 |
Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Eldarion I
Dołączył: 28 Maj 2006
Posty: 1202
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 14 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Warszawa
|
 Wysłany: Nie 12:24, 30 Mar 2008 Temat postu: |
|
|
As you wish ;]
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
 |
|
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pittmirg
Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą
|
| Wysłany: Wto 7:16, 03 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
Tak się ostatnio zastanawiam, dlaczego w przypadku "dobro" i "zło" używa się zazwyczaj nieregularnej formy miejscownika: (o) dobru i (o) złu. Mianowicie, inne rzeczowniki rodzaju nijakiego o temacie na twardą nie-welarną spółgłoskę mają w miejscowniku końcówkę -e, natomiast przyrostek -u jest ograniczony do celownika.
M. ciało > Msc. ciele, C. ciału
M. futro > Msc. futrze, C. futru
M. siano > Msc. sianie, C. sianu
etc.
Teoretycznie, regularne formy wspomnianych dwóch rzeczowników w miejscowniku brzmiałyby dobrze i źle, zresztą są one również czasem spotykane w użyciu.
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez pittmirg dnia Wto 7:19, 03 Cze 2008, w całości zmieniany 2 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pmva
Gość
|
| Wysłany: Wto 7:51, 03 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
| pittmirg napisał: | | Tak się ostatnio zastanawiam, dlaczego w przypadku "dobro" i "zło" używa się zazwyczaj nieregularnej formy miejscownika: (o) dobru i (o) złu. |
Analogia do masculinów, które miały -u w miejscowniku, cf. pole : polu, imię : imieniu.
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice
|
| Wysłany: Wto 17:22, 03 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
A mnie od dłuższego czasu zastanawia, jaka jest (jeśli jest) w polskim zasada odnośnie końcówek dopełniacza rodzaju męskiego? Chodzi mi o kontrast -a/-u.
pies - psa
miecz - miecza
ryż - ryżu
futbol - futbolu
Może nie biorę pod uwagę wystarczającej liczby przykładów, ale do tej pory nie udała mi się żadna sensowna analiza pod względem reguł, jakie tym kierują... W rosyjskim jest ograniczona liczba rzeczowników z dopełniaczem na -u, jeśli się nie mylę, odnoszących się głównie do jedzenia... a w polskim? Kategoria policzalności, konkretności (por. "las" - "lasu" i "Las" jako imię/pseudonim - "Lasa")? Obie końcówki są jak najbardziej produktywne.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pittmirg
Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą
|
| Wysłany: Wto 18:25, 03 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
| pmva napisał: | | pittmirg napisał: | | Tak się ostatnio zastanawiam, dlaczego w przypadku "dobro" i "zło" używa się zazwyczaj nieregularnej formy miejscownika: (o) dobru i (o) złu. |
Analogia do masculinów, które miały -u w miejscowniku, cf. pole : polu, imię : imieniu. |
Pewnie tak można sobie wytłumaczyć źródło tej końcówki, ale ciekawi mnie jaka była motywacja tej "irregularyzacji". Może potrzeba odróżnienia od przysłówków "dobrze" i "źle"? Bo nieregularność tych rzeczowników poza tym nie wydaje mi się zbyt wielkim ułatwieniem/uproszczeniem.
@Kwadracik: mnie swego czasu udało się znaleźć na necie to:
| Cytat: | 3. Genitive case forms. For masculine nouns (except for the kolega type) denoting animate creatures, the genitive form is the same as the accusative. Thus Nie mam brata with the genitive shows the same form as Mam brata with the accusative. For all neuter nouns and for many masculine nouns in addition to those denoting animate beings the genitive singular ending is -a. For example: Nie mamy dużego mieszkania, Czy nie masz dobrego słownika?, Państwo nie znają Gdańska.
3.11 Among inanimate masculine nouns, some take -a in the genitive singular, others take -u. Since -a is the genitive singular ending for masculine nouns (of the 1st declension) denoting animate creatures, it is also the genitive singular ending for nouns which although inanimate have an agent suffix (cf. Eng. -er in striker, which means 'one who or that which strikes'). Common agent suffixes in Polish are -nik- as in prawnik (lawyer), -erz- as in żołnierz (soldier), and -ak as in (Pole), so słownik (dictionary), talerz (plate), and plecak (backpack) all; take the genitive singular ending -a. Nouns denoting tools and instruments likewise take -a: ołówek > ołówka (pencil), nóż > noża (knife), as do nouns for the smaller, tool-like parts of the body like język > języka (tongue, language) and palec > palca (finger) and in general objects that are small on a human scale.
3.12 On the other hand, -u is the gen. sg. ending for masculine nouns denoting amorphous things--materials, masses, activities, and abstractions--and things which are large on a human scale. For example: cukier > cukru (sugar), lud > ludu (the people), czas > czasu (time), uniwersytet > uniwersytetu (university), koncert > koncertu (concert), dom > domu (house). In addition, -u is the genitive singular ending for names of most foreign cities (Londyn > Londynu, Nowy Jork > Nowego Jorku), while -a occurs with names of most Polish cities (Kraków > Krakowa, Wrocław > Wrocławia).
This is one of the more complex areas of Polish grammar. A few general rules can be stated, but it is often a matter of simply learning the genitive singular form of inanimate masculine nouns. |
Wiele opracowań niestety po prostu stwierdza, że koncówki dopełniacza nieżywotnich męskich w l.poj. są nieregularne, nie podając żadnych częstych tendencji.
Efekt moich niegdysiejszych rozważań:
| Cytat: |
Here are some trends concerning which inanimate nouns take the suffix -a:
- some nouns ending in the diminutive suffix -ek, e.g. ołówek (but zamek 'castle' > Gen. zamku)
- some nouns with terminations such as -ec, -yk/ik, -nik, -ak, -er, -eń (not all!)
- some everyday tools and devices like nóż 'knife', kosz 'basket', talerz 'plate', fotel 'armchair'.
- numerous placenames, especially in Poland: Gdańsk > Gen. Gdańska
- names of months
- nouns which can be either animate or inanimate
On the other hand, names of substances, institutions, days of the week tend to receive the suffix -u. |
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pittmirg
Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą
|
| Wysłany: Pon 8:13, 09 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
Może trochę głupie pytanie... e tam... Jaka jest etymologia wyrazów "błękit" i "pielęgnacja"?
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pmva
Gość
|
| Wysłany: Pon 17:48, 09 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
| pittmirg napisał: | | Może trochę głupie pytanie... e tam... Jaka jest etymologia wyrazów "błękit" i "pielęgnacja"? |
Nie ma w tym pytaniu nic głupiego. Błękit pochodzi od śrwniem. blanc-heit, blanc-hit 'biała, stalowo-błyszcząca farba' zapewne za pośrednictwem czeskim. Słowo pielęgnacja łączone jest z niem. pflegen 'pielęgnować, opiekować się', zapożyczonym bm. jako **plegować, które po różnych przejściach dało pielęgnować.
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pittmirg
Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą
|
| Wysłany: Śro 17:42, 11 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
Wie ktoś jaka jest wzajemna relacja polskiego można i rosyjskiego можно? Interesuje mnie, czemu polska forma kończy się na -a: nie jest to aby jakie fonetyczne zapożyczenie z ros. [ˈmoʐnɐ]?
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Toivo
Dołączył: 25 Mar 2008
Posty: 1049
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 12 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Wrocław
|
| Wysłany: Śro 19:26, 11 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
A pa russki nie jest przypadkiem возможно?
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pmva
Gość
|
| Wysłany: Śro 21:50, 11 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
| pittmirg napisał: | | Wie ktoś jaka jest wzajemna relacja polskiego można i rosyjskiego можно? Interesuje mnie, czemu polska forma kończy się na -a: nie jest to aby jakie fonetyczne zapożyczenie z ros. [ˈmoʐnɐ]? |
Nie ma to nic wspólnego z rosyjskim, szczególnie, że to wyraz bardzo stary, a pochodzi od możny ~ możen, co kiedyś znaczyło także 'możliwy', z wyrażenia jest rzecz można 'jest możliwe', por. (z Dworzanina polskiego):
[...] nie jest rzecz można, aby kto na świecie tak doskonały naleść sie mógł. -- 'możliwa'
[...] chciwość napełnienia żądzy cielesnych [...] bywa czasem tak można, iż człowieczy rozum wyszpoci. -- 'potężna'
Zgaduję, że ros. можно to inna forma tego samego przymiotnika.
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pittmirg
Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą
|
| Wysłany: Czw 7:58, 12 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
Wg mojego słownika возможно to "być może" albo "w miarę możliwości" a можно to "można, wolno".
Ciekawe jest to, że prasłowiański musiał mieć generalnie dużo mniej czasowników modalnych niż obecne języki słowiańskie. Np. musieć (i podobne wyrazy w zachodniosłowiańskich) to zapożyczenie z jakiejś formy niemieckiego. IIRC łużyckie mają też dyrbjeć z niem. dürfen. Wiele jest lokalnych neosemantyzmów typu polskie powinien, rosyjskie должен.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pittmirg
Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą
|
Wysłany: Czw 10:19, 12 Cze 2008
PRZENIESIONY
Czw 13:38, 12 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
Może[link widoczny dla zalogowanych] mogłoby cię zainteresować... Swoją drogą, niegdyś rozglądałem się za jakimś porządnym i zrozumiałym źródłem dot. rozwoju iloczasu w językach zachodniosłowiańskich (i.e. jakie były zasady wzdłużenia samogłoski). AFAIK miało to coś wspólnego z zanikiem jerów i jego interferencją z psychicznym prasłowiańskim systemem akcentu.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Toivo
Dołączył: 25 Mar 2008
Posty: 1049
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 12 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Wrocław
|
Wysłany: Śro 19:39, 11 Cze 2008
PRZENIESIONY
Czw 13:39, 12 Cze 2008 Temat postu: Materiały dot. staropolskiego |
|
|
Nie znacie może jakichś stron z materiałami dotyczącymi dawnego języka polskiego? Chodzi mi dokładniej o ten okres, w którym obowiązywał iloczas. Przydałby mi się bardzo słownik.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Eldarion I
Dołączył: 28 Maj 2006
Posty: 1202
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 14 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Warszawa
|
| Wysłany: Czw 13:39, 12 Cze 2008 Temat postu: |
|
|
Kurna, przeniosło mi posty w złej kolejności 
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
|
fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
|
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Galerie
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
