Forum Conlanger Strona Główna Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   GalerieGalerie   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Skąd wymiana /t_s\/~/t_s/, /d_z\/~/d_z/ w imiesłowach?

 
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Sob 17:29, 14 Mar 2009    Temat postu: Skąd wymiana /t_s\/~/t_s/, /d_z\/~/d_z/ w imiesłowach?

Jeśli chodzi o czasowniki XI koniugacji o temacie na -t lub -d, występuje w imiesłowach biernych wymiana /t͡ɕ/ (w większości form) na /t͡s/ (w formie męskoosobowej) i /d͡ʑ/ na /d͡z/ analogicznie. Ktoś ma pojęcie, skąd to się wzięło?

zawieść
> zawiedziony, zawiedzeni
spleść > spleciony, spleceni
gnieść > gnieciony, gnieceni

(por. czasownik niereg. jeść > jedzony, jedzeni; grupa VI rodzić, przechodzić, opłacić > rodzony, rodzeni, przechodzony, przechodzeni, opłacony, opłaceni)

Czy mogło dojść do zapożyczenia końcówki z np. gr. VI.?


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Śro 10:54, 18 Mar 2009    Temat postu: Re: Skąd wymiana /t_s\/~/t_s/, /d_z\/~/d_z/ w imiesłowach?

no dość ciekawe zjawisko ; wydaje się że dotyczy czasowników typu Vsti (okraść, mieść, gnieść, prząść) i paru innych typu siedzieć, powiedzieć, ale także lecieć, chcieć, Wink
zjawisko dostrzegalne nie tylko w M. lmn. męskoosobowych imiesłowów, ale i pochodnych rzeczowników odczasownikowych ( powiedzenie, okradzenie); jeszcze w XIX wieku było to regularne :
pleciony - plecieni, plecienie;
lecieć - lecieni, lecienie
Klemensiewicz określa to jako przykład rozpodobnienia (przez odmiękczenie średniojęzykowych ć, dź przed średniojęzykowym ń);
z kolei XIX-wieczna gramtyka coś baje o różnicy między kładziony (z kład-e-ny) a kładzenie (kład-je-nie)

pittmirg napisał:

Czy mogło dojść do zapożyczenia końcówki z np. gr. VI.?

MZ mogło.


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Śro 10:54, 18 Mar 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Pon 21:16, 23 Mar 2009    Temat postu: Re: Skąd wymiana /t_s\/~/t_s/, /d_z\/~/d_z/ w imiesłowach?

Cytat:

okradzenie); jeszcze w XIX wieku było to regularne :
pleciony - plecieni, plecienie;
lecieć - lecieni, lecienie


Ciekawe. Prawdę mówiąc, dziś wciąż sytuacja jest daleka od stabilizacji - z łatwością można wygooglować wszystkie formy: "zawiedzony, zawiedziony, zawiedzieni, zawiedzeni", ale w standardzie ta cała alternacja występuje.

A mówiono też "widzienie"?

Cytat:

z kolei XIX-wieczna gramtyka coś baje o różnicy między kładziony (z kład-e-ny) a kładzenie (kład-je-nie)


No, niby formy z /d_z/ są ta' jakby z prasł. *dj, a te z /d_z\/ z prasł. *d przed przednią samogłoską, ale jakoś nie wydaje mi się, żeby inne słowiańskie łącznie z SCS-em miały takie wymiany, jak ta opisana przeze mnie. Raczej to jest efekt późniejszych przegrupowań.


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez pittmirg dnia Pon 22:45, 23 Mar 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Wto 9:49, 24 Mar 2009    Temat postu: Re: Skąd wymiana /t_s\/~/t_s/, /d_z\/~/d_z/ w imiesłowach?

pittmirg napisał:

A mówiono też "widzienie"?

A i owszem; tak jest rekonstruowane w Kazaniach Świętokrzyskich :
Cytat:
Rozmajite widzienie ( uidene) nałazimy w świętem pisani Boga wszemogącego.


8 zwrotka Bogurodzicy :
[link widoczny dla zalogowanych]


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Wto 13:26, 24 Mar 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Wto 13:50, 24 Mar 2009    Temat postu:

Kwestia jest jednak, kiedy to przejście zaszło w polszczyźnie dokładnie ? Np. jak pisał Mickiewicz ? ( choć to też nie jest rozstrzygające). Czyli problem można rozbić na 2 :
1. kiedy zaczęto mówić "widzenie" ?
2. kiedy przestano mówić "widzienie" ?
+ zróżnicowanie geograficzne

A tak poza tym pytanie formalne:
jak się mówi widzeni czy widziani ? odzieni czy odziani ?

EDIT : niedawno zauważyłem ciekawą różnicę w językach naszych południowych sąsiadów :

zaplatený (sk) - zaplacený (cz)


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Śro 7:12, 08 Kwi 2009, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Śro 12:33, 10 Cze 2009    Temat postu:

Cytat:

zaplatený (sk) - zaplacený (cz)


Mam kilka pytań :

1. do żółtodziobów : czym się te formy różnią ?
2. do fonologów : czym się te formy różnią ?

3. do specjalistów : jaka była postać w scs. ?


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka Wszystkie czasy w strefie GMT
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach

fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Regulamin