Forum Conlanger Strona Główna Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   GalerieGalerie   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Polski, znowu: formacja wsteczna -ch- z -s-
Idź do strony Poprzedni  1, 2
 
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kwadracik
PaleoAdmin



Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice

PostWysłany: Wto 12:47, 07 Lip 2009    Temat postu:

Jest jeszcze "deprecha".

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Leto Atryda




Dołączył: 28 Sie 2007
Posty: 1597
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 13 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Arrakis

PostWysłany: Wto 13:01, 07 Lip 2009    Temat postu:

Według mnie mamy do czynienia ze skróceniem podstawy i dodaniem -ch(a) jako końcówki zgrubiającej:

komu(nista) -> komu-ch
depre(sja) -> depre-cha
komer(cja) -> komer-cha

Wyrazy tego typu zachowują rodzaj gramatyczny oryginału.

Formy bez skócenia podstawy byłyby zbyt długie dla potocznej, ekspresywnej komunikacji (depresjucha?).


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kwadracik
PaleoAdmin



Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice

PostWysłany: Wto 13:45, 07 Lip 2009    Temat postu:

Jest jeszcze "marycha" Wink A z bardziej "sensownie" działającej formacji wstecznej -ch- od -szk-, jest "kiszka" i "kicha".

Nie chcę robić nowego tematu, ale zastanawiają mnie ogólnie formy tworzenia zgrubień w polskim.

O formie z -ch, która moim zdaniem jest poszerzeniem formacji wstępnej (Wink) od zdrobnień już mówimy.

Ja jednak wyróżniłbym tu przypadki rozszerzonej formacji wstecznej (deprecha, komercha, kicha, piach) i generalizacje z końcówką -ch ze skróceniem rdzenia (komuch, brach, marycha). Po angielsku takie skrócenie to "clipping", terminu polskiego nie znam.

Są jeszcze formy z -ur na końcu:

kot > kocur
wilk > wilczur
Niemiec > Niemczur (?)

I formy z -ol:

Brytyjczyk > Brytol
Anglik > Angol
Pakistańczyk > Pakol

Ewentualnie, tu raczej chyba wyłącznie w obraźliwym sensie, formy narodowościowe z -niec (a'la brzydki niedobry język rosyjski):

Pakistańczyk > Pakistaniec
Amerykanin > Amerykaniec
Estończyk > Estoniec (?)

No i wreszcie więcej formacji wstecznej:

makówka > makówa
parówka > parówa


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Kwadracik dnia Wto 13:46, 07 Lip 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Dynozaur
Gniewny preskryptywista



Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2119
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 25 razy
Ostrzeżeń: 1/5

PostWysłany: Wto 14:03, 07 Lip 2009    Temat postu:

W moim idiolekcie jest pełno zgrubień od zdrobnień.

Żarło -> Żarełko -> Żareło
Donica -> Doniczka -> Donika (obowiązkowo z akcentem proparoksytonicznym)
Lodówka -> Lodówa - to chleb powszedni.
Rachunek -> Rachun
Kaczka -> Kaka

Pełno tego... Mój idiolekt strasznie zgrubia.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Wto 15:33, 07 Lip 2009    Temat postu:

Kwadracik napisał:

Niemiec > Niemczur (?)


Niemczur albo niemczura, jak wilczura - skóra z wilka.
Nawet była taka piosenka w czasie okupacji :

Mnie do wojska niemczura nie zabierze
Bo potrzebni nam żołnierze,
Mnie do wojska niemczura nie schwyta,
Wpierw wyciągnę kopyta


Cytat:
z -niec (a'la brzydki niedobry język rosyjski)


no albo nawet z -ec : Kitaj - Kitajec. Smile

EDIT : przypomniało mi się stpol. moch na Moskala.


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Wto 15:42, 07 Lip 2009, w całości zmieniany 3 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Leto Atryda




Dołączył: 28 Sie 2007
Posty: 1597
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 13 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Arrakis

PostWysłany: Wto 15:50, 07 Lip 2009    Temat postu:

Kwadracik napisał:
Pakistańczyk > Pakol


Pierwsze słyszę.

Cytat:
Ewentualnie, tu raczej chyba wyłącznie w obraźliwym sensie, formy narodowościowe z -niec (a'la brzydki niedobry język rosyjski):

Pakistańczyk > Pakistaniec
Amerykanin > Amerykaniec
Estończyk > Estoniec (?)


Obraźliwe w odniesieniu do narodów niesłowiańskich. "Ukrainiec" i "Słoweniec" to formy neutralne, chociaż jakiś maniak chciał je zastąpić "Ukrainem" i "Słowenem".

Ciekawe, że zdrobnienia mogą też czasami być pogardliwe: "żydek", "profesorek", "żołnierzyk"


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Wto 18:56, 07 Lip 2009    Temat postu:

tak mi się przypomniało, że jest radocha - radość, wynocha - won Wink

EDIT : postacie typu -ówa służą nie tylko wyrażeniu zgrubienia, ale i pogardy np. : reklamówa - to nie tylko że duża, ale nie jest tak zgrabna jak reklamówka, no ale wielgachna jak u ruskich na bazarze.


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Śro 9:24, 08 Lip 2009, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Śro 9:59, 08 Lip 2009    Temat postu:

bandziol20 napisał:
Kwadracik napisał:

Niemiec > Niemczur (?)


Niemczur albo niemczura, jak wilczura - skóra z wilka.
Nawet była taka piosenka w czasie okupacji :

Mnie do wojska niemczura nie zabierze
Bo potrzebni nam żołnierze,
Mnie do wojska niemczura nie schwyta,
Wpierw wyciągnę kopyta




Gdzieś słyszałem Niemra jako żeńską wersję. Za to z Niemczurem się nie miałem okazji zetknąć.

Dynozaur napisał:
Rachunek -> Rachun


Szacun, ziąą.

(BTW, to taka sama reanaliza końcówki jako zdrobnieniowej jak w przypadku firanka > wtórne firana).

bandziol20 napisał:
wynocha - won


Eee? Co ma jedno z drugim? wynocha jest chyba od wy-noś się, wy-nosić się, a won to zapożyczenie ze wsch.-sł., z prasł. *vъnъ w miejsce rodzimego wen.

Cytat:
postacie typu -ówa służą nie tylko wyrażeniu zgrubienia, ale i pogardy np. : reklamówa - to nie tylko że duża, ale nie jest tak zgrabna jak reklamówka, no ale wielgachna jak u ruskich na bazarze.


Swoją drogą, służą też do tworzenia żeńskich odpowiedników określeń fanów danego rodzaju muzyki: punk > punkówa, metal > metalówa :)


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Silmethúlë




Dołączył: 18 Paź 2005
Posty: 1767
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 28 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Droga Mleczna, Układ Słoneczny, Ziemia, Unia Europejska, Polska

PostWysłany: Śro 10:27, 08 Lip 2009    Temat postu:

Co do niemczury, to taką formę mają też Białorusini, obecna jest choćby tam: http://www.youtube.com/watch?v=xhnZT7U30zs

Cytat:
Прускіх дзесяць комтураў там важнейшых легла
Кроў струменем ліецца, немчура пабегла


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Śro 12:54, 08 Lip 2009    Temat postu:

pittmirg napisał:
Za to z Niemczurem się nie miałem okazji zetknąć.


niemczur - występuje zwykle w książkach z II wojny światowej, np.
w "Strzałach spod ziemi" Sławomira Dunin-Borkowskiego czytamy :
Cytat:

Zdarzało się, że rozbity niemczur walił się razem z kamieniami jeszcze niżej, tak że nie było właściwie co zbierać, zdarzało się jednak, że co twardszy szkop trzymał się swego nikłego Lebensraumu tak uparcie, iż ani dobre rady, ani taka czy inna argumentacja nie mogły go wytrącić z równowagi.


określenie pejoratywne pojawia się (co najmniej) od II poł. XIX w., bo w korespondencji H. Modrzejewskiej jest dodatkowo dookreślane : szelma niemczur dostał, na co zasłużył.


pittmirg napisał:

bandziol20 napisał:
wynocha - won


Eee? Co ma jedno z drugim?

Eee... no chyba... znaczenie ? Confused
BTW : przypomnij mi skąd pochodzi polski przedrostek wy- ? Wink
(hehe... zresztą wolałbym, żeby to już Kwadracik profesjonalnie prze-reanalizował Very Happy)

Cytat:

Swoją drogą, służą też do tworzenia żeńskich odpowiedników określeń fanów danego rodzaju muzyki: punk > punkówa, metal > metalówa Smile


bo są naładowane buntowniczo-zaczepnie Razz-ówa to taki nośnik wkurzonych emocji, metalówka, punkówka - brzmią nie tak "dojrzale", są "zbyt grzeczne"... jak temperówka Smile

EDIT : apropos II wojny światowej i końcówki -ec przypomina mi się właśnie naładowany emocjonalnie ros. германец (giermaniec) od Германия (Giermanija - Niemcy)


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Śro 13:00, 08 Lip 2009, w całości zmieniany 3 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Śro 17:48, 08 Lip 2009    Temat postu:

Silmethúlë napisał:
http://www.youtube.com/watch?v=xhnZT7U30zs



To jest cytra?

bandziol20 napisał:
Eee... no chyba... znaczenie ?


No i raczej tylko to.

bandziol20 napisał:
skąd pochodzi polski przedrostek wy- ?


Na pewno z prasł. *vy- (które było, podobno, popularne gł. na obszarach zachodnio- i wschodniosł., ale głowy sobie uciąć nie dam). Wg sł. prasł. na indo-european.nl z PIE *(H)ud, kognat sanskryckiego úd, gockiego ut, staroisl. út, wg Vasmera kognat gockiego ūt, staroisl. út, staro- i średniowysokoniemieckiego ûʒ, staroindyjskiego ud, awestyjskiego us-, uz- itd.

Spotkałem się nawet gdzieś w internecie (ale już nie pamiętam, gdzie konkretnie) z twierdzeniem, jakoby było to wczesne zapożyczenie z germ. *ūt (por. niem. aus, ang. out), ale nie wiem, czymże miałoby to być poparte, oprócz ewentualnie niewystępowania na całym obszarze słowiańskim.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Śro 20:29, 08 Lip 2009    Temat postu:

pittmirg napisał:

bandziol20 napisał:
Eee... no chyba... znaczenie ?


No i raczej tylko to.


Nom i... Forma Wink
BTW : co Vasmer pisze o "won" ?

Cytat:

Na pewno z prasł. *vy- (które było, podobno, popularne gł. na obszarach zachodnio- i wschodniosł., ale głowy sobie uciąć nie dam).


vy- występuje z rzadka w scs.
no i racja generalnie w słowiańskich dotyczy zachodnich oraz wschodnich (chociaż tam sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana).
Z południowosłowiańskich to znam tylko przykład gwary rovtarskiej ze Słowenii (wobec ogólnosłoweńskiego iz-).

Cytat:

Spotkałem się nawet gdzieś w internecie (ale już nie pamiętam, gdzie konkretnie) z twierdzeniem, jakoby było to wczesne zapożyczenie z germ. *ūt (por. niem. aus, ang. out), ale nie wiem, czymże miałoby to być poparte, oprócz ewentualnie niewystępowania na całym obszarze słowiańskim.


A czasem nie spotkałeś tego tu ?

tyle, że tam chodziło o wz-... Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Śro 20:30, 08 Lip 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Śro 20:56, 08 Lip 2009    Temat postu:

bandziol20 napisał:
pittmirg napisał:

bandziol20 napisał:
Eee... no chyba... znaczenie ?


No i raczej tylko to.


Nom i... Forma Wink
BTW : co Vasmer pisze o "won" ?


Co pisze...

Cytat:
Вероятнее всего, родственно др.-инд. vánam "лес", ср. вне, ст.-слав. вънъ, др.-инд. местн. п. ед. ч. vánē "в лесу" аналогично лит. laũkan "прочь, вон", laukè "снаружи" от laũkas "поле"; см. Зубатый, Jagić-Festschrift 397; Гуйер, Úvod 72; неубедительны возражения Ильинского, ИОРЯС 31, 352. Другая этимология представлена у Траутмана (BSW 360; Apr. Sprd. 462), который, основываясь на данных Бецценбергера (KZ 41, 89), исходит из др.-прусск. wins "воздух", winna "наружу", winnen вин. п. ед. ч. "погода", аналогично лтш. a^rā "вон, наружу", лит. óras "воздух, погода". В таком случае было бы трудно объяснить русск. диал. сво́ну "снаружи", вост. (Даль). Прочие попытки этимологии менее убедительны, напр. Мейе, MSL 8, 236; 14, 364; IFAnz. 21, 85; Et. 154: из *udno-, ср. др.-инд. ud-, греч. ὕστερος параллельно *ūt, *ūd, ср. д.-в.-н. u^ʒ "из", u^ʒana "снаружи, вне", ст.-слав. вы-, в то время как др.-инд. vinā содержит vi-; также см. Младенов, 90; Голуб 326. Недостоверно сравнение Прельвица (40) с греч. ἄνευ "вдали, без, кроме", др.-инд. anō "не", гот. inu "без", д.-в.-н. āno, нов.-в.-н. ohne "без".


Ha, no dobra, nawet jeśli masz rację w tym, że przedrostek wy- jest jakoś tam odlegle związany z won/wen etymologicznie (a jest to 1 z hipotez), to na poziomie PIE, a nie prasł. ani tym bardziej polskiego, więc wynocha nie jest derywatem od wen takim jak radocha od radość. Raczej przypadkowa zbieżność użycia prefiksu wy- na czasowniku wynoś się w języku polskim...

Cytat:

A czasem nie spotkałeś tego tu ?

tyle, że tam chodziło o wz-...


Nie, na pewno nie, to był jakiś pdf, nie wiem czy nie na google books.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Silmethúlë




Dołączył: 18 Paź 2005
Posty: 1767
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 28 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Droga Mleczna, Układ Słoneczny, Ziemia, Unia Europejska, Polska

PostWysłany: Czw 0:11, 09 Lip 2009    Temat postu:

Cytat:
To jest cytra?


Gęśle: [link widoczny dla zalogowanych]


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Czw 22:19, 09 Lip 2009    Temat postu:

pittmirg napisał:
przedrostek wy- jest jakoś tam odlegle związany z won/wen etymologicznie (a jest to 1 z hipotez), to na poziomie PIE, a nie prasł.


IMO: od prasł. jak najbardziej; pośrednio świadczą o tym stpol. formy typu wynidzie, wynidą itd. z wstawnym -n- Razz

Wacławie weś widły, wyżyn wilka wyn!


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Czw 22:25, 09 Lip 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka Wszystkie czasy w strefie GMT
Idź do strony Poprzedni  1, 2
Strona 2 z 2

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach

fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Regulamin