|
Conlanger Polskie Forum Językotwórców
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy Ostrzeżeń: 0/5
|
Wysłany: Czw 17:18, 24 Lip 2008 Temat postu: z + B. |
|
|
Wszystkim wiadomo, że przyimek z :
a) łączy się z dopełniaczem:
wyjść z domu, zsiąść z konia, zrywać owoce z drzewa itd.
b) łączy z narzędnikiem (towarzyszący, comitativus) :
chłopak z ojcem, deska z sękami, praca z zapałem, poruszać się z wysiłkiem ( a może to już przysłówek, hę ? milusińscy gramatycy :wink: )
Nie łatwo w pierwszej chwili jednak zdać sobie sprawę, że łączy się także
z biernikiem; dzieje się tak w użyciach przysłówkowych (liczebnikowych ?), tzn. kiedy znaczy coś jakby "prawie, około, niemal" :
wypił może z kufel piwa, z godzinę musisz tu poczekać, dajcie z kilogram jabłek, przywiózł coś z furę siana, las ciągnął się z kilometr, pożycz mi choć ze złotówkę ( a może od razu z dychę ? )
trochę nietypowe. co ? ciekawe jakie są jeszcze inne rzadkie konstrukcje przyimek + przypadek
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Czw 19:57, 24 Lip 2008, w całości zmieniany 2 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
pittmirg
Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 38 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Z grodu nad Sołą
|
Wysłany: Czw 18:37, 24 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
Cytat: | Nie łatwo w pierwszej chwili jednak zdać sobie sprawę, że łączy się także
z biernikiem; dzieje się tak w użyciach przysłówkowych |
Jak i z mianownikiem (Tam jest może z pięć kobiet), celownikiem (Dałem to gdzieś z pięciu ludziom), dopełniaczem (Nie mogłem tylko zauważyć ze trzech milionów bakterii, które...), miejscownikiem (Światło się świeciło w może z piętnastu oknach.), narzędnikiem (Posługiwały się może z dziesięcioma młotkami.)
Po mojemu to funkcjonuje bardziej jak przysłówek, a nie jak przyimek. W polskim w ogóle granica między tymi dwoma grupami jest b. płynna, wiele wyrazów może działać zarówno jako przyimki jak i przysłówki (On jest tu obok. / On jest obok domu.)
Ciekawe są wyrażenia z "dużo..." i "mało..." które mogą w zdaniu występować tylko w funkcji mianownikowej albo biernikowej (jeszcze ewentualnie w miejscu dopełniacza dopełnieniowego)
Tj. Dużo ludzi tam jest. Widziałem dużo ludzi.
Myślę, że potocznie: "Nie widziałem dużo ludzi." też by uszło.
Ale nie ma sposobu, by umieścić to w funkcji np. narzędnika:
**Słońce świeciło nad dużo/dużem ludzi. - niegramatyczne
Jedynym sposobem, by to obejść, jest użycie innej konstrukcji np. z "mnóstwo" albo "dużą ilością".
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez pittmirg dnia Czw 19:24, 24 Lip 2008, w całości zmieniany 2 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy Ostrzeżeń: 0/5
|
Wysłany: Czw 18:57, 24 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
pittmirg napisał: |
Jak i z mianownikiem (Tam jest może z pięć kobiet), celownikiem (Dałem to gdzieś z pięciu ludziom), dopełniaczem (Nie mogłem tylko zauważyć ze trzech milionów bakterii, które...), miejscownikiem (Światło się świeciło w może z piętnastu oknach.), narzędnikiem (Posługiwały się może z dziesięcioma młotkami.) |
świetnie... a teraz spróbuj bez liczebników
pittmirg napisał: |
W polskim w ogóle granica między tymi dwoma grupami jest b. płynna, wiele wyrazów może działać zarówno jako przyimki jak i przysłówki (On jest tu obok. / On jest obok domu.) |
zgadza się i nawet można by o tym napisać referat. podobnie jest z naprzeciw. przysłówki jak tylko się utrwalą, powycierają w języku przechodzą albo to w przyimki albo spójniki. najśmieszniejsze że akurat "obok" jest samo w sobie dawnym wyrażeniem przyimkowym o + bok.
pittmirg napisał: |
Myślę, że potocznie: "Nie widziałem dużo ludzi." też by uszło.
|
Przypuszczam, że jak najbardziej:
Przyjechałem do "kerfura" i jak na sobotę wieczór, to nie widziałem dużo ludzi.
pittmirg napisał: |
Ale nie ma sposobu, by umieścić to w funkcji np. narzędnika:
**Słońce świeciło nad dużo/dużem ludzi. - niegramatyczne
Jedynym sposobem, by to obejść, jest użycie innej konstrukcji np. z "mnóstwo" albo "dużą ilością". |
interesująca uwaga
ciekawe czy jest "nad dużoma ludźmi", a nie bo to się myli z dużymi ludźmi
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Skierniewice
|
Wysłany: Czw 20:40, 24 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
Cytat: | trochę nietypowe. co ? ciekawe jakie są jeszcze inne rzadkie konstrukcje przyimek + przypadek |
Zaszpanuję dwoma zagadkami po moim kursie z HPSG:
1. Znajdź trzy przyimki łączące się z mianownikiem.
2. Znajdź przyimek, który w liczbie poj. łączy się z miejscownikiem, a w liczbie mnogiej z biernikiem.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy Ostrzeżeń: 0/5
|
Wysłany: Czw 20:54, 24 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
Kwadracik napisał: |
1. Znajdź trzy przyimki łączące się z mianownikiem. |
przypuszczam że mogą to być jakieś łacińskie wtręty typu : super, hiper, ekstra itd. ale nie jestem pewien.
Kwadracik napisał: |
2. Znajdź przyimek, który w liczbie poj. łączy się z miejscownikiem, a w liczbie mnogiej z biernikiem. |
To rzeczywiście warto by wiedzieć. Nie przychodzi mi nic do głowy.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Skierniewice
|
Wysłany: Czw 22:18, 24 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
Cytat: | przypuszczam że mogą to być jakieś łacińskie wtręty typu : super, hiper, ekstra itd. ale nie jestem pewien. |
Nie
(poza tym... kto tego używa jako przyimków? "ekstra" mogłoby najwyżej ujść jako determinant, ale raczej nieodmienny przymiotnik)
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez Kwadracik dnia Czw 22:19, 24 Lip 2008, w całości zmieniany 1 raz
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy Ostrzeżeń: 0/5
|
Wysłany: Czw 23:25, 24 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
to może ponad? np.:
Ponad tysiąc osób czekało na otwarcie nowego hipermarketu.
Tylko, że jeśli uznamy ponad za przyimek, to będziemy musieli uważać też za przyimek "prawie".
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pią 16:08, 25 Lip 2008, w całości zmieniany 1 raz
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Skierniewice
|
Wysłany: Czw 23:51, 24 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
Cytat: | Tylko że jak uznamy ponad za przyimek to będziemy musieli uważać też "prawie". |
Eee, a czym innym miałoby być "ponad"? Mógłbym Ci to z uznać, choć z tym, że "ponad" działa tak jak "z": Ponad dwadzieścia, ponad dwudziestu, etc.
Swoje odpowiedzi dam jutro jak nikt własnych nie wymyśli
(mógłbym dać małym druczkiem ale to by było za łatwe )
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy Ostrzeżeń: 0/5
|
Wysłany: Pią 0:03, 25 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
Kwadracik napisał: | Eee, a czym innym miałoby być "ponad"? |
Moja ulubiona odpowiedź : przysłówkiem (czyli wszystkim - nie mam małego druku). A jutro może napiszę referacik o tych krasnoludkach.
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Pią 19:40, 25 Lip 2008, w całości zmieniany 1 raz
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Skierniewice
|
Wysłany: Pią 4:09, 25 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
Cytat: | Moja ulubiona odpowiedź : przysłówkiem (czyli wszystkim - nie mam małego druku). |
Eee...?
Mieciu zjadł znienacka obiad.
Mieciu znienacka zjadł obiad.
Mieciu zjadł obiad znienacka.
Znienacka, Mieciu zjadł obiad.
Mieciu sięgnął ponad stół.
*Mieciu ponad sięgnął stół.
*Mieciu sięgnął stół ponad.
*Ponad, Mieciu sięgnął stół.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
pittmirg
Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 38 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Z grodu nad Sołą
|
Wysłany: Pią 8:37, 25 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
Kwadracik napisał: | Znajdź trzy przyimki łączące się z mianownikiem. |
Jeśli rzeczy typu "niż, jak, jako" liczyć jako przyimki, to nie ma problemu. Ale dziwne byłyby to przyimki, IMO to jest coś pośredniego między spójnikami a przyimkami (oczywiście, "jak" może też być używane jako typowy spójnik):
Wyglądasz jak obcy.
Gadał z Marcinem jak z kimś ważniejszym.
Jesteś lepszy niż on.
Zbudowałeś więcej kamiennych zamków niż podziemnych lepianek.
Cytat: | Znajdź przyimek, który w liczbie poj. łączy się z miejscownikiem, a w liczbie mnogiej z biernikiem. |
Mhm; to co się łączy z msc? na, o, w, przy, po. I coś jeszcze? Żaden z wymienionych nie wykazuje takich odchyłów.
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez pittmirg dnia Pią 8:45, 25 Lip 2008, w całości zmieniany 2 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Kwadracik
PaleoAdmin
Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 48 razy Ostrzeżeń: 0/5 Skąd: Skierniewice
|
Wysłany: Pią 19:40, 25 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
Okej:
Cytat: | Jeśli rzeczy typu "niż, jak, jako" liczyć jako przyimki, to nie ma problemu. Ale dziwne byłyby to przyimki, IMO to jest coś pośredniego między spójnikami a przyimkami (oczywiście, "jak" może też być używane jako typowy spójnik):
Wyglądasz jak obcy.
Gadał z Marcinem jak z kimś ważniejszym.
Jesteś lepszy niż on.
Zbudowałeś więcej kamiennych zamków niż podziemnych lepianek. |
O to mi chodziło Choć, fakt, zachowanie nie do końca czysto wymuszające mianownik... ale to też zależy od semantyki.
Jest jeszcze "co" w sensie regularnych odstępów czasu, które może się łączyć z mianownikiem lub biernikiem, ale raczej z niczym innym (ewentualnie dopełniaczem jeszcze).
Chodzę do supermarketu co niedziela (niedzielę / niedzieli)
Cytat: | Mhm; to co się łączy z msc? na, o, w, przy, po. I coś jeszcze? Żaden z wymienionych nie wykazuje takich odchyłów. |
Chodzi o "po" w sensie dystrybutywnym.
Dałem każdemu po jednym jabłku (*jedno jabłko)
Dałem każdemu po cztery jabłka (*czterech jabłkach)
Trudne, co?
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
BartekChom
Dołączył: 08 Kwi 2007
Posty: 1278
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 15 razy Ostrzeżeń: 0/5
|
Wysłany: Sob 11:49, 26 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
pittmirg napisał: | Cytat: | Nie łatwo w pierwszej chwili jednak zdać sobie sprawę, że łączy się także
z biernikiem; dzieje się tak w użyciach przysłówkowych |
Jak i z mianownikiem (Tam jest może z pięć kobiet), celownikiem (Dałem to gdzieś z pięciu ludziom), dopełniaczem (Nie mogłem tylko zauważyć ze trzech milionów bakterii, które...), miejscownikiem (Światło się świeciło w może z piętnastu oknach.), narzędnikiem (Posługiwały się może z dziesięcioma młotkami.)
Po mojemu to funkcjonuje bardziej jak przysłówek, a nie jak przyimek. W polskim w ogóle granica między tymi dwoma grupami jest b. płynna, wiele wyrazów może działać zarówno jako przyimki jak i przysłówki (On jest tu obok. / On jest obok domu.) |
Naprawdę nie wiem, czy to jest poprawne. Zjawisko pierwszy raz zauważyłem w słowniku polsko-rosyjskim, ale piszą tylko o bierniku. W innych przypadkach brzmi podobnie, jak "z dużem" i chyba też najlepiej czymś zastąpić:
Tam jest mniej więcej pięć kobiet.
Dałem to mniej więcej pięciu ludziom.
Nie mogłem tylko zauważyć mniej więcej trzech milionów bakterii, które...
I nie wiem, czy w miejsce mianownika nie używa się z + B.
Tam jest ze czterech panów.
Ale: Tam jest czterech panów albo Tam są czterej panowie.
Tam jest z kopę jaj.
Kwadracik napisał: | Cytat: | Jeśli rzeczy typu "niż, jak, jako" liczyć jako przyimki, to nie ma problemu. Ale dziwne byłyby to przyimki, IMO to jest coś pośredniego między spójnikami a przyimkami (oczywiście, "jak" może też być używane jako typowy spójnik):
Wyglądasz jak obcy.
Gadał z Marcinem jak z kimś ważniejszym.
Jesteś lepszy niż on.
Zbudowałeś więcej kamiennych zamków niż podziemnych lepianek. |
O to mi chodziło Choć, fakt, zachowanie nie do końca czysto wymuszające mianownik... ale to też zależy od semantyki. |
A ja trzymam się wersji, że "jak" i "niż" to spójniki, które łączą się ze skrajnie eliptycznymi zdaniami.
Wyglądasz tak, jak wygląda obcy.
Gadał z Marcinem tak jak gadałby z kimś ważniejszym.
Jesteś lepszy niż jest on.
Zbudowałeś kamiennych zamków więcej niż zbudowałeś podziemnych lepianek.
Trochę naciągane, ale działa.
Laurka mojego syna podoba mi się bardziej niż twojego.
Laurka mojego syna podoba mi się bardziej, niż podoba mi się laurka twojego syna.
A tu z całego zdania zostaje przydawka.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy Ostrzeżeń: 0/5
|
Wysłany: Sob 14:39, 26 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
Kwadracik napisał: |
Chodzi o "po" w sensie dystrybutywnym.
Dałem każdemu po jednym jabłku (*jedno jabłko)
Dałem każdemu po cztery jabłka (*czterech jabłkach)
Trudne, co? Wink
|
ciekawe spostrzeżenie... bdb przykład - właśnie o takie coś mi chodziło.
pittmirg napisał: |
Jeśli rzeczy typu "niż, jak, jako" liczyć jako przyimki, to nie ma problemu. Ale dziwne byłyby to przyimki, IMO to jest coś pośredniego między spójnikami a przyimkami (oczywiście, "jak" może też być używane jako typowy spójnik):
Wyglądasz jak obcy.
Gadał z Marcinem jak z kimś ważniejszym.
Jesteś lepszy niż on.
Zbudowałeś więcej kamiennych zamków niż podziemnych lepianek.
|
BartekChom napisał: |
A ja trzymam się wersji, że "jak" i "niż" to spójniki, które łączą się ze skrajnie eliptycznymi zdaniami.
|
z takim stanowiskiem o wiele łatwiej przyszłoby mi się zgodzić, ponieważ ...
...przypomina mi się górnołużyckie słówko "hač"
Otóż hač może być użyte :
1. w znaczeniu "jak, niż" np.
njeje hinašeho puća, hač... - nie ma innego wyjścia jak ...
hač nanajdokładnišo - (daw.) jak najdokładniej
tak bórze hač (tż kaž) móžno - tak szybko jak można (as soon as possible), jak najszybciej
tak daloko hač je nuzne - tak długo jak potrzeba
tak daloko hač wóčko dosaha - jak okiem sięgnąć; tak daleko jak wzrok sięga
wjace hač trjeba - więcej niż trzeba
Uwaga !!!
W porównaniach dwóch osób (rzeczy, zjawisk) - jeśli coś jest takie samo ( a. podobne) jak coś innego, używa się - kaž (a nie hač)
Np.:
Pětr je starši hač Hanka. Piotr jest starszy niż Hanka.
ale:
Pětr je tak stari kaž Hanka. Piotr jest tak stary jak Hanka.
2. w znaczeniu "aż"
Hladaše jim do wočow, hłuboko, hač do duše - Patrzył im do oczu, głęboko, do głębi duszy.
hač do kolen hłuboki / sahacy - głęboki / sięgający aż do kolan a. po same kolana
hač do wčerawšeho (do dźensnišeho) a. do wčerawša - aż do wczoraj ( do dziś)
wot spočatka hač do kónca (a. na kónc) - od początku aż do końca
hač do switanja (popołdnja, nocy, wječora) - aż do świtu
wot (zažneho) ranja hač do (slepeho) wječora - od świtu aż do zmierzchu
hač na dno a. do dna – na samo dno (aż do dna)
wot horjeka hač dele - z góry na sam dół
hač do jednotliwosćow (tż do drobnosćow a. do nadrobnosćow) - aż do najdrobniejszych szczegółów
3. w znaczeniu "czy" (w użyciu względnym)
Praj mi, hač tam něšto widźiš. Powiedz mi, czy coś tam widzisz.
4. w innych konstrukcjach (często idiomach) :
hač na dalše - ponadto, co więcej
prjedy hač - zanim, nim
hač do + (G.) - (znacz. czasu) aż do...
hač do nětka - aż do teraz
hač na kosće zmoknyć - przemoknąć do suchej nitki
hač do duše nutř - do szpiku kości
hač dotal - (znacz. czasu i miejsca) aż dotąd
hač do toho (časa) a. do teje doby - jak (a. aż) do tej pory
hač na + B. - z wyjątkiem (czego)
hač na zemju - wprost na ziemię, na samą ziemię
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Nie 10:45, 27 Lip 2008, w całości zmieniany 5 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
bandziol20
Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 24 razy Ostrzeżeń: 0/5
|
Wysłany: Śro 20:02, 30 Lip 2008 Temat postu: |
|
|
BartekChom napisał: |
Naprawdę nie wiem, czy to jest poprawne. Zjawisko pierwszy raz zauważyłem w słowniku polsko-rosyjskim, ale piszą tylko o bierniku. |
Możesz mieć sporo racji z tym rosyjskim. Sam nie skojarzyłem.
Mają tam popularne konstrukcje :
1. с ту (эту) сторону - w tamtą stronę np.:
Не знаю, как ориентировался Анатолий в ночной тайге, но он точно и уверенно шел с ту сторону, откуда мы слышали выстрелы.
2. с другую (первую) сторону - od innej strony
Вы удивляетесь, что я это все смотрела, а с другую сторону, а что было делать советскому школьнику, как ни смотреть советское кино.
3. с левую (правую) сторону - z lewa, na lewo, od lewej strony
1 - 12 повторение с правой ноги с левую сторону. Первой вниз идет правая рука.
(ze starego podręcznika do nauki tańca)
co dziwniejsze w polskim dawniej też tak było:
1. z tę stronę - z tej strony, od tej strony
18. Czas sejmu elekcyi wszem stanom do niego należącym ma być w ośmi niedziel od dnia śmierci królewski, a miejsce pod Warszawą, z tę stronę Wisły, między wsią Wolą ku Błoniu a miastem, abrogując konwokacyją rad koronnych i inne wszytkie zjazdy.
(z Akt sejmikowych województwa poznańskiego i kaliskiego o zwoływaniu sejmu elekcyjnego, a dokładnie określenie czasu i miejsca zjazdu)
abrogując konwokacyją - uchylając a. raczej zawieszając (inne lokalne zjazdy - sejmiki ) wezwaniem na sejm elekcyjny
2. mieć z kaszel (a. z zgagę) kogoś - mieć kogoś (serdecznie / po uszy / po dziurki w nosie) dość;
Zwrot znajduje się w jednej z facecji z 1624 :
CXXXIII Która kupia nacięższa ? (kupia - towar)
Puściło się kupców okręt z Gdańska do Szwecyey; powstała potem na morzu tak wielka nawałność, że wszyscy zwątpili byli o sobie. Oni (tzn. Owi ludzie ) woleli szwankować na kupi (tzn. być stratnym na towarach), niźli na zdrowiu; aby był okręt lekszy, kupią miotać poczęli do morza. Drugi (tzn. Jakiś z kolei) desperat , porwawszy żonę swoję, ciśnie w morze, powiadając, że nie miał w okręcie nic cięższego nad nię. - To mi wierz, gdy trafisz na złą, będziesz jej miał z kaszel.
Pamiętniki Samuela i Bogusława Maskiewiczów; ustęp o politycznym tle wojny z Turkami pod Chocimiem w 1621r. :
Domyśliwali się ludzie, iż to praktyka kwoli cesarzowi chrześcijańskiemu uczyniona była, bo iż wojował z ewangeliki i miał ich z kaszel, a do tych jeszcze tureckie wojsko miało przyłączyć, któremu przeszkodzić i zabawić chcąc, zaszliśmy drogę.
praktyka - działanie
kwoli - na rzecz, na korzyść, dla
miał ich z kaszel - miał z nimi co czynić a. miał z nimi pełne ręce roboty, czyli ubaw po pachy
zabawić - tu : zabrać czas, pofatygować, zaaferować
Czyli : Cesarz miał związane wszystkie siły walką z protestantami ( wojna trzydziestoletnia); ten moment chcieli wykorzystać Turcy. Aby do tego nie dopuścić, Polacy zainicjowali konflikt z Turcją.
3. mieć z potrzebę - mieć tyle, ile potrzeba (np. ludzi w brygadzie antykryzysowej )
Posłał im król złota, co rozumiał z potrzebę. (czyli: Król przesłał im tyle złota, ile uważał za niezbędne.)
Zostawiwszy w mieście z potrzebę ludzi zbrojnych z resztą wyciągnął.
(tzn. Zostawił w mieście tylu ludzi zbrojnych, ile potrzeba do obsadzenia miasta, po czym z całą resztą wyruszył w pole.)
Z kolei w relacji węgierskich posłów z wizyty u Zygmunta III napisano o urokach naszego kraju, że :
Pełno tam dzikiego zwierza nie jedno z potrzebę, ale i do uciechy wielkiej.
czyli więcej niż na samo zaspokojenie potrzeb (zapewne spożywczych); ot, można sobie coś jeszcze ustrzelić dla rozrywki
Jakiś wścibski pismak napisał o Władysławie IV i jego upodobaniach do płci pięknej :
"Bo się też w nich ten Pan kochał, lubo miał ciała na sobie z potrzebę."
tzn. miał ciała odpowiednio do swych "potrzeb", natura mu nie poskąpiła ni ciała... ni chuci
Ech...jak to mawiają mierz siły na zamiary ...
4. mieć z gębę chleba - mieć tyle, co (mówiąc dosadnie) "na gębę", tzn. żeby się najeść do syta, w bród, potąd
Coż nad to więcej człeku potrzeba / Jedno kiedy ma z gębę chleba.
(przysłowie)
"Polski słownik pijacki" Juliana Tuwima podaje :
z gębę mieć (do picia) - do woli
czyli to samo co w prostej a treściwej myśli sowizdrzalskiej :
Bo kędykolwiek przydziesz, powiesz co o Rzymie,
Będziesz miał piwa z gębę i lecie, i zimie.
Łatwo zauważyć, że (może oprócz pierwszego) były to gotowe wyrażenia przysłówkowe mówiące o ilości, a dokładnie "ilości wystarczającej".
Ciekawe jak tam z innymi rosyjskimi przykładami.
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Czw 9:08, 31 Lip 2008, w całości zmieniany 8 razy
|
|
Powrót do góry |
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach
|
fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
|