Forum Conlanger Strona Główna Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   GalerieGalerie   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Pytania o etymologię w polskim
Idź do strony Poprzedni  1, 2, 3, ... 42, 43, 44  Następny
 
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pon 10:49, 07 Wrz 2009    Temat postu:

Artaxes napisał:

Diena to dzień, a Diewas to Bóg Razz .
Mam dobry słownik litewsko-polski :wink: .


To się cieszę, że masz dobry słownik. Ani mi na myśl nie przyszło powątpiewać w związek "diena z "diewas" (rzecz pewnikiem wymaga głębszego zbadania).
Chodziło mi raczej o zestawienie lit. diena z postacią ps. dьnь.
Pozdrawiam. Smile


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pon 17:14, 07 Wrz 2009, w całości zmieniany 6 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Leto Atryda




Dołączył: 28 Sie 2007
Posty: 1597
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 13 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Arrakis

PostWysłany: Pon 11:16, 07 Wrz 2009    Temat postu:

bandziol20 napisał:
Czy "szczypać" też od tego ? A "wątpić" ?


Szczypać - wywodzi się od pie. *skeip 'ciąć oddzielać'

Wątpić - według Brucknera pochodzi od rdzenia *(s)tip z przedrostkiem wą-. Od tego samego rdzenia wywodzi się też ponoć nasz do-w-cip i ukraińskie do-tepa 'pojęcie'.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pon 12:12, 07 Wrz 2009    Temat postu:

Leto Atryda napisał:

Szczypać - wywodzi się od pie. *skeip 'ciąć oddzielać'


IMO : to samo co 'skubać' Wink


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Czw 12:50, 10 Wrz 2009    Temat postu:

Co się tyczy wyrazu "dzień" (dьnь) :
Otóż uważam, iż w rdzeniu swym wyraz ten z początku pozostawał twardy, później dopiero miękkość od końcówki z jeru przybrał, a poznać to jeszcze idzie po G. pl. :
- w staroruskim : дён (ob. ros. дней od день)
- w gw. słoweńskim dân (ob. słe. dní a. dnévov od dán).

Przypomina to sytuację polskiego przyjaciel (N. sg) - przyjaciół (G. pl.) Razz


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Leto Atryda




Dołączył: 28 Sie 2007
Posty: 1597
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 13 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Arrakis

PostWysłany: Czw 12:55, 10 Wrz 2009    Temat postu:

bandziol20 napisał:
Co się tyczy wyrazu "dzień" (dьnь) :
Otóż uważam, iż w rdzeniu swym wyraz ten z początku pozostawał twardy, później dopiero miękkość od końcówki z jeru przybrał


W prasłowiańskim istniało prawo sylab otwartych - żadna sylaba nie mogła kończyć się spółgłoską. Większość wyrazów odziedziczonych z pie. kończyła się na samogłoskę bo odrzuceniu -s lub -m w mianowniku. Niektóre jednak kończyły się na spółgłoskę + s (np. *dins). By uniknąć tego, nasi przodkowie dodali na końcu formy mianownika jer. W innych przypadkach nie było to potrzebne.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Czw 16:30, 10 Wrz 2009    Temat postu:

Leto Atryda napisał:
dodali na końcu formy mianownika jer.


Skąd wiadomo, że był to jer miękki ? (w lit. mamy diena) Wink

Cytat:
W innych przypadkach nie było to potrzebne.


Jakie przypadki masz na myśli ?


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Czw 16:31, 10 Wrz 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Pon 10:50, 14 Wrz 2009    Temat postu:

Ktoś wie, skąd się wziął wyraz gira?

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pon 12:50, 14 Wrz 2009    Temat postu:

gira - tż giera, pogardliwie : 'wielka, niezgrabna noga' zwierzęca lub ludzka, być może rozszerzona od jakiejś swej grubszej części;
ros. гиря, z dawn. гыря - 1. dawn. twarz, pysk, gęba 2. spory odważnik, ciężarek (stąd гиревик - ciężarowiec, sztangista)
słc. hýra - guz
Wszystko imo od 'narośli, wypukłości', por. też gierek - gw. roślina polna, gir - śl. 'chwast'; być może z tego co i 'góra' ?

W stpol. też giża (giza, giżela, giczel) 'kość goleniowa', gw. 'część nogi zwierzęcej pod kolanem', z kolei w stcz. hýžé - kość biodrowa a. udo, czyli by jakaś starosłowiańska *gyża (por. chorw. guza - pośladki, ros. гузок / гузка - kuperek, pol. guz) Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pon 15:01, 14 Wrz 2009, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Wto 9:16, 15 Wrz 2009    Temat postu:

bandziol20 napisał:
gira - tż giera, pogardliwie : 'wielka, niezgrabna noga' zwierzęca lub ludzka, być może rozszerzona od jakiejś swej grubszej części;
ros. гиря, z dawn. гыря - 1. dawn. twarz, pysk, gęba 2. spory odważnik, ciężarek (stąd гиревик - ciężarowiec, sztangista)
słc. hýra - guz
Wszystko imo od 'narośli, wypukłości', por. też gierek - gw. roślina polna, gir - śl. 'chwast'; być może z tego co i 'góra' ?


Ok, dzãka. (Już wydawało mi się, że to pewnie jakiś germanizm, bo moja babcia ze śląskiego często używa.)

A propos guza, jest to zdaje się jeszcze jeden wyraz, wykazujący w słowiańskich mieszane refleksy PS. *u i *ǫ. Bułgarski ma гъз "dupa" (por. ръка), a w słoweńskim wg Olesia Brücknera jest zaświadczone zarówno goza, jak i guza z podobnym znaczeniem, jak w bg.
Jakby polski to zapożyczył z czes./słowac./ukr./biał., powinno być chyba *huz?


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Wto 20:43, 15 Wrz 2009    Temat postu:

Czyli wniosek : polski tego nie zapożyczył;
stpol. guzek - 'rodzaj ozdoby w kształcie guza', guzik - 'rodzaj zapięcia lub ozdoby w kształcie guza'.
Słownik słoweński podaje : gúza - ž (zastar.) zadnjica Razz
W ros. гуз, w ukr. гузiр (узир'), w brus. гузыр - dolna część snopu; podobnie :
brus. гузяк - ts.: Гузяки ў снапах сырыя.
ukr. гузка - kuper, tępy (szerszy) koniec jaja, wrzeciona ogórka, nagniotek, brodawka, obrzęk;
Ogólnie na : tyłek, pośladek, garb, dolną a. tylną część czegoś, podstawę Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Śro 0:14, 16 Wrz 2009, w całości zmieniany 4 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Czw 9:38, 17 Wrz 2009    Temat postu:

skąd pochodzi wyraz "dostatek" ?

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Leto Atryda




Dołączył: 28 Sie 2007
Posty: 1597
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 13 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Arrakis

PostWysłany: Pon 14:42, 21 Wrz 2009    Temat postu:

Skąd się wzięła polska nazwa kukurydzy? Na pewno jest zapożyczeniem, ale skąd ?

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Vilén
Gość






PostWysłany: Pon 14:55, 21 Wrz 2009    Temat postu:

Leto Atryda napisał:
Na pewno jest zapożyczeniem, ale skąd ?

Z rosyjskiego кукуруза. A dalej etymologia tegoż w rosyjskim:

[link widoczny dla zalogowanych]
Powrót do góry
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pon 15:16, 21 Wrz 2009    Temat postu:

Leto Atryda napisał:
Na pewno jest zapożyczeniem, ale skąd ?


Z węgierskiego kukorica, a dalej z rumuńskiego cucuruz. Razz

[link widoczny dla zalogowanych]


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pon 16:59, 21 Wrz 2009, w całości zmieniany 3 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Dynozaur
Gniewny preskryptywista



Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2119
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 25 razy
Ostrzeżeń: 1/5

PostWysłany: Pon 15:59, 21 Wrz 2009    Temat postu:

Oczywiście forma "kukurydza" w języku polskim jest udziwniona, nieregularna.

Jeszcze z Mickiewicza (czy kogoś takiego) pamiętam "kukuruzę".


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Dynozaur dnia Pon 16:00, 21 Wrz 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka Wszystkie czasy w strefie GMT
Idź do strony Poprzedni  1, 2, 3, ... 42, 43, 44  Następny
Strona 2 z 44

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach

fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Regulamin