 |
Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5
|
 Wysłany: Pon 14:10, 10 Sie 2009 Temat postu: trasa W - M |
|
|
Inspiracją do założenia tego wątku było pytanie rzucone przez pittmirga. A mianowicie :
| pittmirg napisał: |
Mógłby ktoś pokrótce objaśnić, jak się wykształciło polskie słowo lampart, jako że w prawie wszystkich innych językach europejskich brzmi to "leopard" czy coś zbliżonego? |
Silmethúlë podał, że to istotnie z śr.-w.-niem. le(w)part ... i być może to całkowita prawda, ale nie wyjaśnia samego przejścia w > m.
Otóż : moim zdaniem to przejście w > m nastąpiło dopiero w języku polskim.
Aby wesprzeć tę hipotezę potrzebuję jednak jakichś innych przykładów. Może ktoś je ma ? A może spotkał się z tym zjawiskiem w innych językach ?
BTW : np. Wilanów wcześniej nosił nazwę Milanów.
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pon 14:43, 10 Sie 2009, w całości zmieniany 1 raz
|
|
| Powrót do góry |
|
 |
|
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pmva
Gość
|
| Wysłany: Pon 16:56, 10 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
Moim zdaniem jest to zmiana nieregularna typowa dla zapożyczania wyrazu "trudnowymawialnego" lub oznaczającego coś egzotycznego. Do głowy przychodzi mi od razu Livland > Inflanty.
Ostatnio zmieniony przez pmva dnia Pon 16:57, 10 Sie 2009, w całości zmieniany 2 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice
|
| Wysłany: Pon 17:22, 10 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
| Cytat: | | BTW : np. Wilanów wcześniej nosił nazwę Milanów. |
Może literę jacy Wandale przekręcili "m" do góry nogami? Np. koło mnie jest rzeka, która do tej pory nazywała się "Rawka", ale obecnie nazwa ta została skreślona i zastąpiona nazwą "Wisła".
Zmiany w rodzaju [ʋ] ~ [m] zdarzają się w przypadku lenicji w niektórych celtyckich, jeśli się nie mylę, ale to część regularnego procesu, a nie sandhi, albo zmiana "ot tak".
Hipoteza mocno alternatywna: mogło być wywalenie samogłoski ("lapart") a potem wrzucenie nosówki. Proces dość normalny, vide: moje "ceme(n)tarium" 
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez Kwadracik dnia Pon 17:23, 10 Sie 2009, w całości zmieniany 1 raz
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5
|
| Wysłany: Pon 17:25, 10 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
| pmva napisał: |
Do głowy przychodzi mi od razu Livland > Inflanty. |
No wiesz, pmva, język to taki grymaśnik, że nigdy nie wiesz, czego mu się zachce, np. mimo przemienił swego czasu w imo, a Liflanty w Iflanty, a potem w Inflanty.
Co dalej? Szwedowie was przez morze sięgają,
A Iflanty wam prawie z garści wydzierają.
(J. Kochanowski. Satyr Albo Dziki Mąż. Przedmowa)
| Cytat: |
Proces dość normalny, vide: moje "ceme(n)tarium" |
O czym tym mówisz ? 
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pon 17:32, 10 Sie 2009, w całości zmieniany 2 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Vilén
Gość
|
| Wysłany: Pon 17:29, 10 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
| Kwadracik napisał: | | Hipoteza mocno alternatywna: mogło być wywalenie samogłoski ("lapart") a potem wrzucenie nosówki. Proces dość normalny, vide: moje "ceme(n)tarium" ;) |
To pewnie przez tą panującą w polskim harmonię nosową ;P ;P ;P.
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice
|
| Wysłany: Pon 17:40, 10 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
| Cytat: | | To pewnie przez tą panującą w polskim harmonię nosową ;P ;P ;P. |
...eeee, czy ja kiedyś coś takiego twierdziłem? To akurat byłoby całkiem bez związku, raczej wzdłużenie zastępcze
| Cytat: | | O czym tym mówisz ? |
O wtrąceniach nosówek przed zwartymi.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Vilén
Gość
|
| Wysłany: Pon 17:44, 10 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
| Kwadracik napisał: | | ...eeee, czy ja kiedyś coś takiego twierdziłem? |
Ale za to u was bij^W^W^Wtwierdziłeś, że forma włanczać to przez harmonię samogłoskową ;P.
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5
|
| Wysłany: Wto 14:18, 11 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
Miasto Lubartów nazywało się dawniej Lewartów.
Nazwa od herbu Firlejów - Lewart.
Opis herbu : w polu czerwonym lub błękitnym - lampart wspięty ukoronowany. U szczytu pół takiegoż lamparta.
Nietypową postać tego zwierzęcia mają także Czesi : levhart (obok leopard)
Poszło to zapewne drogą : leopard -> levpart -> levart (!) -> levhart
Postać "lewpart" występuje u Bartosza Paprockiego w Kole Rycerskim (1557), a dokładnie w kapitule LXXXVII :
| Cytat: |
Nie mamy się nigdy o cudzą krzywdę wadzić
ani też nieprzyjaźni mnożyć między ludźmi
PRZYKŁAD O LEWPARCIE I O JEDNOROŻCU,
KTÓRZY WALCZYLI Z SMOKIEM
Lewpart walczył na smoka, nie mógł mu sam zdołać
Począł sobie na ratunk jednorożca wołać
Mówiąc : "Iżeś jest zacny by na każdą stronę
I to wiesz, jako panu trzeba dać obronę.
5 Proszę cię tak mężnego, obroń mię smokowi,
Tak ludzi jako zwierząt nieprzyjacielowi."
Jednorożec, to słysząc, iż go wychwalają,
Męstwo , cnotę, bywałość, wszystko wspominają,
Rzekł : "Prawdę, bracie, mówisz, żem ja świadom wojny,
10 A przeto się nic nie bój, będziesz wnet spokojny
Bo skoro smok rozdziewi swoj psiniec łakomy
W ten czas odemnie rogiem będzie przebodziony"
Przyszli oba do smoka, lewpart opowiedział
Wojnę smokowi, mówiąc, żeby pewnie wiedział :
15 "Już wiedz, żeć tu gardło dać". Ale smok okrutny
namniej na one groźby jego nie był smutny.
Rozdarł zaraz paszczękę, ogień zaraźliwy
puścił, a jednorożec zaraz on gniewliwy
Chciał go rogiem uderzyć; zaraził się smrodem,
20 Upadł zaraz na ziemie z onym tęgim rogiem
Jął narzekać na onę swoję mowę butną,
a zostawił na przykład tę przypowieść smutną:
Qui pro alio vult pugnare, se incipit trucidare.
Wiedz, iż jest rzecz szkaradna wychwalać sie z czego,
gdyż nie wiesz, trafisz-li w to, dokażesz-li tego.
|
Charakterystyczne, że lewpart występuje tu wraz ze smokiem i jednorożcem. To świadczy chyba był uważany za zwierzę fantastyczne jak np. gryf.
EDIT : w średniowieczu uważano panterę (lamparta, leoparda) za zwierzę przyjazne wszystkim zwierzętom z wyjątkiem smoka, przyciągające je swą szczególnie miłą wonią.
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Sob 6:42, 15 Sie 2009, w całości zmieniany 1 raz
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Eldarion I
Dołączył: 28 Maj 2006
Posty: 1202
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 14 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Warszawa
|
| Wysłany: Wto 14:30, 11 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
A tam, w Silmarillionie z wilkołakiem walczył pies, co prawda gadający, ale chyba Tolkien nie musiał uważacć psa za zwierzę fantastyczne, by umieścić go w tej książce Aczkolwiek, szczerze mówiąc, patrząc na rok, z którego to pochodzi (1557) nie zdziwiłbymsię, gdyby lwia (nomen omen ) część mieszkańców ówczesnej polski uważała lamparta za zwierzę mityczne
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
pmva
Gość
|
| Wysłany: Wto 14:45, 11 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
| Eldarion I napisał: | | A tam, w Silmarillionie z wilkołakiem walczył pies, co prawda gadający, ale chyba Tolkien nie musiał uważacć psa za zwierzę fantastyczne, by umieścić go w tej książce :P Aczkolwiek, szczerze mówiąc, patrząc na rok, z którego to pochodzi (1557) nie zdziwiłbymsię, gdyby lwia (nomen omen :P) część mieszkańców ówczesnej polski uważała lamparta za zwierzę mityczne :P |
Husarze-towarzysze nosili skóry lamparcie lubo tygrysie. Pytanie, od jak dawna tak było.
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5
|
| Wysłany: Wto 15:17, 11 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
| Eldarion I napisał: | | patrząc na rok, z którego to pochodzi (1557) |
Ks. Benedykt w Nowych Atenach (I wyd. 1745-46 r.) podaje masę różnych krzyżówek zwierząt.
Leopard występuje tam jako : Leopardus, Lworyś, z Lwa i Rysia
oraz przykładowo takie :
Allopecopithicum, Lisomałpa, z Lisa i Małpy
Camelopardus , toiest Wielbłądo-Ryś, z Wielbłąda i Rysia
Zagadka : co to za zwierzęta ?
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Wto 15:17, 11 Sie 2009, w całości zmieniany 1 raz
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Vilén
Gość
|
| Wysłany: Wto 15:23, 11 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
| bandziol20 napisał: | | Zagadka : co to za zwierzęta ? |
Fantastyczne.
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice
|
| Wysłany: Wto 15:35, 11 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
Czy ktoś wie, czy [link widoczny dla zalogowanych] miałoby jakiś swój polski odpowiednik? Osobiście wątpię. Chodzi mi o bestię nazywaną m.in. leucrota, leucrocuta, leucrocotta, or leocrocotta - co też pochodzi od łacińskiego leo - może jakieś staropolskie tłumaczenia Pliniusza?
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Vilén
Gość
|
| Wysłany: Wto 15:39, 11 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
| Kwadracik napisał: | | Czy ktoś wie, czy [link widoczny dla zalogowanych] miałoby jakiś swój polski odpowiednik? |
Leukrokota?
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Leto Atryda
Dołączył: 28 Sie 2007
Posty: 1597
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 13 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Arrakis
|
| Wysłany: Wto 16:32, 11 Sie 2009 Temat postu: |
|
|
Wilkolew. (to tylko moja propozycja)
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez Leto Atryda dnia Wto 16:32, 11 Sie 2009, w całości zmieniany 1 raz
|
|
| Powrót do góry |
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
|
fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
|
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Galerie
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
