorii należy też węgierskie utca? Z tego co wiem, to pożyczka z ulicy, więc dziwi mnie, skąd to t - z rzeczownika ut "droga"?

I czy nazwisko Weita Stossa nie przekręciło się w Wit Stwosz pod wpływem czasownika "stworzyć"?


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Czw 12:25, 03 Lut 2011    Temat postu:

spitygniew napisał:

I czy nazwisko Weita Stossa nie przekręciło się w Wit Stwosz pod wpływem czasownika "stworzyć"?

A może Stosz, Stoch od Stoisława ? Rolling Eyes
W - wg Rosponda to refleks niemieckiej dyftongicznej wymowy o. Element dyftongiczny był zbliżony do samogłoski u i oznaczany literą v. Literę tę utożsamiono z czasem ze spółgłoską w.

EDIT : pytanie do węgrofilów albo znawców Szegedu. W "Kwaterze 139" Cezarego Leżeńskiego o Rydzu-Śmigłym, natrafiłem na taki passus :

Cytat:

Piasecki powinien ich oczekiwać w Szegedzie, tymczasem nikogo nie ma. Może został aresztowany ?
Po krótkiej naradzie Śmigły z Kogutem i Bożenką wchodzą do mleczarni, aby się posilić i napić.Najsarek jedzie pod drugi, rezerwowy adres otrzymany od Piaseckiego. Niemal przez godzinę po całym Szegedzie szuka Hatyas ut 1. Kiedy wydawało się, że sytuacja jest beznadziejna, kierowca domyślił się, że zapewne idzie nie o ut — ulicę, lecz o utca — plac. Rzeczywiście pod tym właśnie adresem mieszkała pani Kovacs Erzebet.


Czy 'utca' rzeczywiście w węgierskim oznaczać może plac, czy może jest to tylko specyfika lokalna Szegedu ?


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Czw 14:10, 03 Lut 2011, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Dynozaur
Gniewny preskryptywista



Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2119
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 25 razy
Ostrzeżeń: 1/5

PostWysłany: Czw 15:20, 03 Lut 2011    Temat postu:

varpho napisał:
może nie do końca PSM, bo wyszło mi przypadkiem, ale chyba fajne: Smile
sufisanto "amero" [-am 'czas' + -er 'część' + -o] 'dzień' i pie. *amero 'dzień'


pol. dzień, niem. Tag, łac. dies, lit. diena

Gdzie tu *amero?

Do wysokopolskiego wymyśliłem kiedyś (nie tak dawno) słowo mytwa (albo "mytew", brzmi bardziej archaicznie, ale mniej podobnie), czyli mykwa (łaźnia żydowska rytualna), co można wywodzić od myć + -wa (tak jak brzytwa od "brzyć" [czyli strzyc]). Spokojnie mogłaby to być prasłowiańska nazwa łaźni (jako **myty).

Jedna literka, a ile zmienia. Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Dynozaur dnia Czw 15:40, 03 Lut 2011, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Feles
Administrator
Administrator



Dołączył: 21 Wrz 2009
Posty: 3830
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 21 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Czw 15:50, 03 Lut 2011    Temat postu:

Cytat:
pol. dzień, niem. Tag, łac. dies, lit. diena

ang. day, niem. Tag - z pie. *dʰegʰ- (palić)
łac. dies, lit. diena, pol. dzień - z pie. *dyeu- (błyszczeć)
gr. ephemeros (jednodniowy, krótkotrwały) - z pie. amer- (dzień)


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka Wszystkie czasy w strefie GMT
Idź do strony 1, 2, 3  Następny
Strona 1 z 3

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach

fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Regulamin