Conlanger

bandziol20

na początek takie tam conieco :
ang.
steadfast ['stedfəst] adj 1. mocny, solidny 2. pewny, niezawodny 3. niezachwiany; nieugięty, wytrwały; a ~ gaze - wlepiony (utkwiony) wzrok
i niem.
standfest - adj. stały, stateczny; trwały, stabilny

dobra, a teraz przechodzę do szwedzkich konfitur Razz

I få [fo:]
I. (słowo posiłkowe) móc;
får jag följa med ? czy wolno pójść z wami ?
jag får inte för mamma - mama mi nie pozwala;
(w zwrotach grzecznościowych)
får jag be om tystnad - proszę o ciszę
vi får väl se - zobaczymy
du får vänta - musisz czekać

II vt
1. otrzym(yw)ać, dostać
få barn - urodzić dziecko
få tillfälle - mieć okazję
få plats - zmieścić się
få tid - znaleźć czas
få nog - mieć dosyć

2. namówić, zmusić (ngn att göra ngt - kogoś, żeby coś zrobił)
han fick bilen att fungera - on uruchomił samochód
få bort - usunąć
få loss - oderwać
få med (sig) - wziąć ze sobą
få upp - otworzyć, rozwiązać
få ut (ur) - wydobyć

II få [fo:] pron, adj mało, niewiele; några få - kilka

fånga [foŋa] vt (z)łapać, schwycić
fånge [foŋə] więzień, jeniec
fångst [foŋst] połów

wg mnie wszystkie podane wyrazy orbitują nad znaczeniem "łapać, chwytać"; ciekawe jest to pierwsze o znaczeniu posiłkowym - móc, mieć pozwolenie; wiem, że w duńskim jest at få - otrzymać, dostać, natomiast nie wiem jak po duńsku jest "móc, mieć pozwolenie"
z kolei II få - mało, niewiele :
- kojarzy mi się z ang. few,
- być może jest spokrewnione ze znaczeniem I få, a ściśle : "tyle-co-da-się-w-łapę-złapać", czyli garść (por. pol. zgarnąć, nagarnąć)

Dobra trochę rzucam cumy fantazji, czyli może to być jakaś obsesja...
angielskie wyrazy które mi pasują do "pnia F-łapownictwa" (oprócz few) :
fit - pasować; tż dopasowany, stosowny (jeżeli istniało "fet", to może ... )
finger - palec
fist - pięść (niem. Faust - pięść; st-górn.-niem. fust, germ. *fusti; ie. *pnsti-s; pol. pięść)
na etymonline wyrzuciło mi jako zapożyczone z niderlandzkiego vuust (tyż pięść) :
foist [foist] vt 1. potajemnie wprowadz-ić/ -ać (wsu-nąć / -wać) 2. (także ~ off ) narzuc-ić/ -ać (podrzuc-ić / ać) (sb on sth coś komuś)

ktoś by chciał uzupełnić, coś dodać to bardzo proszę Smile

aha : z tych germańskich zagwozdek pozostaje jeszcze szwedzkie vänta

Toivo

bandziol20

nie, nie talar. Laughing

a z czym łączą niem. fassen ?
por. - få - otrzymać - få med (sig) - wziąć ze sobą
w przypadku polskiego jednak to inne rdzenie w części zapożyczone, więc to nie jest to samo co sytuacja wspólnego rodowodu w kilku językach w zamierzchłej przeszłości
ale masz rację, że trzeba uważać, bo łatwo się to może przerodzić w teorię wszystkiego;

bandziol20

Aha sprawdziłem to niemieckie fangen :
w niem.
fangen - złapać, schwytać, uchwycić; złowić (rybę); sich ~ - złapać się; uwikłać się; opanować się
pochodzi od :
fahan ( wys. gór.-niem. ), fahan (goc.), < germ *fanh- < ie. *pank-; podstawowe znaczenie : przymocować, przytwierdzić (przen. ustalić)
a wiąże się z :
Fach - 1. przegródka, półka 2. fach, zawód 3. (w szkole) przedmiot, zajęcie
Fug - dawn. kompetencja, słuszność; dziś tylko w wyrażeniu :
mit ~ und Recht - z zupełną słusznością
(śr.-wys.-niem. vuoc - przyzwoitość)

fügen - łączyć, wiązać, spajać; (bezosob.) sprawić, zrządzić; ~ sich - usłuchać (kogo), poddać się (czemu) (wys.-górn.-niem. fuogen); pol. fuga w drzwiach (niem. Fuge)

ang.:

fay - I vt dopasować II vi ( o deskach) być dopasowanym; (amer.) to ~ in with sth być dostrojonym (dostosowanym) do czegoś;

fudge [fadż] (też fadge za: etymonline)
I s 1. partactwo, sklecenie, fuszerka 2. brednie, banialuki 3. karmelki 4. wiadomości z ostatniej chwili
II interj nonsens !
III vt 1.s/partaczyć (robotę); s/klecić 2. s/fałszować (rachunki itp)

ktoś ma jakieś inne znaczenia ang. fay (ale nie chodzi mi o wróżkę Wink

) ?

bandziol20

Sprawdziłem te vänta :

vänta [ve'nta] vt, vi
(za)czekać (på ngn na kogoś), oczekiwać ( ngt czegoś)
vänta på bussen - czekać na autobus
vänta på besked - czekać na odpowiedź
vänta barn - oczekiwać dziecka (= być w ciąży)
vänta lite ! - poczekaj !
få vänta - musieć czekać
vänta med ngt - odłożyć coś
vänta (sig) spodziewać się czegoś (av ngn po kimś)

początkowo w szwedzkim pojęcie to znaczyło : "spodziewać się, przypuszczać, przeczuwać, wyobrażać sobie", czyli było związane z pewnym nastawieniem umysłu co do przyszłości.

najbliżsi krewni to :
ang.:
ween [wi:n] dawn. vt w zwrocie : I ~ - myślę, sądzę; chyba ( stpol. wierę)
overweening [ 'ouvə'wi:niŋ] adj arogancki, zarozumiały, zbyt pewny siebie
niem.
Wahn - urojenie, mania
wähnen - wyobrażać sobie, roić sobie, mniemać (błędnie)
erwähnen - wspominać, napomykać

...a dalszych krewnych cała masa : już to ang. want, wane, win, wish, już to niem. wünschen, wehnen, gewinnen, Wonne aż do łac. Venus Razz

w niemieckim znalazłem już całkiem od czapy :
harren - czekać; ( ? może od "tutejkowania", niem. hier - tutaj Smile

)

w sprawie szwedzkiego fast :
jako przysłówek znaczył początkowo : "dużo, znacznie"; fast mera - wiele więcej
potem pod wpływem niem. znaczył "prawie, niemal"

jako spójnik oznaczał :
"tak dużo jak, tyle co" a następnie również :
"równie dobrze jak" ( służył m.in do dysjunkcji : albo... albo...)

Toivo

Kwadracik

Wędka, wg. Baniewskiego (1960), pochodzi z ps. *węd', skąd pochodzi też polskie "wędzić". *węd'+ka (wędźka, potem wędka) oznaczała tajemniczne urządzenie wykorzystywane przez Prasłowian do łowienia ryb, automatycznie je wędząc. Ostatni przekaz o takowym urządzeniu pochodzi z "Kazania o rybie" z 1614, gdzie ks. Antoni Marniewicz określił zbawienny wpływ wiary jako "niczym wędźka, która z grzechu wycięga, a k czystości [duszy] jednocześnie wędzi".

pmva · Gość

Jeśli już się rozpędziłem...

wędka <-- węda <-- psł. ǫda ( por. ros. uda, cs. ǫda, cz. udice) <-- pie. on 'w' + dhē- 'kłaść, stawiać'.

Toivo

Mi tam się wędka kojarzy z czekaniem Wink

bandziol20

Skoro już jesteśmy przy kwestiach germańskich, to zwróciła moją uwagę odpowiedniość niem. "ck" i ang. "dg":

Hecke - hedge (żywopłot)
Ecke - edge (skraj, kraniec)
Brücke - bridge (most)
Rücken (plecy) - ridge (grzbiet np. górski)

Backe (pośladek) ? badge (odznaka)

Interesują mnie procesy fonologiczne, które doprowadziły do tego zróżnicowania.

pmva · Gość

Kwadracik

W staroangielskim (wg. Reszkiewicza, "Synchronic Essentials of Old English") "cg" także było geminatą (poza pozycjami na końcu słowa), tj. "brycge" (w bierniku) było wymawiane [bryʤ:e].

Toivo