Conlanger

Haxy.M

Tylko ciekawe czy czegokolwiek się nauczymy...

1. Ninenne tenitzete
1. Przedstawianie się

Seitzu: Seshihha. Tza hashihha shimai?
Vivien: Vivien hashihha. Egha shine ninenmai?
Seitzu: Seitzua ninenmai. Vivien aitzuhha ninen.
Vivien: Meshihha.

Seitzu: Witaj. Jak się nazywasz?
Vivien: Nazywam się Vivien. Jak ty masz na imię?
Seitzu: Mam na imię Seitzu. Vivien to ładne imię.
Vivien: Dziękuję.

Słownictwo:
a[a] - być
seshihh[sɛʂiː] - witany, witanie
tza[ʦa] - jak
hashihh[haʂiː] - zwany, nazywany
shi[ʂi] - ty
egh[ɛɢ] - kto
ninen[ninɛn] - imię
aitzuhh[aiʦuː] - ładny, piękny (tylko w stosunku do przedmiotów ożywionych)
meshihh[mɛʂiː] - dziękowany, dziękowanie

Gramatyka:

a - być:
Przyrostek a pełni dość istotną rolę. Najprościej można go przetłumaczyć jako polskie "być" i traktować jako taki pseudo czasownik. Czasami zdarza się, że a występuje jako osobne słowo i jest traktowane wtedy na równi ze zwykłym czasownikiem. Takie przypadki są jednak bardzo rzadkie, dlatego powiemy sobie o nich za kilka lekcji dopiero. W następnej lekcji dowiemy się jeszcze trochę więcej czym a różni się od zwykłego, szarego czasownika Smile

mai - podmiot:
Kolejnym pojawiającym się dziś sufiksem jest mai[mai]. Oznacza on w zdaniu podmiot. Jego pojawienie się nie zawsze jest wymagane i w prostych zdaniach można go pominąć, co nie będzie błędem, ale użycie go jest bardziej grzeczne, eleganckie, kulturalne.

ne - dopełniacz:
Ot nic nadzwyczajnego. Sufiks ten nie jest aż tak elastyczny jak mai i nie powinno się go pomijać nawet w prostych zdaniach w których możnaby się domyślić o co chodzi.

Ciekawostki:

ninen:
W przedstawionym dialogu słowo ninen pada jako "imię". zasadniczo słowo to oznacza jeszcze "człowiek" lub "osoba". Dlatego pytając się o imię, pytamy się "kto", czyli egh, a nie "co". Imię jest traktowane jako rzeczownik ożywiony.

seshihh, meshihh,...:
Te słowa (i nie tylko te, ale o innych w innych lekcjach) traktowane są jak nasze poczciwe przymiotniki. Dlatego mówimy dosłownie "jesteś witany". Przeważnie "ty" jest traktowane jako podmiot domyślny by niepotrzebnie nie mówić za dużo w prostych zwrotach, jednak pełne zdanie "Seshihha shimai." jest jak najbardziej poprawne.

Ćwiczenia:
Spróbujcie zapytać się kogoś jak się nazywa i przedstawić się. Spróbujcie najpierw jednej formy, a później drugiej Smile

Haxy.M · Wysłany: Pon 19:48, 08 Mar 2010 Temat postu:

Jakoś niestety post pod postem. Coś małe zainteresowanie, czyżby za prosta lekcja była?
Jak mi się uda to dojdą nagrania dialogów, będzie można posłuchać jak to brzmi, i że nie brzmi tak tragicznie jak zdawać by się mogło.

2. Tenaghshiesh.
2. Uczę się.

Seitzu: Seshihha Viveinmai. Onais?
Vivien: Tenaghshiesh ihshine.
Seitzu: Shimai ihshi oesnehh nitzete.
Vivien: Meshihha.

Seitzu: Witaj Vivien. Co robisz?
Vivien: Uczę się ihshi.
Seitzu: Mówisz w ihshi bardzo dobrze.
Vivien: Dziękuję.

Słownictwo:
is [is] - robić
ona [ɔna] - co
esh [ɛʂ] - stawać się
naghshi [naɢʂi] - umieć
esnehh [ɛsnɛː] - dobry
nitzete [niʦɛtɛ] - mówić

Gramatyka:

is - robić, esh - stawać się:
W tej lekcji padły nam kolejne "pseudo czasowniki". Pamiętacie jeszcze a z poprzedniej lekcji? Jeśli nie, to zajrzyjcie post wyżej, a jeśli tak to dobrze, bo tak is jak i esh zachowują się dokładnie tak samo jak a.

szyk zdania:
Dziś wreszcie powiemy sobie coś więcej o tej jakże istotnej sprawie. Tak więc obowiązuje nas kolejność przymiotnikowa, czyli powiemy zielony dom - utohh ume. zamienienie tej kolejności spowoduje małą zmianę znaczenia. Zatem dla ciekawskich ume utohh to będzie domowa zieleń (cokolwiek to jest). Co do reszty, w zdaniach prostych (innymi na razie nie będziemy sobie zaprzątać głowy) orzeczenie ląduje na koniec zdania. Ale... No właśnie ktoś uważający mógłby mi teraz zarzucić kłam. Otóż są wyjątki od tej zasady. Wspomniane już wcześniej "pseudo czasowniki" stoją w zdaniu tam gdzie rzeczownik do którego są dolepione stać powinien i nie ruszają go z miejsca.

przedrostek te:
Przedrostek ten przeprowadza nam czasownik w rzeczownik/przymiotnik (w ihshi są jednym i tym samym). Dlatego jak weźmiemy padające dziś naghshi (umieć) możemy stworzyć z niego tenaghshi (umiejący), a z niego tenaghshiesh (stawać się umiejącym, czyli po ludzku - uczyć się)

Ciekawostki:

o - bardzo:
Przedrostek o podkreśla wyjątkowość tego przy czym stoi, najprościej można go przetłumaczyć na polski jako "bardzo", ale jego znaczenie jest trochę szersze.

części mowy:
W sumie wyróżnia się tylko dwie rzeczowniki i czasowniki. Stąd jeśli coś jest podane jako nasz poczciwy, polski rzeczownik może zostać użyte jako przymiotnik i odwrotnie. Czasowniki natomiast można podzielić na dwie grupy: zaczynające się na ni i na na, ale o różnicach między tymi dwoma grupami dopiero za jeszcze bardzo wiele lekcji Very Happy

Jakieś pytania, skargi, wnioski, zażalenia, raport karny?

Feles · Wysłany: Pon 20:14, 08 Mar 2010 Temat postu:

Zaintrygował mnie pomysł pseudoczasowników-przyrostków Wink

.

Haxy.M

Oj długa była przerwa, ale czas wrócić.

3. Nitzete.
3. Mówię.

W dzisiejszej lekcji nie będzie dialogu ani słownictwa. Za to powiemy sobie o bardzo istotnej rzeczy, od której zasadniczo powinniśmy zacząć.
Mowa o wymowie Wink

Fonetyka:

Samogłoski:
Zacznijmy od samogłosek. Mamy pięć samogłosek. Są to kolejno:
a i u e o
Wymawiane odpowiednio:
a i u ɛ ɔ
Każda z nich może mieć swój wariant długi, ale o tym za chwilę dokładniej.

Spółgłoski:
Spółgłosek jest trochę więcej choć nadal niezbyt wiele i niektóre są zapisywane dwuznakami. Dostępne spółgłoski to:
tz t h hh gh sh s m n
Wymawiane odpowiednio:
ʦ t h - ɢ ʂ m n
Istotnym jest, że "hh" nie jest wymawiane (jest nieme). Ta felerna spółgłoska jest jedyną, która nie może rozpoczynać sylaby.

Samogłoski długie:
Długość samogłosek jest niestety dystynktywna. To znaczy, że istnieją słowa, które różnią się wyłącznie długością jednej lub więcej samogłosek. Każda z samogłosek posiada swój długi odpowiednik. Wspomniana wcześniej spółgłoska "hh" sprawia właśnie, że stojąca przed nią samogłoska (i tylko samogłoska) staje się długa. Dla przykładu:
sasahh (odległość) [sasaː]
nai [nai] (polować), ale naihh [naiː] (śpiewać)
ne [nɛ] (północ), ale nehh [nɛː] (kwiat)

Powtórzenia:
Może zdarzyć się, że jakaś samogłoska zostanie powtórzona wtedy niezależnie od długości żadnej z dwóch tych samych samogłosek sąsiadujących przechodzą one w jedną długą. Na przykład:
teiis [tɛiːs] (rzucać cień)
enehhes [ɛnɛːs] (to ciepło)
utzuuhh [uʦuː] (w jeziorze)
itp.
Jeśli następuje powtórzenie spółgłoski zostaje ona w wymowie powtórzona. Spółgłoski nie stają się długie.
ahsenne [ahsɛnnɛ] (ciszy)
Powtórzenie samogłoski lub spółgłoski może zdarzyć się tylko i wyłącznie na granicy między słowem a przyrostkami/przedrostkami/okołorostkami lub pomiędzy tymiże jeśli jest ich więcej. Nigdy zaś wewnątrz prostego słowa niezawierającego żadnych dodatków.
Jest jednak wyjątek od tej reguły. Odmiana czasowników na- może sprawić, ze dojdziemy do sytuacji, gdy nastąpi powtórzenie samogłoski "i".
Przykład:
Ghemmai niihhme. [ɢɛmmai niːmɛ] (Dusza śpiewała.)
Jednak o tejże odmianie dopiero za trochę. Narazie na dziś wystarczy Wink